Nowe badania przybliżają konkretną formę poznawczo-behawioralnej terapii i badają jej korzyści dla osób żyjących z przewlekłym bólem.
Według najnowszych danych Narodowego Instytutu Zdrowia (NIH) ponad 25 milionów Amerykanów żyje obecnie z przewlekłym bólem.
Coraz więcej badań wykazało, że terapia poznawczo-behawioralna (CBT) pomaga ludziom radzić sobie z chorobą. Jednak, jak zauważają niektórzy eksperci, nie jest do końca jasne, które aspekty terapii są najskuteczniejsze dla osób cierpiących na przewlekły ból oraz jak można udoskonalić leczenie, aby osiągnąć lepsze wyniki.
Zespół badaczy z King’s College London (KCL) w Wielkiej Brytanii postanowił zbadać korzyści płynące z określonej formy CBT – zwanej «terapią akceptacji i zaangażowania» (ACT) – oraz jej wpływ na funkcjonowanie i dobrostan pacjentów z przewlekłym bólem.
Pierwszym autorem nowego badania jest Lin Yu z Instytutu Psychiatrii, Psychologii i Neuronauk w KCL, a wyniki opublikowane zostały w Journal of Pain.
ACT to nowa forma CBT, która znajduje zastosowanie w leczeniu różnych problemów psychologicznych, od uzależnień po pomoc osobom z niepełnosprawnościami.
Jak wyjaśnia Lance M. McCracken, profesor Medycyny Behawioralnej w KCL i odpowiadający autor badania, «[f] w zarządzaniu bólem, ACT […] koncentruje się na budowaniu skutecznych wzorców zachowań zamiast redukcji objawów».
ACT i kontekstualna jaźń
Jak wskazują Yu i współpracownicy, ACT opiera się na modelu elastyczności psychologicznej.
W poprzednim artykule, współautorem McCrackena, elastyczność psychologiczna definiowana jest jako «zdolność do utrzymywania się lub zmiany zachowania w taki sposób, że 1) obejmuje świadomy i otwarty kontakt z myślami i uczuciami, 2) docenia to, co daje sytuacja, i 3) służy celom i wartościom.»
Jak to ujął McCracken, «elastyczność psychiczna to zdolność do bycia bardziej świadomym, skoncentrowanym na celach i zaangażowanym.» Inny aspekt elastyczności psychologicznej dotyczący bólu przewlekłego […] to zaangażowane działanie, które obejmuje ukierunkowaną, elastyczną trwałość.
Yu i współpracownicy zauważają, że kluczowym aspektem modelu elastyczności jest proces terapeutyczny nazwany «własnym kontekstem» (SAC) lub «kontekstualnym».
Jak wyjaśniają autorzy, «samo-jako-kontekst» (SAC) – czasami nazywany również «self-as-observer» – odnosi się do teorii jaźni, która nie opiera się na samoocenach. Dzięki temu jesteśmy w stanie «doświadczyć perspektywy, w której nie jesteśmy ani definiowani, ani ograniczani przez nasze własne myśli i uczucia».
W przypadku nowych badań Yu i współpracownicy chcieli sprawdzić, czy ACT wpływa na SAC oraz czy pomiary SAC są skorelowane z przewlekłym bólem u pacjentów poddanych leczeniu.
ACT znacznie poprawił funkcjonowanie
Yu i współpracownicy zbadali 412 dorosłych uczestników z centrum leczenia bólu w Londynie.
Naukowcy zmierzyli SAC oraz akceptację bólu, a także wyniki leczenia, takie jak «interferencja bólowa, wydajność w pracy i adaptacja społeczna, depresja».
Pomiary te wykonano w trzech punktach czasowych: przed rozpoczęciem leczenia, po jego zakończeniu oraz 9 miesięcy po zakończeniu leczenia.
Następnie naukowcy przeprowadzili sparowane próbki t-testów oraz inne analizy, aby ocenić zmiany w SAC i wynikach pacjentów.
Ogólnie rzecz biorąc, wyniki wykazały znaczną poprawę po leczeniu. Uczestnicy znacznie poprawili swoje wyniki, a te ulepszenia zostały potwierdzone po 9 miesiącach.
Konkretnie, do 67,5 procent uczestników wykazało «znaczącą poprawę» zarówno po leczeniu, jak i po 9 miesiącach obserwacji.
Ponadto stwierdzono, że zmiany w SAC korelują ze zmianami w każdym z wyników leczenia: interferencją związaną z bólem, adaptacją do pracy i społeczeństwa oraz depresją. Innymi słowy, wzrost poziomu SAC poprawiał funkcjonowanie osób z przewlekłym bólem.
Odpowiedni autor podsumowuje wyniki.
«Większa elastyczność psychologiczna wiąże się z mniejszym lękiem i unikaniem bólu, mniejszą depresją, mniejszą niepełnosprawnością fizyczną i psychospołeczną oraz innymi wskaźnikami funkcji pacjenta» – mówi McCracken.
Komentuje również szersze znaczenie wyników.
«Na podstawie badań nad formami CBT, które nie obejmowały ACT, akceptacja bólu, jednego z elementów elastyczności psychologicznej, może być ogólnym mechanizmem, dzięki któremu terapie CBT osiągają poprawę w funkcjonowaniu. Dodatkowe ukierunkowanie na akceptację bólu może prowadzić do dalszej poprawy wyników CBT.»
Lance M. McCracken
Dowiedz się, w jaki sposób CBT i leki przeciwdepresyjne są «równie skuteczne» w przypadku dużej depresji.
Nowe Odkrycia w Leczeniu Przewlekłego Bólu
W ostatnich latach badania nad terapią akceptacji i zaangażowania (ACT) zyskały na znaczeniu, zwłaszcza w kontekście przewlekłego bólu. Najnowsze studia wskazują, że ACT może być efektywnym narzędziem w zmniejszaniu bólu oraz poprawie jakości życia pacjentów. W 2024 roku przeprowadzono szereg badań, które potwierdzają, że pacjenci stosujący ACT doświadczają mniej lęku i depresji, a ich zdolność do radzenia sobie z bólem znacząco wzrasta.
Z badania opublikowanego w The Clinical Journal of Pain wynika, że 75% uczestników stosujących ACT zauważyło poprawę w zakresie funkcjonowania fizycznego oraz psychicznego. Warto podkreślić, że terapia ta nie tylko koncentruje się na radzeniu sobie z bólem, ale także na budowaniu trwałych strategii adaptacyjnych.
Nowe podejścia do leczenia przewlekłego bólu, które łączą ACT z innymi formami terapii, takimi jak terapia sztuką czy mindfulness, pokazują obiecujące wyniki. Badania sugerują, że integracja tych metod może prowadzić do większej skuteczności w leczeniu pacjentów z przewlekłym bólem. Dzięki tym nowym odkryciom, istnieje nadzieja na bardziej zindywidualizowane podejścia terapeutyczne, które mogą przynieść ulgę wielu pacjentom.
