Większość z nas nie będzie myśleć o słuchaniu głośnej muzyki przez słuchawki lub stanie w pierwszym rzędzie, obok głośników, na koncercie rockowym. Ale te nawyki mogą prowadzić do subtelnego niedosłuchu, który, jak pokazują badania, może wpływać na mózg w niepożądany sposób.
Każdego dnia naszego życia stajemy w obliczu głośnych odgłosów – szczególnie tych z nas, którzy mieszkają w zatłoczonych miastach.
Nie są one na tyle głośne, by zaszkodzić naszemu słuchowi. Ale jeśli jesteśmy konsekwentnie narażeni na dźwięki, które łamią pewien próg hałasu, może to z czasem spowodować pewną utratę słuchu.
Jednostką używaną do mierzenia natężenia dźwięku jest decybel, a Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (CDC) oferuje przykłady, które typy dźwięków są nieszkodliwe i które mogą stanowić zagrożenie dla słuchu, na podstawie poziomu decybeli.
Normalna rozmowa lub delikatne dźwięki tła – takie jak brzęczenie klimatyzatora – wynoszą około 60 decybeli. Głośniejsze odgłosy, które mogą wydawać się denerwujące – takie jak dźwięk działającej pralki – wynoszą 70 decybeli. Hałas ruchu miejskiego może wzrosnąć do około 80-85 decybeli.
Narażenie na hałas powyżej 85 decybeli (ale poniżej 120 decybeli) przez dłuższy czas może zaszkodzić rozprawie. Takimi odgłosami mogłaby być muzyka słuchana z maksymalną głośnością za pomocą słuchawek, siedząc blisko głośników na koncercie muzycznym lub w filmach i pracując z elektronarzędziami.
Wyjątkowo głośne dźwięki powyżej 120 decybeli mogą spowodować natychmiastową utratę słuchu.
Niedawno naukowcy z Ohio State University w Columbus odkryli, że młodzi dorośli z niewielkim ubytkiem słuchu wykazują zmiany w aktywności mózgu, które są zwykle widoczne tylko w starszym wieku.
„Utrata słuchu, nawet drobne deficyty, może wyrządzić ogromne szkody młodym ludziom – używają zasobów kognitywnych, które mogą zostać zachowane do późnej fazy życia” – zauważa prowadząca badaczka, Yune Lee.
„W większości przypadków ta wczesna utrata słuchu może utorować drogę do otępienia”.
Yune Lee
Ustalenia zespołu zostały niedawno opublikowane w czasopiśmie.
Aktywność mózgu charakterystyczna dla starzenia
Początkowo Lee i jego współpracownicy postanowili ukończyć inny rodzaj projektu. Zrekrutowano 35 uczestników w wieku od 18 do 41 lat, którzy zgodzili się poddać funkcjonalnym skanom MRI, słuchając zdań o różnym stopniu złożoności.
Naukowcy byli zainteresowani monitorowaniem i porównywaniem aktywności mózgu, kiedy słuchacz musiał przetwarzać wiadomości o prostej strukturze, a bardziej skomplikowane zdania, które prawdopodobnie wiązały się z innym rodzajem wysiłku poznawczego.
Jednak ich studia zmieniły się nieco, gdy zauważyli coś zaskakującego w stosunku do niektórych młodych dorosłych uczestników.
Niektórzy wolontariusze wykazywali subtelne upośledzenie słuchu podczas testów na początku badania, ale Lee i zespół nie myśleli o tym zbyt wiele, ponieważ deficyty nie były wystarczająco widoczne, aby uzasadnić wyeliminowanie tych uczestników z badania.
Jednak po przeprowadzeniu skanowania fMRI zauważyli, że uczestnicy z subtelnymi problemami ze słuchem przetwarzali wiadomości, które słyszeli inaczej niż ich rówieśnicy. I nie tylko to, ale ich aktywność mózgu w tym kontekście była podobna do aktywności starzejących się słuchaczy.
W szczególności, zdrowi młodzi dorośli bez problemów ze słuchem używają tylko lewej półkuli mózgu do przetwarzania słyszanych informacji. Jednak uczestnicy z niewielkimi zaburzeniami słuchu faktycznie wykazywali aktywność zarówno w lewej, jak i prawej półkuli mózgu.
W przypadku tej ostatniej prawy kory czołowej stawał się aktywny – coś, co zwykle widuje się tylko u osób starszych.
„Tu nie chodzi o ucho – chodzi o mózg, proces poznawczy i nie powinno to mieć miejsca, dopóki ludzie nie mają co najmniej 50 lat”, wyjaśnia Lee.
„Dwukrotnie częściej występuje demencja”
Autorzy badania wyjaśniają, że normalnie, zdrowe młode osoby dorosłe używają lewej półkuli mózgowej tylko wtedy, gdy angażują się w zadania związane ze zrozumieniem języka. Jednak wraz z wiekiem zaczynają angażować prawą część czołową mózgu, ponieważ wkładają więcej wysiłku w przetwarzanie języka mówionego.
„Ale w naszym badaniu,” mówi Lee, „młodzi ludzie z łagodnym osłabieniem słuchu już doświadczali tego zjawiska.”
„Ich mózgi już wiedzą, że percepcja dźwięku nie jest taka, jak dawniej, a prawa strona zaczyna kompensować lewą” – dodaje.
Trudno powiedzieć, jak może to wpłynąć na te osoby w późniejszym życiu, ale Lee i zespół martwią się, że problemy ze słuchem mogą się tylko pogorszyć, co wpływa na zrozumienie. A to może przyspieszyć rozwój chorób neurodegeneracyjnych, takich jak demencja.
„Poprzednie badania,” mówi Lee, „pokazują, że osoby z łagodnym ubytkiem słuchu są dwukrotnie bardziej narażone na otępienie, a osoby z ubytkiem słuchu od umiarkowanego do ciężkiego mają od trzech do pięciu razy większe ryzyko.”
„Nie możemy być pewni,” kontynuuje, „ale podejrzewamy, że to, co się dzieje, to wkładanie tyle wysiłku w słuchanie, jak drenujesz swoje zasoby poznawcze, a to ma negatywny wpływ na twoje myślenie i pamięć, a to może ostatecznie prowadzić do demencja.”
Z tych powodów Lee doradza młodym dorosłym, aby uważniej słuchali swojego słuchu i unikali narażania się na sytuacje, które mogą mieć niepożądane konsekwencje.
„Pozwalanie na [utratę słuchu] na wczesnym etapie życia”, ostrzega Lee, „może być jak spędzanie pieniędzy emerytalnych, gdy jesteś w wieku 30 lat. Będziesz potrzebował tego w przyszłości.”
