Złamanie Lisfranca to uraz dotykający środkową stopę. Często jest mylony ze skręceniem z powodu podobnych przyczyn i objawów.
Rozpoznanie złamania Lisfranca wymaga dokładnych badań i testów obrazowych. W niektórych przypadkach konieczna jest operacja, a wyleczenie może zająć dużo czasu.
Kompleks stawowy Lisfranc
Stopa jest złożoną częścią ciała. Jest on podzielony na trzy obszary, aby ułatwić dyskusję na temat poszczególnych części.
Tylna stopa składa się z pięty i kostki, które podtrzymują kości nóg. Śródstopie to zbiór kości, które tworzą łuki w stopach. Przednia stopa składa się z pięciu palców u nóg i ich podtrzymujących kości, które nazywane są śródstopia.
Kompleks stawowy Lisfranc znajduje się w śródstopiu. Składa się z kości i więzadeł, które łączą śródstopie z śródstopiu.
Kości w kompleksie nadają stopie jego łuk. Kości są utrzymywane na miejscu przez więzadła, które rozciągają się zarówno w poprzek, jak i w dół stopy.
Przyczyny
Złamanie Lisfranca często można pomylić z prostym skręceniem, ponieważ obrażenia występują w podobny sposób.
Złamania Lisfranca mogą się zdarzyć poprzez proste, niskoenergetyczne obrażenia, takie jak skręcanie stopy podczas upadku. Jest to powszechnie widoczne u piłkarzy, którzy potykają się o zgięte stopy podczas biegania.
Złamania Lisfranca mogą być również spowodowane poważniejszym urazem. Upadek z dużej wysokości może spowodować rozległe obrażenia Lisfranca.
Upuszczenie czegoś na stopę podczas zginania może również spowodować złamania lub zwichnięcia w stawach. Innym powodem urazów Lisfranc jest udział w wypadku samochodowym lub motocyklowym.
Objawy
Uszkodzenie Lisfranc może wystąpić w kościach, stawach lub więzadłach kompleksu stawu Lisfranc w stopie środkowej. Ten typ urazu jest stosunkowo rzadki i czasami może być błędnie zdiagnozowany.
Złamanie Lisfranca może spowodować poważne komplikacje, jeśli nie zagoi się prawidłowo.
Objawy złamań Lisfranc mogą wyglądać podobnie do wielu innych obrażeń stóp. Dlatego bardzo ważne jest, aby prawidłowo zdiagnozować uraz stopy.
Typowe objawy urazów Lisfranc obejmują:
- obrzęknięta i bolesna stopa, szczególnie na górze
- ból, który pogarsza się stojąc lub chodząc
- niezdolność do chodzenia bez pomocy, na przykład kul
- siniaki na górze lub na dole stopy
Stłuczenie w dolnej części stopy jest oznaką urazu Lisfranca, ale siniaki nie występują w każdym przypadku.
Złamanie Lisfranca może wahać się od prostego do bardzo złożonego, a objawy mogą się różnić od łagodnych do ciężkich. Złamania Lisfranca mają również tendencję do uszkadzania chrząstki między stawami śródstopia.
Jeżeli uraz nie jest prawidłowo leczony, może prowadzić do zwiększonego uszkodzenia chrząstki i nadmiernego obciążenia innych stawów śródstopia.
Diagnoza
Lekarze prawdopodobnie poświęcą czas na zdiagnozowanie urazów Lisfranca, ponieważ mogą łatwo zostać źle zdiagnozowani. Rozpoznanie zwykle obejmuje zarówno badania fizyczne, jak i badania obrazowe.
Badanie lekarskie
Po omówieniu urazu i jak to się stało, lekarz często przeprowadza fizyczne badanie uszkodzonej stopy.
Po pierwsze, lekarz może szukać oznak siniaków. Siniaki mogą pomóc wskazać miejsce, w którym doszło do urazu. Stłuczenie może być oznaką łez więzadła, tępego urazu, zwichnięcia lub złamania.
Lekarze mogą również delikatnie ściskać różne obszary w śródstopiu. Uszkodzenie Lisfranc powoduje tkliwość i ból otaczający uszkodzony obszar. Lekarz prawdopodobnie również delikatnie ugnie i przekręci przód stopy, aby sprawdzić, czy dana osoba odczuwa ból w śródstopiu.
W prostych przypadkach lekarze mogą poprosić osobę, aby stanęła na palcach ich zranionej stopy. Powoduje to znaczny nacisk na śródstopie. Dana osoba może zauważyć ból z powodu nawet niewielkich obrażeń, co może pomóc lekarzom wiedzieć, czego szukać w badaniach obrazowych.
Lekarz może również sprawdzić uraz śródstopia trzymając palce u nóg i przesuwając je w górę iw dół, aby sprawdzić ból. Ta manipulacja wywiera nacisk na śródstopie i wywoła ból w przypadku obrażeń na tym obszarze.
Testy obrazowania
Testy obrazowania są najlepszym sposobem potwierdzenia diagnozy urazu Lisfranca. Lekarze będą używać jednego lub więcej testów obrazowania, aby spojrzeć na kości i tkanki stopy przed podjęciem decyzji o leczeniu.
Promienie rentgenowskie pokażą wszystkie złamane kości, a także wyrównanie kompleksu stawów Lisfranc. Jeśli jest poza układem, może to sugerować, że w okolicy występuje uszkodzenie więzadeł.
Lekarze mogą również ustawić stopę w określony sposób, aby szukać uszkodzeń więzadeł. Mogą wykonać zdjęcia rentgenowskie nieuszkodzonej stopy w celu porównania.
W niektórych przypadkach będą używane skany TK lub MRI. Testy te dostarczają bardziej szczegółowego obrazu stopy niż promieniowanie rentgenowskie i są lepsze do oglądania miększych tkanek. Mogą być bardziej powszechne w przypadkach, które mogą wymagać operacji.
Leczenie
Podstawową metodą leczenia urazu stopy natychmiast po wystąpieniu urazu jest odpoczynek, lód i wzniesienie. Należy unikać chodzenia po uszkodzonej stopie. Lekarz powinien zbadać stopę tak szybko, jak to możliwe.
Im szybciej rozpoczyna się leczenie, tym łatwiej jest zmniejszyć złamania, a czasami można uniknąć otwartej procedury chirurgicznej.
Leczenie niechirurgiczne
W niektórych prostszych przypadkach urazu Lisfranca, w którym więzadła nie są całkowicie rozdarte i nie ma złamań ani zwichnięć, leczenie może obejmować noszenie gipsu przez zaledwie 6 tygodni. W tym okresie nie można obciążać kontuzjowanej stopy. Następnie osoba ta będzie musiała nosić odlew z obciążeniem i regularnie wykonywać obserwacje.
Konieczne może być dodatkowe prześwietlenie, aby stopa prawidłowo się zagoiła. Jeśli nie działa prawidłowo, operacja może być nadal wymagana.
Leczenie chirurgiczne
Obrażenia śródstopia, takie jak złamanie kości, zwichnięcie stawów, nieprawidłowe ustawienie lub zerwane więzadła, mogą wymagać operacji. Operacja będzie się różnić w zależności od rodzaju i ciężkości urazu.
Najczęstszym leczeniem jest chirurgia fiksacji wewnętrznej. Ten rodzaj zabiegu chirurgicznego polega na prawidłowym umieszczeniu uszkodzonych kości, a następnie przytrzymaniu ich za pomocą drutów, śrub lub płytek. Płytki pozostają w miejscu do czasu, aż kości lub stawy goją się, a następnie są często usuwane chirurgicznie.
Fusion to kolejna metoda, która może być zalecana w przypadkach poważnych obrażeń. Polega to na łączeniu się uszkodzonych kości, tak aby leczyły się jako pojedyncza kość.
Fuzja może zmniejszyć ruch stopy, ale może to być najlepszy sposób postępowania w przypadkach, gdy utrwalenie wewnętrzne jest niepraktyczne.
Leczenie złamania Lisfranca obejmuje również okres rehabilitacji i fizykoterapii. Odbywa się to pod nadzorem chirurgów i terapeutów, aby pomóc osobie leczyć w odpowiednim tempie. Rehabilitacja może potrwać kilka miesięcy.
Odzyskiwanie i perspektywy
Powrót do zdrowia po urazie Lisfranca zależy od jego ciężkości i powodzenia operacji. Większość operacji wymaga 6-12 tygodni noszenia odlewów i specjalnych butów do chodzenia.
Fizyczna terapia i rehabilitacja również zajmie trochę czasu. Pełne odzyskiwanie może nastąpić po roku, ale może się to znacznie różnić. Zawodnikom może upłynąć więcej niż rok, aby odzyskać pełną siłę i mobilność. Ważne jest, aby ściśle współpracować z lekarzami i powstrzymywać się od aktywności fizycznej, chyba że zostanie ona wcześniej zatwierdzona.
Złamania Lisfranca są poważne, a nawet skuteczne leczenie może powodować niepożądane działania uboczne. Problemy te mogą obejmować zmniejszenie zakresu ruchu lub siły, pomimo okresu rehabilitacji.
Zapalenie stawów i przewlekły ból mogą również wystąpić w wyniku uszkodzenia chrząstki stawowej.
Z uwagi na powagę urazu Lisfranc najlepiej jest przeprowadzić kontrolę urazu stopy przez lekarza i szybko rozpocząć leczenie.
