E. coli to bakteria powszechnie występująca w jelicie organizmów ciepłokrwistych. Większość szczepów nie jest szkodliwa i stanowi część zdrowej flory bakteryjnej w jelicie człowieka. Jednak niektóre rodzaje mogą powodować choroby u ludzi, w tym biegunkę, bóle brzucha, gorączkę i czasami wymioty.
Szczep O157:H7 jest jednym z najbardziej niebezpiecznych. Wytwarza toksynę zwaną Shiga, która jest jedną z najsilniejszych toksyn, zdolną do wywoływania poważnych infekcji jelitowych.
Każdego roku w Stanach Zjednoczonych odnotowuje się około 265 000 infekcji E. coli (STEC) wytwarzających toksynę Shiga. Szacuje się, że około 36% z nich jest spowodowane przez O157:H7. Wybuchy epidemii żywności najczęściej związane są z produkcją tej toksyny.
Większość ludzi wraca do zdrowia w ciągu 6 do 8 dni, jednak zakażenie może zagrażać życiu, zwłaszcza niemowląt i osób z osłabionym układem odpornościowym.
Niektóre inne rodzaje infekcji mogą prowadzić do infekcji dróg moczowych, chorób układu oddechowego, zapalenia płuc oraz zapalenia opon mózgowych.
Szybkie fakty na temat E. coli:
- Odnosi się do szerokiej gamy bakterii, które mogą powodować różne choroby, w tym zapalenie płuc, infekcje dróg moczowych i biegunkę.
- Większość szczepów jest nieszkodliwa dla ludzi.
- Niektóre szczepy zakażenia mogą objawiać się nudnościami, wymiotami i gorączką.
- U osób podatnych niektóre rodzaje infekcji mogą prowadzić do niewydolności nerek.
- Przestrzeganie zasad higieny jest kluczowe w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się zakażeń.
Objawy
Objawy zakażenia O157:H7 zazwyczaj pojawiają się 3-4 dni po ekspozycji na bakterie, choć mogą wystąpić już po 24 godzinach lub dopiero po tygodniu.
Możliwe objawy to:
- bóle brzucha lub silne skurcze brzucha, często występujące nagle
- wodnista biegunka, która zaczyna się kilka godzin po wystąpieniu bólu
- jasnoczerwone, krwawe stolce, pojawiające się około dzień później, wskutek uszkodzenia jelit przez toksynę
- nudności, a w niektórych przypadkach wymioty
- gorączka, zazwyczaj poniżej 38,3°C
- zmęczenie spowodowane odwodnieniem i utratą elektrolitów
Niektóre osoby mogą nie mieć żadnych widocznych objawów, ale mogą przenosić infekcję na innych.
Leczenie
Nie ma specyficznego lekarstwa na zakażenie O157:H7; organizm musi samodzielnie poradzić sobie z infekcją. Stosowanie antybiotyków nie jest zalecane, ponieważ może zwiększać ryzyko wystąpienia zespołu hemolityczno-mocznicowego (HUS).
Pacjenci powinni odpoczywać i nawadniać organizm, aby unikać odwodnienia.
Nie zaleca się również stosowania leków dostępnych bez recepty (OTC) na biegunkę, ponieważ mogą one spowolnić pracę układu trawiennego, co osłabia zdolność organizmu do eliminacji toksyn.
Infekcja moczem
Bakterie E. coli są częstą przyczyną zakażeń dróg moczowych, takich jak zapalenie pęcherza moczowego. Ich obecność w układzie moczowym wynika z bliskości odbytu, co ułatwia rozprzestrzenianie się z przewodu pokarmowego.
Wycieranie z przodu do tyłu po skorzystaniu z toalety może pomóc w zmniejszeniu ryzyka zakażenia.
Przyczyny
Większość szczepów E. coli jest nieszkodliwa, lecz niektóre produkują toksynę, która może prowadzić do chorób.
Grupa ta obejmuje O157:H7, który wytwarza silną toksynę Shiga, zdolną do uszkodzenia wyściółki jelita cienkiego.
Zakażenie może wystąpić poprzez:
Połknięcie zanieczyszczonej wody: Mimo że woda z kranu w USA jest chlorowana, zdarzają się przypadki zakażeń związanych z zanieczyszczonymi wodami miejskimi.
Prywatne studnie oraz niektóre jeziora i baseny mogą być źródłem zakażenia.
Podróżni w miejscach, gdzie woda może być nieoczyszczona, powinni zachować szczególną ostrożność przy spożywaniu wody, lodu czy warzyw mytych w wodzie o niepewnym pochodzeniu.
Połknięcie skażonej żywności: Do ryzykownych produktów należą niedogotowane mielone mięso, niepasteryzowane mleko, sok jabłkowy, ser, kiełki lucerny oraz surowe warzywa.
Osoby pracujące w restauracjach, które nie myją rąk po skorzystaniu z toalety, mogą rozprzestrzeniać infekcję na klientów i innych pracowników.
Kontakt między ludźmi: Dobra higiena rąk jest kluczowa w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się zakażeń.
Kontakt ze zwierzętami: Bakterie E. coli mogą rozprzestrzeniać się na farmach, w ogrodach zoologicznych i na targach.
Czynniki ryzyka
Niektóre osoby są bardziej narażone na rozwój chorób związanych z E. coli.
Osoby z osłabionym układem odpornościowym, takie jak pacjenci z AIDS, osoby przyjmujące leki immunosupresyjne oraz pacjenci po chemioterapii, są bardziej narażeni na powikłania.
Osoby z obniżoną kwasowością żołądka, na przykład po operacjach żołądka lub stosujące leki obniżające kwasowość, również są bardziej podatne na zakażenie.
Małe dzieci oraz osoby starsze mają wyższe ryzyko wystąpienia poważnych chorób i powikłań.
Komplikacje
Większość osób w pełni wraca do zdrowia w ciągu tygodnia, jednak około 10% z nich jest zagrożonych rozwojem zespołu hemolityczno-mocznicowego (HUS), szczególnie w przypadku małych dzieci i osób starszych.
HUS charakteryzuje się hemolizą, czyli rozpadem czerwonych krwinek, co może prowadzić do anemii, małopłytkowości oraz niewydolności nerek.
Płytki krwi, które są odpowiedzialne za krzepnięcie, gromadzą się w małych naczyniach krwionośnych nerek, co powoduje zmniejszenie przepływu krwi i może prowadzić do niewydolności nerek. Zmniejszona liczba płytek krwi zwiększa ryzyko krwawień.
Pacjenci z HUS mogą także doświadczać problemów z centralnym układem nerwowym (OUN), co może skutkować drgawkami, paraliżem, obrzękiem mózgu oraz śpiączką, co w 3-5% przypadków prowadzi do śmierci.
Ostra niewydolność nerek u niemowląt i małych dzieci najczęściej jest spowodowana HUS.
HUS zazwyczaj rozwija się 5-8 dni po wystąpieniu biegunki i jest sytuacją wymagającą natychmiastowej interwencji medycznej.
Diagnoza
Lekarz zidentyfikuje objawy, zapyta o historię choroby i wyśle próbkę kału do laboratorium w celu analizy.
Próbkę należy pobrać w ciągu 48 godzin od rozpoczęcia krwawej biegunki.
Zapobieganie
Niektóre wskazówki mogą pomóc w zapobieganiu zakażeniom E. coli oraz innym patogenom:
- Dokładnie gotować mięso, szczególnie mięso mielone.
- Pić pasteryzowane mleko, sok jabłkowy i cydr, zamiast niepasteryzowanych.
- Dokładnie myć warzywa, szczególnie liściaste.
- Upewnić się, że sztućce i naczynia są dokładnie umyte w ciepłej wodzie z mydłem.
- Przechowywać mięso i produkty nie mięsne oddzielnie oraz stosować różne deski do krojenia.
- Przestrzegać zasad dobrej higieny rąk.
Dobra higiena rąk polega na regularnym myciu rąk ciepłą wodą i mydłem, zwłaszcza po skorzystaniu z toalety, po zmianie pieluszek, przed i po przygotowaniu jedzenia oraz po kontakcie ze zwierzętami.
Nowe Badania i Wnioski
W ostatnich latach, dzięki intensyfikacji badań nad E. coli, odkryto wiele nowych informacji na temat tej bakterii i jej wpływu na zdrowie. Badania pokazują, że szczep O157:H7 nie tylko wywołuje poważne objawy jelitowe, ale może też prowadzić do długotrwałych problemów zdrowotnych, takich jak zespół post-E. coli, który może objawiać się przewlekłym bólem brzucha i problemami z jelitami.
Dodatkowo, nowe metody diagnostyczne pozwalają na szybsze i dokładniejsze wykrywanie zakażeń E. coli, co zwiększa szansę na skuteczne leczenie i zmniejszenie ryzyka powikłań. Zastosowanie technologii DNA w diagnostyce pozwala na identyfikację specyficznych szczepów E. coli, co jest kluczowe dla wprowadzenia odpowiednich strategii leczenia.
Statystyki z 2024 roku pokazują, że liczba przypadków zakażeń E. coli wciąż rośnie, co wskazuje na potrzebę dalszej edukacji społeczeństwa na temat higieny żywności oraz profilaktyki zdrowotnej. Wprowadzenie programów edukacyjnych w szkołach oraz kampanii społecznych może znacznie wpłynąć na zmniejszenie liczby zakażeń.
Wnioski z badań sugerują również, że poprawa jakości żywności oraz lepsze praktyki rolnicze mogą przyczynić się do ograniczenia występowania E. coli w łańcuchu pokarmowym, co jest kluczowe dla ochrony zdrowia publicznego.
