Niedobór witaminy D wiązał się między innymi z podwyższonym ryzykiem astmy, raka i przewlekłego bólu. Teraz nowe badania prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Georgii pokazują, że niskie poziomy witaminy D mogą zwiększać ryzyko wystąpienia sezonowego zaburzenia afektywnego (SAD).
Zespół badawczy, kierowany przez Alana Stewarta z College of Education na Uniwersytecie w Gruzji, opublikował swoje wyniki w prestiżowym czasopiśmie naukowym.
Sezonowe zaburzenie afektywne (SAD) to forma depresji, która zazwyczaj zaczyna się jesienią i trwa przez zimowe miesiące. Dotyka ono do 10% populacji Stanów Zjednoczonych, a objawy obejmują uczucie smutku, lęku, zmęczenia, problemy z koncentracją, drażliwość oraz poczucie winy i beznadziei.
Chociaż dokładna przyczyna SAD pozostaje niejasna, liczne badania sugerują, że stan ten może być wywołany brakiem światła słonecznego. SAD występuje częściej u osób zamieszkujących obszary o dużych szerokościach geograficznych lub w rejonach z przewagą pochmurnych dni.
Jedną z hipotez dotyczących SAD jest to, że zmniejszona ekspozycja na światło słoneczne zakłóca biologiczny zegar organizmu, który reguluje nastrój, sen i hormony. Inna teoria sugeruje, że niedobór światła słonecznego prowadzi do braku równowagi neuroprzekaźników, takich jak dopamina i serotonina, które są kluczowe dla regulacji nastroju.
Związek między niedoborem witaminy D a depresją jest «logiczny»
W najnowszym badaniu Stewart i jego współpracownicy sugerują, że niedobór witaminy D może być przyczyną wszystkich wymienionych teorii dotyczących SAD.
Szybkie fakty o SAD
- Początek SAD najczęściej występuje we wczesnej dorosłości
- Około 75% osób z SAD to kobiety
- Leczenie SAD obejmuje leki przeciwdepresyjne, terapię światłem lub kombinację obu metod.
«Postawiliśmy hipotezę, że witamina D może nie tylko działać jako proksymalny lub bezpośredni sub-mechanizm w etiologii SAD, ale pełni bardziej fundamentalną rolę w regulacji czynników depresyjnych i sezonowości» – mówią naukowcy.
Po pierwsze, zauważają, że poziomy witaminy D w organizmie zmieniają się w zależności od pór roku, co jest odpowiedzią na dostępność światła słonecznego.
«Na przykład» – mówi Stewart – «badania wykazują opóźnienie około 8 tygodni pomiędzy szczytem intensywności promieniowania ultrafioletowego (UV) a początkiem SAD, co koreluje z czasem potrzebnym na przetworzenie promieniowania UV przez organizm w witaminę D.»
Współautor Michael Kimlin z Queensland University of Technology w Australii zauważa, że witamina D odgrywa również kluczową rolę w syntezie dopaminy i serotoniny, podkreślając, że wcześniejsze badania wykazały, iż niski poziom tych neuroprzekaźników jest związany z depresją.
«Z tego powodu» – dodaje – «logiczne jest, że może istnieć związek między niskim poziomem witaminy D a objawami depresji. Badania pokazały również, że pacjenci z depresją często mają obniżony poziom witaminy D.»
Naukowcy zwracają uwagę na związek między pigmentacją skóry a poziomem witaminy D, co może wpływać na indywidualne ryzyko wystąpienia SAD. Badania wykazały, że osoby z ciemniejszą skórą są bardziej narażone na niedobór witaminy D, a ich przeprowadzka do regionów o dużej szerokości geograficznej może zwiększać ryzyko rozwoju SAD.
Kimlin komentuje ich teorie: «Teraz wiemy, że istnieją silne dowody na to, że utrzymanie odpowiedniego poziomu witaminy D jest również istotne dla zdrowia psychicznego: kilka minut codziennej ekspozycji na światło słoneczne powinno wystarczyć, aby większość ludzi mogła utrzymać prawidłowy poziom witaminy D.»
Witamina D i schizofrenia
To nie jest pierwsze badanie, które wiąże niedobór witaminy D z problemami zdrowia psychicznego. W lipcu pojawiły się doniesienia na temat badania sugerującego, że niski poziom witaminy D może zwiększać ryzyko wystąpienia schizofrenii.
Ahmad Esmaillzadeh z Isfahan University of Medical Sciences w Iranie i jego zespół stwierdzili, że uczestnicy badania z niedoborem witaminy D byli 2,16 razy bardziej narażeni na rozwój schizofrenii w porównaniu do osób z prawidłowym poziomem tej witaminy.
«Nasze odkrycia potwierdzają tezę, że witamina D może mieć znaczący wpływ na zdrowie psychiczne» – powiedział Esmaillzadeh. «Potrzebne są dalsze badania, aby określić, w jaki sposób narastający problem niedoboru witaminy D może wpływać na nasze ogólne zdrowie».
Najnowsze badania i statystyki dotyczące witaminy D
W 2024 roku badania nad witaminą D oraz jej wpływem na zdrowie psychiczne nabierają nowego znaczenia. Ostatnie dane wskazują, że nawet 50% populacji na świecie może cierpieć na niedobór witaminy D, co staje się alarmującym problemem zdrowotnym.
Ponadto, w badaniach z 2024 roku zauważono, że suplementacja witaminą D może nie tylko poprawić stan zdrowia psychicznego, ale także zmniejszyć objawy depresji o 30% u osób z SAD. Warto zwrócić uwagę, że w rejonach o mniejszym nasłonecznieniu, takich jak północne części Europy, poziomy witaminy D są znacznie niższe, co wymaga większej uwagi ze strony specjalistów.
Eksperci zalecają regularne badania poziomu witaminy D oraz wdrażanie strategii prewencyjnych, takich jak suplementacja i zwiększona ekspozycja na słońce, aby poprawić ogólny stan zdrowia psychicznego i fizycznego populacji.
Dzięki tym nowym badaniom możemy lepiej zrozumieć, jak kluczowa jest witamina D w kontekście sezonowych zaburzeń afektywnych oraz jak ważne jest dbanie o jej odpowiedni poziom w organizmie.
