Wszystko, co musisz wiedzieć o błonicy

Błonica jest chorobą zakaźną, która zwykle atakuje nos i gardło.

Znakiem rozpoznawczym jest arkusz szarawego materiału pokrywający tył gardła. Występuje rzadko w świecie zachodnim, ale może być śmiertelny, jeśli nie zostanie poddany leczeniu.

Szybkie fakty dotyczące błonicy:

• Przed rozwojem terapii i szczepionek błonica była szeroko rozpowszechniona i dotyczyła głównie dzieci w wieku poniżej 15 lat.
• Niektóre z objawów błonicy są podobne do objawów przeziębienia.
• Komplikacje obejmują uszkodzenie nerwów, niewydolność serca i, w niektórych przypadkach, śmierć.
• Rozpoznanie potwierdzają próbki wymazów i testy laboratoryjne.
• Leczenie odbywa się za pomocą antytoksyny i antybiotyków, podczas gdy pacjent jest izolowany i monitorowany na intensywnej terapii.

Czym jest błonica?

Błonica jest wysoce zakaźną bakteryjną infekcją nosa i gardła. Dzięki rutynowej immunizacji, błonica jest chorobą przeszłości w większości części świata. W ciągu ostatnich 10 lat w Stanach Zjednoczonych wystąpiło tylko pięć przypadków zakażenia bakteryjnego.

W krajach, w których obserwuje się mniejszą liczbę szczepionek przypominających, takich jak w Indiach, istnieją tysiące przypadków każdego roku. W 2014 r. 7321 przypadków błonicy zgłoszono Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na całym świecie.

U osób, które nie są szczepione przeciwko bakteriom wywołującym błonicę, infekcja może powodować poważne komplikacje, takie jak problemy z nerwami, niewydolność serca, a nawet śmierć.

W sumie 5 do 10 procent osób zarażonych błonicą umrze. Niektóre osoby są bardziej bezbronne niż inne, a śmiertelność dochodzi do 20% u osób zakażonych poniżej 5 roku życia lub powyżej 40 roku życia.

Przyczyny

Błonica jest chorobą zakaźną wywołaną przez mikroorganizm bakteryjny znany jako. Inne gatunki Corynebacterium mogą być odpowiedzialne, ale jest to rzadkie.

Niektóre szczepy tej bakterii wytwarzają toksynę i to właśnie ta toksyna powoduje najpoważniejsze powikłania błonicy. Bakterie produkują toksynę, ponieważ same są zakażone przez pewien rodzaj wirusa zwany fagiem.

Uwolniona toksyna:

• hamuje produkcję białek przez komórki
• niszczy tkankę w miejscu infekcji
• prowadzi do tworzenia błony
• dostaje się do krwioobiegu i rozprowadza się w tkankach organizmu
• powoduje zapalenie serca i uszkodzenie nerwów
• może powodować niską liczbę płytek krwi lub małopłytkowość i wytwarzać białko w moczu w stanie zwanym białkomoczem

Jak złapiesz dyfteryt?

Błonica to infekcja rozprzestrzeniająca się tylko wśród ludzi. To jest zaraźliwe przez bezpośredni fizyczny kontakt z:

• kropelki wydychały powietrze
• wydzieliny z nosa i gardła, takie jak śluz i ślinka
• zainfekowane zmiany skórne
• przedmioty, takie jak pościel lub ubrania używane przez zarażoną osobę, w rzadkich przypadkach

Infekcja może przenosić się z zakażonego pacjenta na dowolną błonę śluzową nowej osoby, ale toksyczne zakażenie najczęściej atakuje wyściółkę nosa i gardła.

Objawy

Specyficzne oznaki i objawy błonicy zależą od konkretnego szczepu bakterii i od miejsca, w którym znajduje się jego ciało.

Jeden rodzaj błonicy, bardziej powszechny w tropikach, powoduje owrzodzenia skóry, a nie infekcję dróg oddechowych.

Przypadki te są zwykle mniej poważne niż przypadki klasyczne, które mogą prowadzić do ciężkiej choroby, a czasem śmierci.

Klasyczny przypadek błonicy to zakażenie górnych dróg oddechowych wywołane przez bakterie. Wytwarza szare pseudobłonice lub pokrycie, które wygląda jak błona, na podszewce nosa i gardła, wokół obszaru migdałków. Pseudomembrana może być również zielonkawa lub niebieskawa, a nawet czarna, jeśli wystąpiło krwawienie.

Wczesne cechy infekcji, zanim pojawią się pseudomembrany, obejmują:

• niska gorączka, złe samopoczucie i słabość.
• obrzęk węzłów chłonnych na szyi
• Obrzęk tkanek miękkich w szyi, nadający wygląd szyi byka
• wydzielina z nosa
• szybkie tętno

Dzieci z infekcją błoniczą w jamie za nosem i ustą mają większe prawdopodobieństwo wystąpienia następujących wczesnych objawów:

• nudności i wymioty
• dreszcze, ból głowy i gorączka

Po pierwszym zakażeniu bakterią, średni okres inkubacji wynosi 5 dni, zanim pojawią się pierwsze oznaki i objawy.

Po pojawieniu się pierwszych objawów, w ciągu 12 do 24 godzin, zacznie formować się błonnik rzekomy, jeśli bakterie są toksyczne, co prowadzi do:

• ból gardła.
• trudności z połykaniem
• możliwe niedrożności powodujące trudności w oddychaniu

Jeżeli membrana rozszerza się na krtań, chrypka i szczekający kaszel są bardziej prawdopodobne, podobnie jak niebezpieczeństwo całkowitego zablokowania dróg oddechowych. Membrana może również rozciągać się dalej w dół układu oddechowego w kierunku płuc.

Komplikacje

Potencjalnie zagrażające życiu komplikacje mogą wystąpić, jeśli toksyna dostanie się do krwiobiegu i uszkodzi inne ważne tkanki.

Zapalenie mięśnia sercowego lub uszkodzenie serca

Zapalenie mięśnia sercowego to zapalenie mięśnia sercowego. Może to prowadzić do niewydolności serca, a im większy stopień infekcji bakteryjnej, tym wyższa toksyczność dla serca.

Zapalenie mięśnia sercowego może powodować nieprawidłowości, które są widoczne tylko na monitorze serca, ale może spowodować nagłą śmierć.

Problemy z sercem pojawiają się zwykle 10 do 14 dni po rozpoczęciu infekcji, chociaż problemy mogą pojawić się dopiero po kilku tygodniach. Problemy z sercem związane z błonicą obejmują:

• zmiany widoczne na monitorze elektrokardiografu (EKG).
• dysocjacja przedsionkowo-komorowa, w której komory serca przestają bić razem
• kompletny blok serca, gdzie żadne impulsy elektryczne nie przemieszczają się przez serce.
• komorowe zaburzenia rytmu, w których pobudzenie niższych komór staje się nienormalne
• niewydolność serca, w której serce nie jest w stanie utrzymać odpowiedniego ciśnienia krwi i krążenia

Zapalenie nerwu lub uszkodzenie nerwów

Zapalenie tkanki nerwowej powoduje zapalenie nerwów. Powikłanie to jest stosunkowo rzadkie i zwykle pojawia się po ciężkim zakażeniu dróg oddechowych błonicą. Zazwyczaj stan rozwija się w następujący sposób:

1. W trzecim tygodniu choroby może dojść do paraliżu podniebienia miękkiego.
2. Po piątym tygodniu paraliż mięśni gałek ocznych, kończyn i przepony.
3. W wyniku paraliżu przepony może wystąpić zapalenie płuc i niewydolność oddechowa.

Mniej groźna choroba spowodowana infekcją w innych lokalizacjach

Jeśli infekcja bakteryjna dotyka innych tkanek niż gardło i układ oddechowy, takich jak skóra, choroba jest zazwyczaj łagodniejsza. Dzieje się tak dlatego, że organizm pochłania mniejsze ilości toksyny, szczególnie jeśli infekcja dotyczy tylko skóry.

Infekcja może współistnieć z innymi infekcjami i stanami skóry i może wyglądać zupełnie inaczej niż wyprysk, łuszczyca lub liszajec. Jednak błonica w skórze może wywoływać owrzodzenia, gdzie nie ma skóry w centrum z wyraźnymi krawędziami, a czasami szaro-błoniastymi.

Inne błony śluzowe mogą zostać zainfekowane przez błonicę – w tym spojówkę oczu, tkankę kobiecą narządów płciowych i zewnętrzny przewód słuchowy.

Diagnoza

Istnieją ostateczne testy do diagnozowania przypadków błonicy, więc jeśli objawy i historia powodują podejrzenie zakażenia, stosunkowo łatwo jest potwierdzić diagnozę.

Lekarze powinni być podejrzliwi, gdy widzą charakterystyczną błonę lub pacjenci mają niewyjaśnione zapalenie gardła, obrzęk węzłów chłonnych w szyi i gorączkę niskiej jakości.

Chrypka, paraliż podniebienia lub stridor (wysoki odgłos oddychania) to również wskazówki.

Do izolowania bakterii można użyć próbek tkanek pobranych od pacjenta z podejrzeniem błonicy, które następnie są hodowane w celu identyfikacji i zbadania pod względem toksyczności:

• Oznaki kliniczne pobierane są z nosa i gardła.
• Wszystkie podejrzane przypadki i ich bliskie kontakty są testowane.
• Jeśli to możliwe, waciki są również pobierane spod pseudobłonki lub usuwane z samej membrany.

Testy mogą nie być łatwo dostępne, więc lekarze mogą polegać na specjalistycznym laboratorium.

Leczenie

Leczenie jest najskuteczniejsze, gdy podaje się je wcześniej, dlatego ważna jest szybka diagnoza. Użyta antytoksyna nie może walczyć z toksyną błoniczą, gdy jest związana z tkankami i powoduje uszkodzenie.

Leczenie mające na celu przeciwdziałanie bakteriom ma dwa składniki:

• Antytoksyna – znana również jako surowica antybakteryjna – w celu zneutralizowania toksyn uwalnianych przez bakterie.
• Antybiotyki – erytromycyna lub penicylina w celu eliminacji bakterii i powstrzymania ich rozprzestrzeniania się.

Pacjenci z błonicą i objawami oddechowymi będą leczeni na oddziale intensywnej terapii w szpitalu i będą ściśle monitorowani. Personel medyczny może izolować pacjenta, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji.

Będzie to kontynuowane do czasu, aż testy na bakterie będą wielokrotnie zwracać negatywne wyniki w dniach po zakończeniu przebiegu antybiotyków.

Historia

Ludzie wiedzą o błonicy od tysięcy lat. Jego oś czasu przedstawia się następująco:

• Piąty wiek pne: Hipokrates jako pierwszy opisuje chorobę. Obserwuje, że może powodować tworzenie się nowej warstwy na błonach śluzowych.
• VI wiek: pierwsze obserwacje epidemii błonicy przez greckiego lekarza Aetiusa.
• Koniec XIX wieku: bakterie odpowiedzialne za błonicę identyfikują niemieccy naukowcy Edwin Klebs i Friedrich Löffler.
• 1892: Leczenie antytoksyną, pochodzące od koni, po raz pierwszy stosowane w USA.
• Lata dwudzieste: Opracowanie toksoidu stosowanego w szczepionkach.

Zapobieganie

Szczepionki są rutynowo stosowane w celu zapobiegania zakażeniom błoniczą w prawie wszystkich krajach. Szczepionki pochodzą z oczyszczonej toksyny, która została usunięta ze szczepu bakterii.

Dwie moce anatoksyny błoniczej są stosowane w rutynowych szczepionkach przeciw błonicy:

• D: wyższa dawka szczepionki pierwotnej dla dzieci poniżej 10 lat. Zazwyczaj podaje się ją w trzech dawkach – w 2, 3 i 4 miesiącu życia.
• d: wersja o niższej dawce do stosowania jako szczepionka podstawowa u dzieci w wieku powyżej 10 lat oraz jako środek wzmacniający zwykłą immunizację u niemowląt, około 3 lat po pierwotnej szczepionce, zwykle pomiędzy 3,5 a 5 rokiem życia.

Nowoczesne schematy szczepień obejmują toksoid błoniczy podczas immunizacji dzieciństwa, znane jako toksoid błoniczy i tężca oraz bezkomórkowa szczepionka przeciw krztuścowi (DTaP).

Szczepionka ta jest opcją wyboru zalecaną przez amerykańskie ośrodki kontroli i zapobiegania chorobom (CDC) i podaje więcej informacji, w tym dlaczego niektóre dzieci nie powinny otrzymywać szczepionki DTaP lub powinny czekać.

Dawkom podaje się następujące grupy wiekowe:

• 2 miesiące
• 4 miesiące i po 4 tygodniach
• 6 miesięcy i po 4 tygodniach
• 15 do 18 miesięcy i po przerwie 6 miesięcy

Jeśli czwartą dawkę podaje się przed ukończeniem 4 lat, to piąta dawka przypominająca jest zalecana w wieku 4 do 6 lat. Jednak nie jest to konieczne, jeśli czwarta dawka pierwotna została podana w dniu czwartych urodzin lub później.

Dawki przypominające dorosłej postaci szczepionki, toksoid tężcowy-błonicze (Td), mogą być potrzebne co 10 lat w celu utrzymania odporności.