Niekontrolowany świąd, który często jest objawem wyprysku i łuszczycy, różni się znacznie od tymczasowego, łagodniejszego swędzenia, które odczuwamy po ukąszeniu komara. Badania naukowe wskazują na złożoność mechanizmów, które leżą u podstaw tego zjawiska.
Zespół badaczy z USA oraz Chin odkrył, że oprócz tradycyjnych komórek nerwowych, które przekazują sygnały swędzenia, chroniczne swędzenie może również angażować neurony bólu, co potęguje uczucie dyskomfortu.
Aby uzyskać te wyniki, naukowcy stworzyli genetycznie zmodyfikowane myszy, w których białko BRAF jest stale aktywne, co wpływa na sygnalizację wewnątrz neuronów odpowiedzialnych za odczuwanie swędzenia.
Badacze zauważają, że zarówno gen BRAF, jak i produkowane przez niego białko, odgrywają kluczową rolę w odpowiedzi organizmu na ból, ale ich wpływ na reakcję na swędzenie pozostaje niejasny.
Naukowcy podkreślają, że przewlekłe swędzenie może być wynikiem aktywności neuronów bólu, co potęguje uczucie dyskomfortu.
Zaskoczeniem dla badaczy było, gdy okazało się, że ich genetycznie zmodyfikowane myszy rozwinęły model chronicznego swędzenia.
«Początkowo myśleliśmy, że zwierzęta mogą być bardziej podatne na ból niż na swędzenie» – mówi dr Zhou-Feng Chen, dyrektor Centrum Studiów nad Itch na Uniwersytecie Waszyngtona. «Ku naszemu zaskoczeniu, myszy zaczęły się drapać, a my nie wiedzieliśmy, dlaczego to robią, aż odkryliśmy, że stworzyliśmy mysi model przewlekłego swędzenia.»
Wyniki «tłumaczące uciążliwość chronicznego swędzenia»
Dalsze badania nad modelami myszy ujawniły, że białko BRAF ma zdolność do regulowania ekspresji wielu genów odpowiedzialnych za swędzenie.
Kiedy myszy doświadczały przewlekłego swędzenia, spowodowanego suchą skórą i alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry, geny odpowiedzialne za swędzenie wykazywały podobne zmiany ekspresji, co związane było z białkiem BRAF.
Co więcej, analiza wykazała, że peptyd uwalniający gastrynę (GRP) – substancję odkrytą wcześniej przez badaczy – przekazywał sygnały swędzenia do genu receptora peptydowego uwalniającego gastrynę (GRPR) w rdzeniu kręgowym, co podwajało aktywność tego sygnału.
Dr Chen stwierdza, że te odkrycia mogą wyjaśniać, dlaczego chroniczne swędzenie jest tak nieustanne w porównaniu do normalnego, tymczasowego swędzenia:
«W przypadku normalnego swędzenia istnieje stały szlak, który przekazuje sygnał swędzenia. Jednak w przypadku przewlekłego świądu wiele neuronów może zmieniać funkcję i przekształcać się w neurony odpowiedzialne za swędzenie, w tym te, które zwykle przekazują sygnały bólu. To wyjaśnia, dlaczego przewlekłe swędzenie może być tak dotkliwe.»
Naukowcy zauważają jednak, że genetycznie zmodyfikowane myszy wykazywały normalną odpowiedź na ból, co sugeruje istotne różnice pomiędzy szlakami bólu i swędzenia.
Potencjał dla nowych terapii przewlekłego swędzenia
Odkrycia badaczy sugerują, że poprzez celowanie w białka związane z szlakiem BRAF, można badać nowe metody leczenia przewlekłego swędzenia, zwłaszcza w kontekście aktualnych, bardzo skutecznych terapii.
Dr Chen wskazuje, że jednym z obszarów, który można zbadać, jest zastosowanie leków, które są wykorzystywane w terapii bólu. Zauważa, że niektóre z tych leków hamują te same mechanizmy, co może również przynieść ulgę w przypadku swędzenia.
Jednakże dodaje, że badania te otwierają znacznie więcej możliwości dla potencjalnych terapii przewlekłego swędzenia:
«U ludzi przewlekłe swędzenie może trwać tygodnie, miesiące, a nawet lata. Te myszy pomagają nam zrozumieć szlaki, które mogą być zaangażowane w przekazywanie sygnałów swędzenia oraz wielu współtwórców chronicznego świądu.
Istnieje wiele szlaków związanych z BRAF, a wszystkie mogą stanowić potencjalne cele dla terapii przeciw swędzeniu.»
Wcześniej w tym roku opublikowano badania sugerujące, że świąd i ból mogą mieć oddzielne obwody, co dodatkowo podkreśla złożoność mechanizmów odpowiedzialnych za te odczucia.
