Nowe, zakrojone na szeroką skalę badanie w fińskich kobietach sugeruje, że niedobór witaminy D może znacznie zwiększać ryzyko stwardnienia rozsianego, co czyni go wiarygodnym wskaźnikiem predykcyjnym choroby. Natomiast skorygowanie tego niedoboru może zmniejszyć ryzyko.
Obecnie nie wiadomo, co powoduje stwardnienie rozsiane (SM), wyniszczającą chorobę neurologiczną, która według szacunków dotyka 400 000 osób w Stanach Zjednoczonych.
Wiadomo jednak, że kobiety są znacznie bardziej zagrożone rozwojem choroby niż mężczyźni. Nowe badania przeprowadzone na dużej grupie kobiet wykazały czynnik ryzyka: niski poziom witaminy D.
Nowe badanie zostało opublikowane w czasopiśmie, a pierwszym autorem artykułu jest dr Kassandra Munger z Harvard T.H. Chan School of Public Health w Bostonie, MA.
Dr Munger wyjaśnia, że do tej pory „Było tylko kilka niewielkich badań sugerujących, że poziom witaminy D we krwi może przewidywać ryzyko.” Ale nowe badanie bada znacznie większą grupę.
Badanie ryzyka witaminy D i MS
Dr Munger i współpracownicy przeanalizowali dane dostępne z badań krwi ponad 800 000 fińskich kobiet. Krew pobierano w ramach testów prenatalnych w fińskiej kohorcie macierzyńskiej.
Korzystając z danych z krajowych rejestrów medycznych, naukowcy zbadali również, które kobiety otrzymały diagnozę SM w ciągu 9 lat.
Spośród wszystkich uczestników badania, 992 kobiety rozwinęły stwardnienie rozsiane 9 lat po tym, jak oni mieli ich krew przetestowaną. Dr Munger i zespół porównali te kobiety z 2,123 dobranymi wiekiem uczestnikami badania, którzy nie rozwinęli SM.
Zespół określił niedobór witaminy D jako poniżej 30 nanomoli na litr. Uważano, że niewystarczające poziomy mieszczą się w zakresie od 30 do 49 nanomoli na litr, a normalne poziomy to 50 nanomoli na litr i więcej.
Dr Munger i zespół zastosowali warunkową regresję logistyczną w celu dostosowania się do możliwych czynników zakłócających, takich jak rok, w którym pobrano próbkę krwi, liczba przypadków zajścia w ciążę i jej liczba ciąż trwała do końca.
Niska zawartość witaminy D zwiększa ryzyko MS o 43 procent
Spośród uczestników, którzy mieli SM, 58% miało niedobór witaminy D. Dla porównania, 52 procent kobiet, które nie rozwinęły SM miało niedobory witaminy. Fińskie kobiety historycznie odnotowano niski poziom witaminy D.
Co ciekawe, naukowcy odkryli, że kobiety z niedoborem witaminy D były o 43 procent bardziej podatne na rozwój MS niż ich odpowiednicy, którzy mieli normalny poziom witaminy.
Kobiety z niedoborem miały również 27 procent większe prawdopodobieństwo wystąpienia SM w porównaniu z kobietami, które miały niewystarczające poziomy.
Dodatkowo, badanie wykazało, że przy każdym wzroście witaminy D o 50 nanomoli na litr ryzyko SM zmniejszyło się o 39 procent.
„Nasze badanie z udziałem dużej liczby kobiet sugeruje, że korekta niedoboru witaminy D u kobiet młodych i w średnim wieku może zmniejszyć ich przyszłe ryzyko SM”.
Dr Kassandra Munger
Mocne i ograniczone badania
Mocne strony badania obejmują dużą próbkę populacji, a także krajowe rejestry medyczne wykorzystywane do gromadzenia danych, które, jak wyjaśniają autorzy, minimalizują błąd selekcji.
Autorzy podkreślają również potencjalne ograniczenia swoich badań. Po pierwsze, próba badawcza, choć duża, była ograniczona do białych kobiet. Z tego powodu wyniki mogą nie mieć zastosowania do mężczyzn lub osób o innym pochodzeniu etnicznym.
Po drugie, zespół odnotowuje możliwość odwrotnej przyczynowości – to znaczy, że uczestnicy badania mieli już stwardnienie rozsiane, ale bez żadnych objawów, kiedy zapisali się do badania.
Wskazują jednak, że określenie poziomu witaminy D w surowicy na średnio 9,3 roku przed otrzymaniem diagnozy stwardnienia rozsianego – tak jak w badaniu – znacznie zmniejszyło tę możliwość.
„Potrzebne są dalsze badania nad optymalną dawką witaminy D w celu zmniejszenia ryzyka SM” – wyjaśnia dr Munger. „Ale dążenie do osiągnięcia wystarczającej ilości witaminy D w ciągu życia danej osoby przyniesie prawdopodobnie wiele korzyści zdrowotnych.”
