Stwardnienie rozsiane (SM) to skomplikowana choroba autoimmunologiczna, w której nasz układ odpornościowy atakuje centralny układ nerwowy, obejmujący mózg i rdzeń kręgowy. Mimo że przyczyny tej choroby pozostają nieznane, przyjmuje się, że mogą one wynikać z kombinacji czynników genetycznych i środowiskowych.
Wiele osób z SM korzysta z różnorodnych diet, aby łagodzić objawy, a witaminy odgrywają kluczową rolę w tym procesie.
W szczególności witaminy z grupy B są niezbędne, ponieważ wspierają organizm w przekształcaniu pożywienia w energię, a także odgrywają istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Z tego powodu są niezwykle ważne, zwłaszcza w czasie ciąży.
Jedną z tych witamin jest biotyna, znana również jako witamina B7 czy witamina H. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu i można ją znaleźć w produktach takich jak drożdże piwne, orzechy, żółtka jaj, boćwina, wątroba i wiele innych.
Choć Amerykańska Rada ds. Żywności i Żywienia nie ustaliła zalecanego dziennego spożycia (RDA) dla biotyny, przyjęto odpowiedni poziom spożycia (AI) na poziomie 30 mikrogramów dziennie dla dorosłych.
Jak biotyna może działać i jak jest stosowana?
Biotyna może być szczególnie korzystna w przypadku postępującego stwardnienia rozsianego, ponieważ wspiera metabolizm komórek nerwowych.
Rozwój SM związany jest z uszkodzeniem mieliny, substancji chroniącej komórki nerwowe. Biotyna aktywuje kluczowe enzymy, co sprzyja produkcji większej ilości tej substancji, co z kolei wspomaga komunikację między komórkami nerwowymi. Lepsza komunikacja może ograniczyć stopień niepełnosprawności u pacjentów z SM.
Produkcja większej ilości mieliny może również spowolnić postęp choroby.
Aktualne badania dotyczące stosowania biotyny w stwardnieniu rozsianym
W ostatnich latach przeprowadzono kilka badań, które sugerują, że wysokie dawki biotyny, nawet do 10.000 razy większe niż dzienna dawka, mogą przynieść ulgę osobom z postępującym SM. Co więcej, pacjenci stosujący te wysokie dawki nie zgłaszali poważnych działań niepożądanych.
Jedno z badań wykazało, że osoby z SM, które przyjmowały duże dawki biotyny, zgłaszały zmniejszenie bólu oraz zwiększenie poziomu energii.
Francuskie badania również potwierdzają, że pacjenci leczeni biotyną doświadczyli poprawy wzroku. Naukowcy w Kanadzie udokumentowali poprawę widzenia oraz redukcję częściowego porażenia. W innym badaniu 91 procent uczestników odnotowało kliniczną poprawę.
Warto zaznaczyć, że są to wstępne badania i nie każda osoba uczestnicząca w tych badaniach odczuła ten sam stopień poprawy.
Jednakże, z dostępnych danych wynika, że niektórzy pacjenci, którzy byli leczeni wysokim poziomem biotyny, zauważyli spowolnienie postępu choroby oraz poprawę jakości życia.
Inne korzyści zdrowotne i środki ostrożności związane z biotyną
Biotyna, w standardowych dawkach, jest znana z promowania zdrowia skóry, włosów i paznokci. W dużych dawkach może pomóc w łagodzeniu objawów SM, nie powodując przy tym poważnych skutków ubocznych.
Niemniej jednak, biotyna może wchodzić w interakcje z innymi substancjami, co może wpływać na wyniki ważnych badań medycznych. Z tego powodu niektórzy pacjenci, którzy przyjmowali suplementy biotyny, otrzymali nieprawidłowe wyniki.
Na przykład biotyna może zakłócać testy tarczycy, co sugeruje, że niektórzy pacjenci mogli być błędnie zdiagnozowani z chorobą Gravesa-Basedowa, poważnym schorzeniem tarczycy, gdy w rzeczywistości nie stosowali biotyny.
W raportach wskazano, że suplementacja biotyną może prowadzić do fałszywie wysokich wyników w badaniach:
- Bezpłatny T4
- Bezpłatny T3
- Testosteron
- Estradiol
- Progesteron
- Siarczan DHEA
- Witamina B12
Zgłoszono również, że biotyna może prowadzić do fałszywych wyników w testach:
- TSH
- PSA
- PTH
- Hormon luteinizujący
- Hormon stymulujący pęcherzyki
Aby zapewnić dokładność wyników, pacjenci przyjmujący biotynę powinni przerwać suplementację na co najmniej 3 dni przed badaniem krwi.
Przyczyny i objawy stwardnienia rozsianego
SM to choroba postępująca, co oznacza, że z czasem objawy mogą się nasilać. Atakuje mielinę, substancję, która otacza komórki nerwowe, chroniąc je i ułatwiając komunikację między nimi.
Uszkodzenie mieliny prowadzi do powstawania blizn, co spowalnia lub uniemożliwia przekazywanie sygnałów przez nerwy. To z kolei zakłóca komunikację między mózgiem a resztą ciała, co skutkuje objawami charakterystycznymi dla SM.
Czynniki ryzyka obejmują wiek, ponieważ SM często występuje wśród osób w wieku od 20 do 40 lat, a także wywiad rodzinny, palenie tytoniu i obecność innych chorób autoimmunologicznych.
Kobiety są dwukrotnie bardziej narażone na rozwój SM niż mężczyźni, a choroba ta jest bardziej powszechna wśród osób białych oraz tych, którzy żyją w zimnym klimacie.
Objawy
Stwardnienie rozsiane wpływa na ludzi w różnorodny sposób. Niektóre osoby doświadczają jedynie łagodnych objawów, podczas gdy inne mogą z czasem stracić zdolność do chodzenia lub komunikowania się. Stopień progresji choroby jest różny dla każdego pacjenta.
Objawy SM mogą obejmować:
- Problemy z widzeniem, koordynacją i równowagą
- Słabość w dłoniach i stopach lub po jednej stronie ciała
- Zmęczenie
- Ból
- Utrata słuchu
- Uczucie mrowienia lub drętwienia
Pacjenci ze stwardnieniem rozsianym mogą także doświadczać trudności emocjonalnych i poznawczych, takich jak depresja, problemy z pamięcią, trudności z koncentracją oraz osłabiony osąd.
Aktualne leczenie medyczne
Chociaż obecnie nie ma lekarstwa na SM, naukowcy mają nadzieję, że terapie takie jak terapia komórkami macierzystymi i regeneracja mieliny mogą przynieść obiecujące rezultaty.
Obecne metody leczenia koncentrują się na łagodzeniu objawów, wspieraniu pacjentów w odzyskiwaniu sił po zaostrzeniach oraz spowolnieniu lub zatrzymaniu postępu choroby.
Leki steroidowe mogą być pomocne w przypadku nasilenia objawów. Jeśli terapie nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, alternatywą może być wymiana plazmy.
Dla pacjentów, u których objawy rozwijają się stopniowo, dostępne terapie są ograniczone. Natomiast pacjenci z postacią napadową mogą skorzystać z niektórych leków modyfikujących przebieg choroby, zwłaszcza we wczesnych stadiach, choć te leki mogą wiązać się z ryzykiem działań niepożądanych.
Pacjenci ze stwardnieniem rozsianym powinni ściśle współpracować z lekarzem w celu znalezienia optymalnej formy leczenia.
Fizjoterapia, leki rozluźniające mięśnie, leki przeciwdepresyjne oraz inne terapie ukierunkowane na konkretne objawy mogą okazać się pomocne w radzeniu sobie z objawami SM.
Dodatkowo, praktyki samopomocowe, takie jak regularna aktywność fizyczna, odpoczynek i techniki redukcji stresu, mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Zrównoważona dieta, szczególnie bogata w zdrowe oleje zawierające kwasy tłuszczowe omega-3, również może przyczynić się do łagodzenia objawów SM.
Nowe badania i przyszłość terapii biotyną
W roku 2024 kontynuowane są badania nad biotyną jako potencjalnym wsparciem w terapii stwardnienia rozsianego. Najnowsze dane wskazują, że biotyna może nie tylko wspierać produkcję mieliny, ale także pozytywnie wpływać na regenerację uszkodzonych komórek nerwowych. Jedno z badań z 2023 roku sugeruje, że pacjenci, którzy stosowali biotynę przez dłuższy czas, zauważyli znaczną poprawę w zakresie funkcji motorycznych oraz jakości życia.
Dodatkowo, w 2024 roku badania kliniczne wykazały, że biotyna w połączeniu z innymi terapiami może przynieść lepsze rezultaty niż stosowanie jej w izolacji. Wstępne wyniki sugerują, że takie połączenia mogą znacznie spowolnić progresję choroby oraz poprawić ogólny stan zdrowia pacjentów.
W miarę jak naukowcy kontynuują badania nad biotyną, istnieje nadzieja, że w przyszłości stanie się ona integralną częścią kompleksowego leczenia stwardnienia rozsianego, przynosząc ulgę wielu pacjentom. Dlatego warto pozostać na bieżąco z nowymi odkryciami i możliwościami terapeutycznymi, aby maksymalizować korzyści zdrowotne wynikające z tej witaminy.
