Rękawiczki? Czek. Kapelusz? Czek. Warstwy termiczne? Czek. Ale dlaczego jestem jedyną osobą przygotowaną na atak śnieżycy? Zimno dotyka każdego z nas w inny sposób.
Teraz, gdy Halloween mamy już za sobą, wkraczamy w pełnię zimy. Podczas gdy wiele osób cieszy się zimowymi aktywnościami na świeżym powietrzu, niewielu z nas lubi uczucie zimna.
Nasza zdolność wyczuwania zmian temperatury jest kluczowa dla naszego przetrwania. Nawet drobne wahania temperatury w organizmie mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, narażając nas na udar cieplny latem lub hipotermię w zimie.
Aby utrzymać stałą temperaturę ciała, nasze organizmy stworzyły skomplikowane mechanizmy, które wyczuwają i reagują na zmiany temperatury.
Nerwy w naszej skórze stanowią pierwszą linię obrony. Wykrywają zmiany temperatury i przesyłają te informacje do mózgu.
Jednak nasze postrzeganie zimna jest bardzo subiektywne. Dlaczego niektórzy ludzie zaczynają drżeć na samą myśl o spadających temperaturach, podczas gdy inni z niechęcią zakładają ciepłe warstwy?
Co się dzieje, gdy odczuwamy zimno?
Kiedy mózg otrzymuje sygnał o spadku temperatury, wysyła wiadomości do naszych naczyń krwionośnych, aby ograniczyć przepływ krwi do skóry.
John Castellani, Ph.D., oraz Andrew Young, Ph.D. z Wydziału Medycyny Środowiskowej i Medycyny Górskiej w Instytucie Medycyny Środowiskowej w Natick, Massachusetts, tłumaczą, że ten proces zwężania naczyń zapobiega dalszej utracie ciepła i chroni rdzeń ciała.
To uczucie zwężenia naczyń w palcach rąk i nóg to coś, co wiele osób zna, sięgając po rękawiczki i grube skarpetki.
Dodatkowo, ograniczając przepływ krwi do skóry, zaczynamy drżeć. Te mimowolne, rytmiczne skurcze mięśni wytwarzają ciepło, by ogrzać nasze ciała.
Te fizjologiczne reakcje są wpisane w nasz system, ale różnią się w zależności od osoby. Co wpływa na naszą reakcję na zimno?
Figura
Rozmiar ciała ma kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o odczuwanie zimna. Im większa powierzchnia ciała, tym więcej ciepła tracimy.
To ściśle związane z ilością podskórnej tkanki tłuszczowej, która pełni rolę doskonałego izolatora. Osoby z większą ilością podskórnego tłuszczu mają lepszą izolację przed zimnem.
Różnice w reakcjach na zimno między mężczyznami a kobietami wynikają także z różnic w kształcie ciała.
Porównując mężczyznę i kobietę o tej samej masie ciała i powierzchni, kobieta, mając więcej tłuszczu podskórnego, będzie lepiej izolowana od zimna.
Jeśli jednak porównamy mężczyznę i kobietę z równą ilością tłuszczu podskórnego, kobieta, mając większą powierzchnię, ale mniejszą masę ciała, szybciej straci ciepło.
Płeć i wiek
Seks odgrywa rolę w odczuwaniu zimna, szczególnie w kończynach, gdzie zwężenie naczyń jest bardziej wyraźne u kobiet. Badania bliźniacze sugerują, że geny wpływają na to, jak zimne palce u rąk i nóg mogą być.
Fluktuacje hormonów również mają wpływ na nasze postrzeganie zimna. Reakcje kobiet na zimno zmieniają się w trakcie cykli menstruacyjnych, podczas gdy u mężczyzn wyższe poziomy testosteronu mogą zmniejszać wrażliwość na zimno poprzez odczulanie jednego z kluczowych receptorów zimna, TRPM8, w skórze.
Kobiety częściej niż mężczyźni doświadczają choroby Raynauda, która powoduje, że ich palce u rąk i nóg są przeważnie zimne, gdy temperatura spada. Przyczyny choroby Raynauda pozostają niejasne.
Po osiągnięciu wieku około 60 lat nasze zdolności do oszczędzania ciepła i postrzegania zimna zaczynają maleć.
Osoby starsze nie zaczynają drżeć, dopóki temperatura nie spadnie znacznie poniżej komfortu młodszych ludzi, a także mają trudności z rozgrzewaniem się.
Jak przyzwyczaić się do zimna
Kiedy nasze ciała są wielokrotnie wystawione na działanie niskich temperatur, w końcu się adaptują — o ile nie cierpią na chorobę Raynauda. Ważne, by nie ograniczać się do 5 minut zimowego spaceru dziennie, a resztę czasu spędzać przy grzałce.
Wielu mieszkańców regionów polarnych doświadcza mniej intensywnej reakcji na zimno, jak wskazują dr Castellani i Young. Chociaż nadal drżą i ograniczają przepływ krwi do skóry, robią to w mniejszym stopniu.
Nasze organizmy mogą dostosować się do spadających temperatur na dwa sposoby: zwiększając produkcję ciepła metabolicznego lub poprzez ochronę cieplną.
Reakcja danej osoby na powtarzające się zimno zależy od poziomu utraty ciepła, ale wciąż jest wiele rzeczy, których naukowcy nie rozumieją w kontekście tego, jak nasze ciała wyczuwają i adaptują się do niskich temperatur.
Jeśli więc odczuwasz chłód, spróbuj spędzić czas na zewnątrz, aby zbudować tolerancję. Rękawiczki i dodatkowe warstwy mogą pomóc w utrzymaniu zimna na wodzy.
Bez względu na to, jak zdecydujesz się stawić czoła nieuchronnemu nadejściu zimy, miejmy nadzieję, że znajdziesz czas na świeżym powietrzu.
Nowe badania i wnioski na rok 2024
W 2024 roku badania nad odczuwaniem zimna przynoszą nowe, fascynujące wnioski. Najnowsze badania wykazały, że geny mogą odgrywać jeszcze większą rolę w naszej wrażliwości na zimno, niż wcześniej sądzono. Okazuje się, że konkretne warianty genetyczne mogą wpływać na sposób, w jaki nasz organizm reaguje na zimno, a także na naszą zdolność do adaptacji do niskich temperatur.
Ponadto, badania nad hormonami wskazują, że nie tylko testosteron, ale także estrogen może mieć istotny wpływ na odczuwanie zimna. U kobiet, które przechodzą przez menopauzę, zmiany w poziomach estrogenów mogą prowadzić do zwiększonej wrażliwości na zimno, co jest istotnym zagadnieniem w kontekście ich zdrowia.
Warto również zwrócić uwagę na wpływ diety na odczuwanie zimna. Nowe badania pokazują, że dieta bogata w kwasy tłuszczowe omega-3 może pomóc w poprawie krążenia i zwiększeniu tolerancji na zimno. Spożywanie ryb, orzechów i nasion może więc przyczynić się do lepszego samopoczucia w zimowe dni.
Wreszcie, techniki oddechowe i medytacyjne zyskują na popularności jako skuteczne metody adaptacji do zimna. Praktyki te mogą zwiększyć naszą zdolność do regulacji temperatury ciała i pomóc w radzeniu sobie z dyskomfortem związanym z niskimi temperaturami.
W świetle tych odkryć, zrozumienie, dlaczego czujemy zimno, gdy inni są ciepło, staje się coraz bardziej złożone. Zachęcam wszystkich do dalszego badania własnych reakcji na zimno i do eksploracji nowych metod, które mogą pomóc w poprawie komfortu w zimowych miesiącach.
