Choroby autoimmunologiczne należą do najbardziej złożonych i trudnych do leczenia chorób układu odpornościowego. Występują, gdy układ odpornościowy atakuje zdrowe komórki w ciele.
Układ odpornościowy to sieć tkanek, narządów i komórek. Jego rolą jest obrona ciała przed najeźdźcami, chroniąc przed infekcjami i chorobami.
Choroba autoimmunologiczna jest wynikiem błędu popełnionego przez układ odpornościowy. Układ odpornościowy ciała przypadkowo rozpoznaje zdrowe komórki jako obcych najeźdźców i zaczyna je atakować. Badania pokazują, że choroby autoimmunologiczne mają skłonność do posiadania ukrytych składników genetycznych, rasowych i płciowych.
Choroby autoimmunologiczne są trudne do zdiagnozowania i często mają wspólne objawy. W tym artykule przedstawiamy niektóre z częstszych chorób autoimmunologicznych i sposób ich leczenia.
Powszechne choroby autoimmunologiczne
Według National Institutes of Health (NIH) około 24 miliony Amerykanów ma co najmniej jedną chorobę autoimmunologiczną.
NIH zawiera tylko 24 choroby w tej statystyce, więc ta liczba może być ostrożnym oszacowaniem.
Poniżej znajdują się niektóre z najczęstszych chorób autoimmunologicznych:
Nietolerancja glutenu
Znany również jako nietolerancja glutenu. Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, w której wyściółka jelita cienkiego zapala się po zjedzeniu żywności zawierającej gluten białkowy; gluten występuje w pszenicy, żyto i jęczmieniu, wśród innych pokarmów.
Objawy obejmują stany zapalne i ból w jamie brzusznej, pieczenie w klatce piersiowej, zmęczenie, utrata masy ciała, wymioty i biegunka.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RA)
RA jest jednym z najczęstszych długoterminowych zaburzeń autoimmunologicznych. Powoduje, że układ odpornościowy atakuje tkankę, często wpływając na stawy w dłoniach i stopach. Objawy obejmują bolesny obrzęk i sztywność stawów, szczególnie w dłoniach i stopach.
Łuszczyca
Choroba autoimmunologiczna, która może być wywołana przez stres, infekcje lub czynniki środowiskowe. Łuszczyca powoduje powstawanie łusek i suchych, swędzących plam na skórze oraz bóle stawów.
Nieswoiste zapalenie jelit (IBD)
IBD jest długotrwałym zapaleniem jelit i wyściółki przewodu pokarmowego. Objawy obejmują skurcze żołądka, wzdęcia, krwawą biegunkę, nudności i zaparcia.
Istnieją dwa główne typy IBD – choroba Leśniowskiego-Crohna, przewlekłe stany zapalne, które występują w dowolnym miejscu od ust do końca jelita grubego, i wrzodziejące zapalenie okrężnicy, długotrwałe zapalenie jelita grubego.
Choroba Addisona
Stan, który występuje, gdy nadnercza nie wytwarzają wystarczającej ilości hormonów kortyzolu i aldosteronu. Choroba Addisona prowadzi do niskiego ciśnienia krwi, zmęczenia, zawrotów głowy przy staniu, niskiego poziomu cukru we krwi, zmęczenia, odwodnienia, utraty apetytu, nudności i ciemnienia skóry.
Cukrzyca typu 1
Cukrzyca typu 1 jest również określana jako cukrzyca insulinozależna. Ta choroba autoimmunologiczna występuje, gdy trzustka powoduje niewystarczającą ilość insuliny lub jej brak, powodując niekontrolowany poziom cukru we krwi. Objawy to częste oddawanie moczu, zwiększone pragnienie, utrata energii, niewyraźne widzenie, głód i nudności.
Bielactwo
Stan naznaczony utratą pigmentu skóry lub utratą dużych plam koloru skóry. Przebarwienia są często bardziej widoczne u osób o ciemniejszej skórze.
Choroba Hashimoto
Stan, który powoduje stan zapalny tarczycy; z czasem powoduje niedobór hormonu tarczycy. Objawy obejmują przyrost masy ciała, zmęczenie, depresję, sztywność stawów i zwiększoną wrażliwość na zimno.
Choroba Gravesa
Ten stan wpływa również na tarczycę, ale powoduje, że gruczoł wytwarza zbyt dużo hormonu tarczycy. Objawy to utrata masy ciała, niepokój, drżenie rąk, wysokie ciśnienie krwi i pocenie się.
Systemic Lupus Erythematosis (SLE, toczeń)
SLE to szereg stanów charakteryzujących się stanem zapalnym skóry, stawów i, w przypadku ciężkich, narządów wewnętrznych. Objawy obejmują ból mięśni i stawów, wysypkę, zmęczenie i gorączkę.
Czynniki ryzyka
Choroby autoimmunologiczne mogą dotknąć praktycznie każdego, ale istnieją pewne czynniki zwiększające ryzyko. Obejmują one:
- Genetyka: Badania sugerują, że rodzinna historia chorób autoimmunologicznych jest silnym czynnikiem ryzyka.
- Płeć: kobiety są bardziej narażone na choroby autoimmunologiczne niż mężczyźni. Badacze nie są pewni, dlaczego tak się dzieje, ale rolę odgrywają czynniki hormonalne lub fakt, że kobiety mają silniejszy układ odpornościowy.
- Wiek: zaburzenia autoimmunologiczne często występują u młodych dorosłych i osób w średnim wieku.
- Pochodzenie etniczne: Native American, Latino i Afroamerykanie na ogół rozwijają się choroby autoimmunologiczne na znacznie wyższym poziomie niż rasy kaukaskiej.
- Zakażenie: Jeśli osoba z predyspozycjami genetycznymi cierpi na określone infekcje wirusowe lub bakteryjne, istnieje większe ryzyko, że w przyszłości będą one również chorobą autoimmunologiczną. Podczas gdy przyczyna tego ryzyka pozostaje niejasna, badania nadal badają rolę poprzednich infekcji na zagrożonych układach immunologicznych.
Diagnoza
Ponieważ wiele chorób autoimmunologicznych ma podobne objawy, diagnoza często stanowi wyzwanie.
Na przykład, toczeń dotyka stawów w podobny sposób do RA, ale wydaje się być mniej poważny. Choroba z Lyme powoduje również sztywność stawów i stany zapalne podobnie jak RA, ale jest wywoływana przez kleszcza niosącego ludzką bakterię infekującą znaną jako.
IBD ma podobne objawy do celiakii, ale IBD nie jest zwykle spowodowane spożywaniem pokarmów zawierających gluten.
Chłoniak skórny z komórek T (CTCL) to rodzaj nowotworu układu odpornościowego. Jest to spowodowane mutacją komórek T i objawami takimi jak wysypka skórna i swędzenie. CTCL jest czasami pomijany we wczesnym stadium, ponieważ jego objawy są tak podobne do wyprysku lub łuszczycy.
Rozpoznanie chorób autoimmunologicznych różni się w zależności od konkretnej choroby.Reumatoidalne zapalenie stawów można na przykład zdiagnozować po badaniu fizykalnym, badaniu krwi lub prześwietleniu. Testy te mogą określić rodzaj artretyzmu, a także stopień jego ciężkości.
Choroby mogą czasami wymagać lat, aby zdiagnozować, ponieważ wiele objawów zaburzeń autoimmunologicznych naśladuje inne choroby. Stany takie jak toczeń i celiakia mogą być błędnie zdiagnozowane na wczesnym etapie, ponieważ ich objawy są tak podobne do innych chorób.
Choroba Hashimoto i choroba Gravesa-Basedowa są nieco prostsze do zdiagnozowania, ponieważ zwykle polegają na prostych badaniach tarczycy w celu określenia poziomu hormonu tarczycy i innych testów specyficznych dla tarczycy.
Choroba autoimmunologiczna zwykle koncentruje się wokół układu odpornościowego i przeciwciał wytwarzanych przez ten system. W rezultacie diagnoza często obejmuje testowanie specyficznych autoprzeciwciał.
Pełną morfologię krwi można zlecić do pomiaru ilości białych i czerwonych krwinek. Kiedy układ odpornościowy walczy z czymś, liczba białych i czerwonych krwinek różni się od normalnego.
Inne testy mogą określić, czy w ciele występuje jakieś nietypowe zapalenie. Zapalenie jest objawem dość powszechnym wśród wszystkich chorób autoimmunologicznych. Testy te obejmują test białka C-reaktywnego i test szybkości sedymentacji erytrocytów.
Lekarz powinien zostać natychmiast zauważony, gdy tylko pojawią się objawy. Chociaż objawy nie zawsze mogą być spowodowane chorobą autoimmunologiczną, najlepiej rozwiązać wszelkie problemy od razu, niż czekać na ich pogorszenie.
Leczenie
Leczenie również różni się w zależności od rodzaju zaburzenia. Na przykład cukrzyca typu 1 polega na terapii insulinowej. Choroba Addisona wymaga hormonalnej terapii zastępczej (HRT). Celiakia jest poprawiana i utrzymywana za pomocą diety bezglutenowej. RZS często jest leczony za pomocą fizykoterapii i immunosupresyjnych leków przeciwzapalnych.
