Leki statynowe to jedne z najczęściej przepisywanych medykamentów na świecie, lecz ich skutki uboczne, w tym zmęczenie, stają się coraz bardziej niepokojące. Zespół naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego przeprowadził badanie, które objęło ponad 1000 dorosłych uczestników, odkrywając, że leki obniżające poziom cholesterolu mogą negatywnie wpływać na energię po wysiłku.
Badanie opublikowane w Archives of Internal Medicine zwraca uwagę na to, że lekarze powinni brać pod uwagę te wyniki, przepisując statyny. W ostatnich miesiącach wzrosło zainteresowanie skutkami ubocznymi tych leków, zwłaszcza ich wpływem na wydolność fizyczną. Choć niektórzy pacjenci zgłaszają chroniczne zmęczenie, wcześniejsze badania nie koncentrowały się na związku między wysiłkiem a poziomem energii.
Dr Beatrice Golomb, profesor medycyny w UC San Diego, wraz z zespołem przebadała grupę dorosłych, wykluczając osoby z chorobami układu krążenia i cukrzycą. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do grupy, która otrzymywała jedną z dwóch statyn w niskich dawkach: prawastatynę (Pravachol) w dawce 40 mg lub symwastatynę (Zocor) w dawce 20 mg, lub placebo.
Naukowcy wybrali te statyny, ponieważ były najskuteczniejsze w obniżaniu poziomu LDL («złego cholesterolu»). Uczestnicy badania oceniali swoje samopoczucie, zmęczenie oraz poziom energii na skali od «znacznie gorszej» do «znacznie lepszej».
Wyniki były zaskakujące. Uczestnicy przyjmujący statyny częściej zgłaszali gorsze samopoczucie w porównaniu do grupy placebo. Efekt ten był szczególnie wyraźny u osób przyjmujących symwastatynę, która skutecznie obniża poziom cholesterolu.
Golomb zwróciła uwagę, że skutki uboczne statyn stają się bardziej wyraźne przy zwiększaniu dawek. Nawet przy niskich dawkach, problemy z energią były powszechnym zjawiskiem, szczególnie wśród kobiet. Naukowcy zauważyli, że 4 z 10 kobiet przyjmujących symwastatynę zgłosiło pogorszenie energii, a 2 na 10 odczuwało zarówno obniżenie energii, jak i zmęczenia wysiłkowego.
Jak podkreśliła Golomb: «Energia jest kluczowym elementem jakości życia. Niskie poziomy energii oraz wyższe uczucie zmęczenia mogą sygnalizować, że statyny wpływają na zdrowie komórek».
Naukowcy zalecają, aby lekarze uwzględniali te ustalenia przy ocenie ryzyka i korzyści związanych z terapią statynami, zwłaszcza w przypadku kobiet, osób w wieku 70-75 lat oraz pacjentów bez chorób sercowo-naczyniowych.
Nowe badania i statystyki na rok 2024
W 2024 roku pojawiły się kolejne badania, które potwierdzają wcześniejsze ustalenia. Nowe dane wskazują, że odsetek pacjentów odczuwających zmęczenie po rozpoczęciu terapii statynami wzrasta do 50%, co stanowi poważny sygnał dla lekarzy. W badaniach z 2024 roku uwzględniono również różne grupy wiekowe oraz płci, co pozwoliło na bardziej szczegółową analizę.
Co więcej, w badaniach wykazano, że zmiany w diecie oraz dodatkowe suplementy mogą pomóc w łagodzeniu skutków ubocznych statyn. Badania przeprowadzone w Europie sugerują, że wprowadzenie diety bogatej w kwasy omega-3 może znacząco poprawić samopoczucie pacjentów.
Z perspektywy klinicznej, lekarze są coraz bardziej skłonni do przeprowadzania dokładnych ocen pacjentów przed rozpoczęciem terapii statynami. Zbieranie szczegółowych informacji na temat historii medycznej oraz stylu życia staje się normą, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanych efektów.
W świetle tych nowych danych, zrozumienie wpływu statyn na codzienne życie pacjentów zyskuje na znaczeniu, a dalsze badania są niezbędne, aby w pełni zrozumieć mechanizmy ich działania.
