Patelarne zapalenie ścięgna to uraz kolana, który dotyka ścięgno rzepki. Jest to schorzenie powszechne wśród sportowców, zwłaszcza tych, którzy skaczą i lądują z dużą siłą.
Kolano składa się z wielu elementów, które mogą być narażone na urazy. Jeśli odczuwasz ból lub dyskomfort wokół kolana, warto odpocząć i unikać intensywnych ćwiczeń.
Zaleca się konsultację z lekarzem lub fizjoterapeutą w przypadku przewlekłego bólu kolana.
Co to jest zapalenie ścięgna rzepki?
Patelarne zapalenie ścięgna występuje, gdy ścięgno rzepki jest przeciążone, co może mieć miejsce podczas skoków lub lądowania z dużą siłą.
Stan ten często określany jest jako kolano skoczka.
Rzepka to medyczny termin na rzepkę, a ścięgno rzepki łączy rzepkę z kością udową.
Ścięgna to silne pasma tkanki, które łączą mięśnie z kośćmi.
Jeśli wywierasz zbyt duży nacisk na ścięgno, mogą pojawić się mikrouszkodzenia w tkance. To prowadzi do stanu zapalnego, ale uraz zwykle goi się szybko. Powtarzające się przeciążenia mogą jednak sprawić, że uszkodzenia będą się pojawiać szybciej, niż organizm ma czas na ich naprawę.
Patelarne zapalenie ścięgna rozwija się stopniowo. Każde przeciążenie pogarsza stan, dlatego niezbędne jest, aby po każdym urazie dać kolanu czas na regenerację.
Terminologia
Patelarne zapalenie ścięgna znane jest również pod innymi nazwami:
- tendinoza rzepki
- zapalenie ścięgna rzepki
- patelopatia rzepki
- kolano skoczka
Tendinoza opisuje postępujące uszkodzenie ścięgna spowodowane powtarzającymi się ruchami lub starzeniem się tkanki. Jest częsta w kolanie, nadgarstku i łokciu.
Zapalenie ścięgna odnosi się do stanu zapalnego ścięgna, ale jest to rzadko przyczyna bólu kolana.
Badania sugerują, że termin tendinoza rzepki jest bardziej precyzyjny, jednak najczęściej używa się terminu zapalenie ścięgna rzepkowego.
Przyczyny
Patelarne zapalenie ścięgna najczęściej występuje w wyniku powtarzających się czynności, które stopniowo uszkadzają kolano.
Jest szczególnie powszechne wśród sportowców, takich jak koszykarze, którzy często skaczą i lądują z dużą siłą.
Inne czynniki ryzyka to nagłe zwiększenie intensywności treningu lub ćwiczenie na twardych nawierzchniach, jak beton.
Choroba najczęściej dotyczy osób w wieku 20-30 lat.
Osoby wyższe i cięższe mogą być bardziej narażone na to schorzenie, ponieważ większa masa ciała wywiera większy nacisk na kolana.
Objawy
Głównym objawem zapalenia ścięgna rzepki jest ból i tkliwość tuż poniżej rzepki.
Ból często pojawia się po wysiłku fizycznym, a kontynuacja ćwiczeń może nasilać dyskomfort. Skoki, bieganie i lądowanie mogą zaostrzać ból.
Osoba może zauważyć osłabienie kolana, szczególnie podczas aktywności wywierających nacisk na tę okolicę.
Gdy noga jest wyprostowana, obszar poniżej kolana może być wrażliwy na dotyk. Może wystąpić uczucie sztywności lub napięcia w okolicy kolana, szczególnie rano.
W przypadku dużego zerwania ścięgna rzepki mamy do czynienia z poważnym urazem, który całkowicie oddziela ścięgno od rzepki. Można usłyszeć odgłos łzawienia lub trzasków i odczuwać intensywny ból. Kolano może puchnąć i pojawić się siniaki. Chodzenie może być utrudnione, a pacjent może mieć trudności z wyprostowaniem nogi.
Diagnoza
Ból lub dyskomfort w kolanie nie powinny być ignorowane. Wczesne leczenie zapalenia ścięgna rzepki może zapewnić szybkie i całkowite wyleczenie.
Diagnostykę przeprowadza lekarz lub fizjoterapeuta, zadając pytania dotyczące objawów, historii choroby i aktywności fizycznej. W trakcie badania mogą poprosić pacjenta o przesunięcie lub wyprostowanie nogi. Lekarz delikatnie uciska obszar wokół kolana, ponieważ uszkodzone ścięgno często wydaje się grubsze.
Może być również konieczne wykonanie rezonansu magnetycznego (MRI) lub prześwietlenia rentgenowskiego, aby ocenić poważne uszkodzenia i sprawdzić, czy rzepka jest prawidłowo ustawiona.
Leczenie
Leczenie zapalenia ścięgna rzepki zazwyczaj koncentruje się na redukcji bólu. Osoba powinna odpoczywać, stosować lód na obszarze urazu oraz przyjmować dostępne bez recepty leki przeciwzapalne.
Dalsze leczenie zależy od urazu, wieku pacjenta i jego poziomu aktywności. Małe lub częściowe zerwania można często leczyć odpoczynkiem oraz delikatnymi ćwiczeniami.
Lekarz może zalecić noszenie stabilizatora na kolanie, aby utrzymać kolano w odpowiedniej pozycji i wspomóc proces gojenia ścięgna.
Stabilizator należy nosić przez 3 do 6 tygodni, a także może być konieczne korzystanie z kul, aby odciążyć nogę.
Fizjoterapia może pomóc w stopniowym przywracaniu ruchomości ścięgna. Fizjoterapeuta może również zalecić ćwiczenia wzmacniające i rozciągające, które można wykonywać w domu.
Całkowite zerwanie ścięgna może wymagać operacji, aby ponownie przymocować ścięgno do rzepki. Powrót do pełnej sprawności może zająć nawet 6 miesięcy.
Zapobieganie
Po wyzdrowieniu z zapalenia ścięgien rzepki, istnieją kroki, które można podjąć, aby zminimalizować ryzyko przyszłych urazów.
Każdy, kto uprawia sport, w którym skoki i twarde lądowania są powszechne, powinien wprowadzić te same środki ostrożności, aby uniknąć kontuzji.
Niektóre metody zapobiegania zapaleniu ścięgna rzepki to:
- rozgrzewka i rozciąganie przed rozpoczęciem treningu
- schładzanie i rozciąganie po wysiłku
- noszenie ochraniaczy na kolana podczas uprawiania sportu
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg i stabilizujące kolana
- unikanie skakania i lądowania na twardych nawierzchniach, takich jak beton
Perspektywy
Patelarne zapalenie ścięgna rozwija się stopniowo, co sprawia, że czasami jest trudne do zdiagnozowania. Każdy, kto odczuwa stały dyskomfort lub ból w kolanie, powinien skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia diagnozy.
Odpoczynek i wzmacnianie kolana dają ścięgnom czas na regenerację. Jeśli ból się utrzymuje, lekarz lub fizjoterapeuta mogą zaproponować dodatkowe opcje terapeutyczne.
Nowe badania i dane z 2024 roku
W 2024 roku przeprowadzono szereg badań dotyczących patelarnego zapalenia ścięgien, które dostarczyły nowych informacji na temat skutecznych metod leczenia i profilaktyki. Badania wykazały, że wczesne wdrożenie fizjoterapii znacznie przyspiesza proces gojenia. W jednym z badań, pacjenci, którzy rozpoczęli rehabilitację w ciągu pierwszych dwóch tygodni od wystąpienia objawów, zgłaszali o 40% szybszy powrót do pełnej sprawności w porównaniu do tych, którzy czekali dłużej.
Dodatkowo, wyniki nowych badań sugerują, że zastosowanie terapii opartej na ultradźwiękach i elektrostymulacji może przynieść znaczną ulgę w bólu oraz przyspieszyć proces gojenia. Uczestnicy, którzy korzystali z tych innowacyjnych metod, odczuwali mniejsze dolegliwości bólowe, a także znaczny wzrost zakresu ruchu.
Z kolei badania dotyczące suplementacji pokazują, że przyjmowanie kolagenu może wspierać regenerację ścięgien, co może być szczególnie korzystne dla sportowców. Suplementacja kolagenem wykazała pozytywny wpływ na elastyczność ścięgien oraz zmniejszenie ryzyka kontuzji w grupie badawczej.
Podsumowując, w 2024 roku zidentyfikowano nowe podejścia do leczenia patelarnego zapalenia ścięgien, które mogą pomóc w szybszej regeneracji i poprawie jakości życia pacjentów. Warto zatem śledzić nowe badania i dostosowywać metody leczenia do indywidualnych potrzeb pacjentów.
