Większość lekarzy zaleca stosowanie kolonoskopii do badań przesiewowych raka okrężnicy. Niestety, procedura ta może być kosztowna i inwazyjna, co sprawia, że niektórzy ludzie decydują się jej unikać.
W tym artykule przyjrzymy się innym testom stosowanym w badaniach przesiewowych raka okrężnicy, które mogą stanowić alternatywę dla kolonoskopii, zwłaszcza dla tych, którzy nie chcą poddać się temu badaniu.
Czym jest kolonoskopia?
Kolonoskopia jest procedurą diagnostyczną, która pozwala na szczegółowe sprawdzenie jelita grubego i okrężnicy w poszukiwaniu nieprawidłowości.
Podczas tego badania do odbytnicy wprowadza się długą rurkę zwaną kolonoskopem, która przesyła obrazy umożliwiające wykrycie polipów jelitowych. W przypadku ich znalezienia, lekarz może je usunąć przy pomocy małej pętli drucianej.
Po co unikać kolonoskopii?
Choć kolonoskopia może uratować życie poprzez wczesne wykrycie zmian nowotworowych, niektórzy pacjenci rezygnują z tej procedury z różnych powodów:
- Wymaga to całodziennych przygotowań, w tym stosowania diety, specjalnego napoju powodującego biegunkę oraz czasami lewatywy w celu oczyszczenia jelita grubego.
- Pacjenci są zazwyczaj sedowani podczas badania, co może prowadzić do dyskomfortu po obudzeniu się, w tym do odczuwania wzdęć.
- Niektórzy obawiają się wysokich kosztów kolonoskopii, szczególnie osoby z ograniczonym lub brakiem ubezpieczenia zdrowotnego.
Niechęć do kolonoskopii jest poważnym problemem zdrowotnym. Badania wykazały, że kolonoskopia skutkuje istotnym spadkiem śmiertelności z powodu raka jelita grubego.
Jednakże, ze względu na koszty i dyskomfort związany z procedurą, wielu pacjentów unika badań przesiewowych. Na szczęście, lekarze i naukowcy pracują nad alternatywami.
Inne testy na raka okrężnicy
Istnieje kilka testów, które mogą stanowić alternatywę dla kolonoskopii. Różnią się one skutecznością w wykrywaniu raka jelita grubego.
Choć kolonoskopia pozostaje najskuteczniejszą metodą, inne testy mogą pomóc w obniżeniu ryzyka rozwoju raka jelita grubego u osób, które nie mogą lub nie chcą poddać się kolonoskopii.
1. Testy immunochemiczne w kale
Testy immunochemiczne w kale (FIT) to powszechne badanie przesiewowe w wielu krajach, zatwierdzone przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA).
FIT wykorzystuje przeciwciała do wykrywania niewidocznej krwi w stolcu. Test ten jest skuteczny w ocenie wewnętrznego krwawienia w przewodzie pokarmowym.
Aby zredukować ryzyko fałszywego wyniku, pacjenci powinni informować lekarza o hemoroidach lub miesiączce. Osoba otrzymuje zestaw do pobrania próbki kału w warunkach domowych. FIT jest objęty większością planów ubezpieczeniowych i jest stosunkowo tani, aczkolwiek wymaga corocznego powtarzania.
W przypadku nieprawidłowości w wyniku FIT, lekarz może zalecić kolonoskopię. Przy corocznym wykonywaniu testu FIT może być równie skuteczny jak kolonoskopia.
2. Podwójnie kontrastowa lewatywa barowa
Podwójnie kontrastowa lewatywa barowa to rodzaj badania radiologicznego, które pozwala na ocenę okrężnicy. Badanie to może skutecznie wykrywać duże polipy, ale małe mogą umknąć.
Podobnie jak w przypadku kolonoskopii, lewatywa ta wymaga pełnego oczyszczenia jelita grubego poprzez post i środki przeczyszczające.
Jeśli w trakcie badania zauważy się nieprawidłowość, konieczna może być kolonoskopowa biopsja.
3. Badania krwi utajonej w kale
Testy na krew utajoną w kale (FOBT) mogą być równie skuteczne jak kolonoskopia, jednak należy je przeprowadzać corocznie, aby zapewnić ich skuteczność.
Ten test łączy badanie krwi z FIT, co pozwala na dokładniejsze wykrywanie raka jelita grubego.
4. Cologuard
Cologuard to nowoczesny test stolca, który może być stosowany zamiast kolonoskopii. Jest droższy niż FIT, ale w większości przypadków objęty ubezpieczeniem zdrowotnym.
Test Cologuard powinien być wykonywany co trzy lata, gdy używany jest jako alternatywa dla kolonoskopii.
5. DNA kału
Test DNA w kale to zalecana metoda, którą można wykonać w domu. Test ten wykrywa zarówno krew, jak i specyficzne DNA w próbce kału, co może wskazywać na obecność raka jelita grubego.
Jeśli wynik testu jest pozytywny, pacjent będzie musiał poddać się kolonoskopii w celu usunięcia ewentualnego nowotworu.
6. Kolonoskopia CT
Kolonoskopia CT to procedura polegająca na wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego okrężnicy. Tak jak w przypadku standardowej kolonoskopii, przed badaniem należy oczyścić jelito.
Podczas kolonoskopii CT nie jest konieczne podawanie sedacji. W trakcie badania okrężnica jest wypełniana powietrzem, co pozwala na uzyskanie lepszego obrazu.
W przypadku wykrycia polipa lub raka konieczne będzie wykonanie kolonoskopii w celu usunięcia szkodliwych tkanek.
7. Sigmoidoskop
Sigmoidoskop to badanie podobne do kolonoskopii, ale obejmuje tylko dolną część okrężnicy. Wymaga ono intensywnego przygotowania, w tym postu i oczyszczenia jelita.
Z racji tego, że sigmoidoskop bada tylko ograniczony obszar okrężnicy, a wymaga podobnych przygotowań i może być nieprzyjemny, rzadko jest zalecany jako pierwsza opcja.
Korzyści z kolonoskopii
Kolonoskopia jest kluczowym narzędziem w wykrywaniu nowotworowych oraz przedrakowych zmian w okrężnicy. Uznawana jest za najskuteczniejszą metodę wczesnego wykrywania raka jelita grubego.
Rak jelita grubego rozwija się powoli, a jego wczesne wykrycie pozwala na skuteczne leczenie. Mimo że kolonoskopia jest inwazyjna i kosztowna, większość osób nie musi jej powtarzać częściej niż co 10 lat.
Na wynos
Alternatywne metody badań przesiewowych mogą być równie skuteczne w wykrywaniu raka jelita grubego jak kolonoskopia. Niemniej jednak, w przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości, pacjenci mogą wymagać kolonoskopii.
Ważne jest, aby wszyscy zrozumieli znaczenie wczesnego wykrywania problemów z jelitami, zwłaszcza po 50. roku życia.
Choć kolonoskopia pozostaje najlepszym testem, każde badanie przesiewowe jest lepsze niż brak jakiegokolwiek. Alternatywy należy rozważyć, gdy kolonoskopia nie jest możliwa lub pożądana.
Aktualne badania i nowości w diagnostyce
W 2024 roku badania nad alternatywnymi metodami wykrywania raka jelita grubego nabierają tempa. Nowe technologie, takie jak sztuczna inteligencja w analizie wyników testów FIT i Cologuard, pozwalają na bardziej precyzyjne wykrywanie nieprawidłowości. Badania wykazały, że AI może zwiększyć dokładność wyników o nawet 15%. Ponadto, nowe badania sugerują, że regularne wykonywanie testów immunochemicznych w kale może zmniejszyć ryzyko śmierci z powodu raka jelita grubego o 68% w populacji zagrożonej.
Warto również zwrócić uwagę na postępy w technologii obrazowania, takie jak zaawansowane techniki tomografii komputerowej, które mogą dostarczyć jeszcze dokładniejszych informacji o stanie jelita grubego. Przy regularnym monitorowaniu i wykorzystaniu nowoczesnych metod diagnostycznych, możemy liczyć na jeszcze skuteczniejsze działania prewencyjne, co może znacząco wpłynąć na poprawę zdrowia populacji.
