Po osiągnięciu wieku 40 lat komórki w gruczole krokowym czasami zaczynają się rozmnażać. Wzrost ten może prowadzić do powiększenia gruczołu, powodując ucisk cewki moczowej, często zakłócając oddawanie moczu.
Ten stan nazywa się łagodnym rozrostem gruczołu krokowego (BPH) lub łagodnym powiększeniem prostaty (BPE). Nie jest on związany z rakiem i zwykle jest nieszkodliwy, ale może powodować nieprzyjemne objawy.
Prostata jest gruczołem rozrodczym o wielkości orzecha włoskiego, odpowiedzialnym za produkcję niektórych płynnych składników nasienia. Płyn łączy się z plemnikami z jąder, gdy dostanie się do cewki moczowej podczas wytrysku.
Najczęstszą operacją w przypadku BPH jest przezcewkowa resekcja prostaty lub TURP. Podczas zabiegu chirurdzy usuwają nadmiar tkanki gruczołu krokowego przez cewkę moczową.
Szybkie fakty dotyczące operacji BPH:
- Operacja rzadko jest pierwszą linią leczenia BPH.
- Lekarz, który specjalizuje się w drogach moczowych, wykonuje większość operacji TURP.
- TURP jest uważany za dość bezpieczną, skuteczną procedurę leczenia BPH.
Przezcewkowa resekcja prostaty (TURP)
Według American Urological Association, przezcewkowa resekcja prostaty lub TURP jest najczęstszym rodzajem operacji stosowanej w leczeniu BPH. Każdego roku lekarze wykonują ją na około 150 000 amerykańskich mężczyzn.
Chirurdzy wykonują większość zabiegów TURP, gdy pacjent jest znieczulany i nieprzytomny lub śpiący.
Alternatywnie używają znieczulenia rdzeniowego, w którym igła jest umieszczona w kręgosłupie, aby zatrzymać uczucie poniżej talii.
Jak działa procedura?
Po znieczuleniu chirurg wstawi do cewki moczowej narzędzie zwane resektoskopem. W niektórych przypadkach do przepłukania sterylnego płynu przez miejsce operacji będzie używane oddzielne urządzenie.
Gdy chirurg umieści resekcję, użyje jej do odcięcia nieprawidłowych tkanek prostaty i uszczelnienia złamanych naczyń krwionośnych.
Na koniec chirurg wsunie długą rurkę z tworzywa sztucznego zwaną cewnikiem do cewki moczowej i spłucze tkanki gruczołu krokowego do pęcherza, gdzie są wydalane z moczem.
Poprawa
Większość operacji TURP zajmuje od 1 do 2 godzin i wymaga kilkugodzinnego wyzdrowienia w ramach ciągłego monitorowania.
Cewnik zwykle utrzymuje się w miejscu przez 2 do 3 dni po operacji TURP i usuwa, gdy pęcherz został całkowicie przepłukany.
Jakie są skutki uboczne?
Początkowo cewka moczowa i okolice będą zaognione, a oddawanie moczu będzie trudne. Cewnik i proces płukania mogą być również niewygodne i powodować skurcze pęcherza.
Cewka moczowa, penis i dolna część brzucha będą delikatne, zaczerwienione i obrzęknięte przez kilka tygodni po operacji, co może zakłócać oddawanie moczu. Większość ludzi również czuje się bardzo słabo i łatwo się męczy przez kilka tygodni.
Częstymi działaniami niepożądanymi podczas operacji TURP są:
- trudność całkowitego opróżnienia pęcherza
- nietrzymanie moczu lub wyciek
- nietrzymanie moczu lub nagła potrzeba oddania moczu
- dyskomfort podczas oddawania moczu
- małe dryble lub skrzepy krwi w moczu, przez okres do 6 tygodni
Drobne działania niepożądane związane z operacjami TURP zwykle ustępują, gdy cewka moczowa i tkanki prostaty stają się mniej zaognione, zwykle w ciągu kilku tygodni.
Chociaż u niektórych osób zabiegi TURP mogą, ale nie muszą, być związane z trudnościami z erekcją, mogą zmniejszyć objętość nasienia wytwarzanego podczas wytrysku.
Czy są jakieś komplikacje lub ryzyko?
Podobnie jak w przypadku każdej procedury medycznej, szczególnie w przypadku znieczulenia, operacja BPH wiąże się z niektórymi komplikacjami medycznymi.
Możliwe, ale rzadkie ryzyko związane z procedurami TURP to:
- nadmierne krwawienie
- infekcje dróg moczowych
- wytrysk wsteczny, w którym nasienie przepływa wstecz do pęcherza podczas wytrysku
- przewlekłe problemy z układem moczowym, zwłaszcza nietrzymanie moczu
- przerost prostaty lub bliznowacenie, z około 10 procent mężczyzn wymagających dalszej operacji w ciągu 5 lat
- impotencja lub zaburzenia erekcji
- rozszczepiony strumień moczu spowodowany zwężeniem cewki moczowej
- przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego lub zapalenie prostaty
- reakcja alergiczna lub anormalna na znieczulenie
Zespół post-TURP
W rzadkich przypadkach występuje zespół post-TURP. Jest to miejsce, w którym zbyt duża ilość płynu wykorzystywanego do płukania chirurgicznego jest pochłaniana przez organizm, co prowadzi do dużych zaburzeń równowagi elektrolitowej, płynowej i objętości krwi.
Wczesne objawy zespołu post-TURP obejmują:
- nudności
- zawroty głowy
- niepokój
- ból brzucha
- ucisk w klatce piersiowej
Objawy ciężkiego zespołu post-TURP obejmują:
- zamieszanie
- trudności w oddychaniu
- rozmazany obraz
- konfiskata
- śpiączka
Chociaż rzadki zespół post-TURP może być śmiertelny, jeśli nie jest odpowiednio wcześnie leczony.
Czas odzyskiwania
Zazwyczaj można bezpiecznie powrócić do podstawowych codziennych czynności od 1 do 2 tygodni po zabiegach TURP i bezpiecznie powrócić do ciężkiej aktywności po 1 do 2 miesięcy.
Wskazówki dotyczące lepszego odzyskiwania
Istnieje kilka sposobów na zmniejszenie ryzyka powikłań po operacji TURP.
Typowe porady to:
- pozostanie uwodniony
- jedzenie zdrowej, zbilansowanej diety
- unikanie stosunku seksualnego przez okres od 1 do 2 miesięcy
- unikanie podnoszenia ciężkich przedmiotów przez 1 do 2 miesięcy
- ograniczające ćwiczenia, które obciążają pachwinę lub dolną część brzucha
- unikanie środków pobudzających, takich jak kofeina, alkohol i nikotyna
- ograniczenie stosowania leków dostępnych bez recepty, które mogą powodować odwodnienie, takich jak leki zmniejszające przekrwienie i leki przeciwhistaminowe
Kiedy iść do lekarza
Większość ludzi zaczyna czuć się lepiej i ma poprawiony przepływ moczu w ciągu 4 do 6 tygodni po operacji TURP.
Ogólnie ryzyko poważnych powikłań po operacji TURP jest dość niskie.Ale tak jak w przypadku wszystkich operacji, istnieje pewne ryzyko dla zdrowia związane z procedurą, która wymaga pomocy medycznej i interwencji.
Powody, dla których warto skorzystać z pomocy lekarskiej po operacji TURP to:
- krwawienie z cewki moczowej, zewnętrznej prostaty lub penisa
- stan zapalny i ból w cewce moczowej, prostacie lub prąciu trwającym dłużej niż 2 tygodnie lub pogarszający się
- zmniejszenie przepływu moczu lub objawy ze strony układu moczowego, takie jak nietrzymanie moczu lub nagłe parcie na mocz 6 tygodni po operacji
- krew w moczu, która jest ciężka lub trwa dłużej niż 4 do 6 tygodni
- ciężkie skrzepy krwi w moczu lub moczu, które są całkowicie czerwone
- osłabienie i zmęczenie, które nie poprawiają się po 4 tygodniach
- impotencja lub zaburzenia erekcji
- trudności w wytrysku
- zawroty głowy, duszność lub dezorientacja
- nasilony lub nasilający się ból brzucha lub dyskomfort
Jakie są inne rodzaje operacji BPH?
Chociaż TURP pozostaje powszechnie wykonywaną operacją BPH, kilka innych procedur jest dostępnych w leczeniu BPH, które mogą być bardziej odpowiednie dla niektórych osób lub niosą mniejsze ryzyko powikłań.
Przezcewkowe nacięcie prostaty (TUIP)
Procedurę TUIP stosuje się w przypadkach, gdy prostata jest dość mała, ale zwężenie cewki jest ciężkie.
Podczas zabiegów TUIP chirurg wsunie cystoskop do cewki moczowej i poszerzy cewkę moczową, wykonując drobne cięcia w prostacie oraz obszar, w którym cewka moczowa łączy się z pęcherzem.
Procedura TUIP zwykle łagodzi cewkę moczową natychmiast, ułatwiając oddawanie moczu.
Podobnie jak w przypadku TURP, operacja TUIP trwa kilka godzin, wymaga kilku dni hospitalizacji i założenia cewnika.
Wiele skutków ubocznych, powikłań i zagrożeń związanych z TUIP jest podobnych do TURP.
Prostatektomia laserowa (HoLEP i PVP)
Techniki prostatektomii laserowej obejmują wyłuszczenie prostaty holmium laserem (HoLEP) lub fotoselektywną waporyzację (PVP).
Procedury te są podobne do TURP, z wyjątkiem tego, że używają lasera do niszczenia lub odparowywania tkanek prostaty zamiast odcinania ich przewodem elektrycznym.
Ponieważ ma mniej cięć, mniej jest efektów ubocznych związanych z operacjami HoLEP niż z tradycyjnymi operacjami TURP i mniejszym ryzykiem poważnych powikłań.
Wiele zabiegów HoLEP również wymaga tylko jednej nocy hospitalizacji i stosowania cewnika.
Prostatic windy cewki moczowej
W niewielkich przypadkach BPH, prostaty mogą być wkładane do prostaty, która pomaga unieść je z cewki moczowej, zmniejszając ciśnienie cewki moczowej i zwężenie.
Przezcewkowa igła ablacyjna (TUNA) i przezcewkowa termoterapia mikrofalowa (TUMT)
Zupełnie nowa procedura, TUNA używa cienkich igieł do dostarczania fal radiowych o niskiej częstotliwości w celu nakierowania tkanek prostaty i ich zniszczenia. Podczas zabiegów TUNA cewka moczowa jest chroniona przed falami radiowymi za pomocą tarczy.
Podczas procedury TUMT, urolog wprowadza cewnik z dołączonym generatorem mikrofalowym przez cewkę moczową i do prostaty. Jest on następnie używany do ogrzewania i niszczenia tkanek prostaty.
Zarówno TUNA, jak i TUMT są procedurami, które można wykonać w warunkach ambulatoryjnych, takich jak klinika, i mają krótki czas powrotu do zdrowia.
Ale podczas gdy procedury okazały się lepsze w zmniejszaniu objawów BPH niż same leki, nie są one uważane za tak dobre, jak operacje TURP lub TUIP.
Otwórz prostatektomię
W ciężkich przypadkach BPH – zwykle tych, które nie reagują na żaden inny rodzaj leczenia – prostata może być częściowo lub całkowicie usunięta.
Otwarte prostatektomie wiążą się z większym odsetkiem działań niepożądanych i ryzykiem powikłań. W konsekwencji wymagają one dłuższych hospitalizacji i rehabilitacji niż większość procedur stosowanych w leczeniu BPH.
