Nowe badanie potwierdza związek między stanem zapalnym mózgu a częstością występowania myśli samobójczych u osób, u których zdiagnozowano dużą depresję. To pierwsze badanie tego rodzaju, w którym mierzy się odpowiednie biomarkery u żywych osobników, co otwiera nowe możliwości w zrozumieniu tej trudnej kwestii.
Duża depresja to powszechny stan psychiczny. W Stanach Zjednoczonych, według danych z 2014 i 2015 roku, 6,7% dorosłych doświadczyło przynajmniej jednego ciężkiego epizodu depresyjnego. Niepokojące jest to, że niektóre osoby z depresją zmagają się z myślami samobójczymi, co prowadzi do prób samobójczych. W USA samobójstwo plasuje się na dziesiątej pozycji wśród głównych przyczyn zgonów. Naukowcy zastanawiają się, czy myśli samobójcze mogą być powiązane z nieprawidłowym stanem zapalnym mózgu.
Dr Peter Talbot oraz jego zespół z Uniwersytetu w Manchesterze przeprowadzili badanie, które testowało poziomy biomarkerów związanych z zapaleniem mózgu u osób z kliniczną depresją. Wyniki ich badań zostały opublikowane w renomowanym czasopiśmie medycznym.
«Ten artykuł jest istotnym wkładem w zrozumienie, że stan zapalny jest cechą neurobiologii podgrupy pacjentów z depresją […] z myślami samobójczymi» – wyjaśnia dr John Krystal, redaktor naczelny. «W świetle ostatnich badań wspierających spersonalizowane podejście do depresji, staje się jasne, że leki przeciwzapalne mogą mieć działanie przeciwdepresyjne, zwłaszcza u pacjentów z widocznym stanem zapalnym.»
Aktywacja mikrogleju «widoczna» w przypadku samobójstwa
Dr Talbot i jego współpracownicy analizowali poziom białka translokacyjnego (TSPO) w mózgach osób z rozpoznaniem dużego zaburzenia depresyjnego. TSPO odgrywa kluczową rolę w odpowiedzi immunologicznej oraz w procesach śmierci komórkowej.
Podwyższone poziomy TSPO aktywują mikrogleje, które są komórkami odpornościowymi mózgu. Aktywacja mikrogleju wskazuje na stan zapalny, co stało się przedmiotem ich badań. Zespół pracował z 14 osobami z umiarkowaną lub ciężką depresją, które nie stosowały leków przeciwdepresyjnych. Wykorzystano pozytonową tomografię emisyjną do zeskanowania mózgów uczestników i identyfikacji objawów stanu zapalnego.
Okazało się, że osoby z depresją i myślami samobójczymi miały znacznie wyższe poziomy TSPO, co potwierdzało ich związek z aktywacją mikrogleju oraz stanem zapalnym mózgu. Naukowcy sugerują, że stan zapalny jest szczególnie związany z myślami samobójczymi, a nie tylko z ogólną depresją.
To odkrycie jest przełomowe, ponieważ po raz pierwszy potwierdza związek między stanem zapalnym a myślami samobójczymi u żyjących pacjentów. Wcześniejsze badania dotyczyły jedynie tkanki mózgowej pośmiertnie wyekstrahowanej.
«Nasze wyniki są pierwszymi, które sugerują, że aktywacja mikrogleju jest najbardziej widoczna u osób z myślami samobójczymi» – dodaje dr Talbot. Zauważono, że zapalenie mózgu występowało głównie w korze obręczy przedniej, która jest związana z procesami poznawczymi i emocjonalnymi. To potwierdza wcześniejsze badania łączące ten obszar mózgu z depresją oraz innymi zaburzeniami nastroju.
Objawy zapalenia zostały również zaobserwowane w mniejszym stopniu w izolatce (korze wyspowej) oraz korze przedczołowej, które regulują funkcje emocjonalne oraz procesy poznawcze związane z zachowaniem.
Dr Talbot zwraca uwagę, że wcześniejsze badania, w tym to z 2015 roku prowadzone przez dr Elaine Setiawan z Uniwersytetu w Toronto, ujawniły podobne powiązania między stanem zapalnym mózgu a ciężkimi epizodami depresyjnymi.
«Obecnie istnieją dwa niezależne raporty – nasze badanie oraz raport Setiawana – które wskazują na te same dowody: aktywacja mikrogleju w mózgach żywych pacjentów podczas epizodów dużej depresji» – mówi dr Talbot. Podkreśla, że wyniki jego badania uzasadniają dalsze poszukiwania, które mogłyby doprowadzić do nowych metod leczenia, redukujących aktywację mikrogleju i skutecznych w terapii dużej depresji oraz myśli samobójczych.
Nowe Kierunki w Badaniach i Terapii
W świetle powyższych odkryć, aktualne badania koncentrują się na potencjalnych terapiach, które mogłyby zmniejszyć stan zapalny w mózgu. Istnieje rosnące zainteresowanie zastosowaniem leków przeciwzapalnych, które mogą okazać się skuteczne w leczeniu depresji. Ostatnie badania wskazują, że pacjenci z widocznymi oznakami stanu zapalnego w mózgu mogą być bardziej podatni na korzyści płynące z takich terapii.
Naukowcy planują dalsze badania, aby zrozumieć, jak różne metody leczenia, w tym terapie psychiczne oraz farmakologiczne, mogą współdziałać z mechanizmami zapalnymi w mózgu. Potencjalne zastosowanie biomarkerów jako narzędzi diagnostycznych do oceny ryzyka myśli samobójczych otwiera nowe horyzonty w opiece nad pacjentami z depresją.
W miarę postępu badań, nadzieje na skuteczniejsze metody leczenia i wsparcia dla osób z depresją oraz myślami samobójczymi stają się coraz bardziej realne. Współpraca między różnymi dziedzinami medycyny oraz psychologii będzie kluczowa w dążeniu do lepszego zrozumienia i leczenia tego skomplikowanego schorzenia.
