Ozon to bezbarwny gaz składający się z trzech atomów tlenu. Jego zastosowanie w medycynie jako alternatywnej terapii ma na celu poprawę przyswajania tlenu przez organizm oraz aktywację układu odpornościowego.
W medycynie terapia ozonem wykorzystywana jest głównie do dezynfekcji oraz leczenia chorób, poprzez ograniczenie skutków działania bakterii, wirusów, grzybów, drożdży i pierwotniaków.
W tym artykule przybliżymy zastosowania oraz zalety terapii ozonem, a także omówimy potencjalne efekty uboczne, które mogą się wiązać z jej stosowaniem.
Czym jest terapia ozonem?
Terapia ozonem polega na wykorzystaniu ozonu, który jest bezbarwnym gazem złożonym z trzech atomów tlenu. Niektórzy badacze są zdania, że ozon ma działanie terapeutyczne, a jego zastosowanie w medycynie było badane i stosowane przez ponad 150 lat.
Warstwa ozonowa w stratosferze Ziemi pełni kluczową rolę w ochronie przed promieniowaniem ultrafioletowym Słońca, które w większości absorbuje. W medycynie terapia ozonem stosowana jest do dezynfekcji i leczenia stanów patologicznych poprzez poprawę przyswajania tlenu przez organizm oraz aktywację układu odpornościowego.
Mimo że ozon jest gazem, jego zastosowanie w medycynie wymaga specjalnych technik. Należy pamiętać, że ozon może być toksyczny w przypadku wdychania, co powinno być brane pod uwagę podczas jego stosowania.
Użycia
Terapia ozonem wykazuje wiele zastosowań w medycynie. Po raz pierwszy wykorzystano ją ponad 150 lat temu w celu dezynfekcji i leczenia różnych chorób.
Podczas I wojny światowej terapia ozonem stosowana do leczenia ran wykazała nie tylko zdolność dezynfekcji, ale również wspomagała krążenie krwi oraz miała działanie przeciwzapalne.
Z czasem odkryto, że terapia ozonem może być skuteczna w leczeniu osób z HIV, zanim dostępne były leki farmakologiczne.
Aktualnie terapia ozonem jest stosowana w leczeniu:
- zainfekowanych ran
- zaburzeń krążenia
- schorzeń geriatrycznych
- zwyrodnienia plamki żółtej
- chorób wirusowych
- reumatyzmu i artretyzmu
- nowotworów
- SARS
- AIDS
Rozwój technologii umożliwia stosowanie ozonu w różnych formach, w tym:
- ozonowana oliwa z oliwek stosowana bezpośrednio na skórę
- insuflacja, polegająca na wdmuchiwaniu ozonu do odbytu
- ozonowana woda do picia
- zastrzyki, często stosowane w stomatologii
- autohemerapia, która polega na pobraniu krwi, zmieszaniu jej z ozonem i wprowadzeniu z powrotem do organizmu
- łaźnia gazowa lub sauna
Korzyści
Przeprowadzono wiele obiecujących badań, które wskazują, że ozon może przynosić korzyści zdrowotne, w tym:
- inaktywację bakterii, wirusów, grzybów, pasożytów, drożdży i pierwotniaków
- pobudzenie układu odpornościowego i przyspieszenie procesu gojenia
- poprawę krążenia poprzez oczyszczanie tętnic i żył
- oczyszczanie krwi oraz limfy
- normalizację produkcji hormonów i enzymów
- właściwości przeciwzapalne
- zmniejszenie bólu
- zatrzymanie krwawienia
- zapobieganie wstrząsom
- ograniczenie uszkodzeń w przypadku urazów
- zmniejszenie arytmii serca
- zredukowanie ryzyka powikłań cukrzycy
- poprawę funkcji mózgu oraz pamięci
Czy to jest bezpieczne?
W jednym z przeglądów stwierdzono, że efekty terapii ozonem są spójne i bezpieczne. Należy jednak pamiętać, że sam ozon może wywoływać niebezpieczne skutki.
Ekspozycja na ozon wiąże się z podwyższonym ryzykiem zgonu z powodu chorób układu oddechowego oraz ma dobrze znany toksyczny wpływ na płuca, zwłaszcza w obecności zanieczyszczeń powietrza. Nawet niewielkie ilości ozonu mogą podrażniać płuca i gardło, wywołując kaszel, duszność oraz uszkodzenia tkankowe, co zwiększa podatność na infekcje.
Zdarzały się przypadki, w których terapia ozonowa miała negatywne skutki, niektóre z nich były poważne. Zgłoszone działania niepożądane obejmują:
- duszność i inne problemy z oddychaniem
- dezaktywacja enzymów
- obrzęk naczyń krwionośnych
- słaba cyrkulacja
- problemy sercowe
- zwiększone ryzyko udaru
- uszkodzenie błony bębenkowej przez wdmuchiwanie powietrza do ucha
- pęknięcie jelit w wyniku insuflacji odbytniczej
- zatorowość płucna i śmierć po dożylnym podaniu ozonu
Te działania niepożądane występują rzadko, a w normalnych warunkach terapia ozonem uznawana jest za bezpieczną.
Skutki uboczne
Skutki uboczne terapii ozonem mogą różnić się w zależności od zastosowanej metody leczenia.
Ozonu nie należy wdychać pod żadnym pozorem. Kontakt z ustami, nosem lub oczami może wywołać poparzenia oraz prowadzić do kaszlu, nudności, wymiotów czy bólów głowy. W przypadku poważniejszego narażenia mogą wystąpić komplikacje oddechowe.
Inne metody leczenia mogą również powodować skutki uboczne, jak wskazuje American Center for Biological Medicine.
Jednym z głównych efektów ubocznych, jakie mogą wystąpić u pacjentów poddawanych terapii ozonem, jest reakcja Herxheimera. Może to prowadzić do objawów grypopodobnych i ogólnego pogorszenia samopoczucia w krótkim okresie.
W przypadku zastosowania insuflacji przez odbytnicę, pacjent może odczuwać łagodny dyskomfort, skurcze oraz uczucie potrzeby wydalenia gazów. Te działania niepożądane są zazwyczaj tymczasowe.
Pozytywne efekty uboczne terapii ozonem obejmują:
- zdrowszy i silniejszy wzrost paznokci oraz włosów
- promienny wygląd skóry
- zwiększenie energii
- łatwiejsze zasypianie
Wciąż prowadzone są nowe badania nad terapią ozonową oraz innowacjami w jej zastosowaniu w medycynie.
Osoby, które mają jakiekolwiek pytania dotyczące terapii ozonem oraz odpowiednich dla nich metod leczenia, powinny skonsultować się z lekarzem.
Nowoczesne badania i trendy w terapii ozonem
W ostatnich latach terapia ozonem zyskała na znaczeniu w kontekście nowoczesnych metod leczenia. Badania wskazują na jej potencjał w terapii chorób autoimmunologicznych oraz przewlekłych schorzeń zapalnych. W 2023 roku opublikowano wyniki badań, które sugerują, że ozonoterapia może poprawiać jakość życia pacjentów z przewlekłym bólem oraz zwiększać ich odporność na infekcje.
Dodatkowo, nowe techniki aplikacji ozonu, takie jak terapia infuzyjna oraz zastosowanie ozonu w rehabilitacji, stają się coraz bardziej popularne. Warto zwrócić uwagę na rosnące zainteresowanie tą metodą wśród sportowców, którzy wykorzystują ją w celu przyspieszenia regeneracji po urazach. W 2024 roku możemy spodziewać się dalszego rozwoju badań nad bezpieczeństwem i skutecznością terapii ozonem w różnych kontekstach medycznych.
