Entropion to medyczny stan oczu, w którym powieka fałduje się do wewnątrz. Zwykle dotyczy dolnej powieki, ale może też wpływać na górną. Warto zauważyć, że różni się od ektropium, w którym powieka obraca się na zewnątrz.
Pacjenci często zgłaszają się do lekarza, gdy zauważają, że rzęsy oraz skóra ocierają się o rogówkę oka, co prowadzi do wodnistego oka, stanu zapalnego, dyskomfortu, podrażnienia, a czasem nawet bólu.
U niektórych osób powieka zamienia się na stałe, podczas gdy dla innych jest to problem sporadyczny, występujący tylko przy mocnym zaciskaniu powiek lub intensywnym mruganiu.
Entropion zazwyczaj ma podłoże genetyczne, a w rzadkich przypadkach dolna powieka może mieć dodatkowy fałd skóry. Dwustronny entropion występuje, gdy dotknięte są oba oczy.
Entropion jest rzadko spotykany u dzieci i młodych dorosłych, a najczęściej występuje u pacjentów powyżej 60. roku życia.
Objawy entropionu
Objawy entropionu mogą obejmować:
- Podrażnienie i uczucie, że coś utknęło w oku
- Nadmierne łzawienie, znane jako epiphora
- Skorupa na powiekach lub wydzielina śluzowa
- Ból w oku
- Wrażliwość na światło, czyli światłowstręt
- Reaktywność oka na wiatr
- Opadająca skóra wokół oka
- Zaczerwienienie białek oczu
Mogą wystąpić problemy ze wzrokiem, szczególnie przy uszkodzeniu rogówki.
Przyczyny entropionu
Starzenie się to jeden z głównych powodów występowania entropionu. W miarę upływu lat, wokół powiek gromadzi się więcej luźnej skóry, a mięśnie pod oczami osłabiają się, co prowadzi do rozluźnienia ścięgien i więzadeł.
Blizny skórne mogą również przyczyniać się do tego schorzenia. Mogą one powstać w wyniku urazu, operacji, promieniowania na twarzy lub oparzeń chemicznych, co prowadzi do zmiany normalnej krzywizny powieki.
Infekcje bakteryjne, takie jak jaglica, mogą powodować, że wewnętrzna powierzchnia powiek staje się szorstka i pokryta bliznami. Choć infekcje te są rzadkie w krajach rozwiniętych, dotykają dziesiątek milionów ludzi na całym świecie.
Skurcze powieki mogą się zdarzyć po operacji oka, co może prowadzić do jej złożenia do wewnątrz.
W rzadkich przypadkach entropion może być obecny od urodzenia z powodów wrodzonych.
Jak diagnozuje się entropion?
Rutynowe badanie przedmiotowe oka jest zazwyczaj wystarczające do zdiagnozowania entropionu. Lekarz może zaciągnąć powieki i poprosić pacjenta o mocne zamknięcie oczu lub intensywne mruganie. Specjalne testy diagnostyczne zazwyczaj nie są potrzebne.
Jeśli stan może być spowodowany przez bliznę lub wcześniejszą interwencję chirurgiczną, lekarz skontroluje również otaczającą tkankę oraz wnętrze powiek.
Zrozumienie przyczyny entropionu pomoże w znalezieniu najskuteczniejszego leczenia.
Leczenie entropionu
W łagodnych przypadkach krople do oczu mogą wystarczyć, aby złagodzić niektóre objawy.
Cięższe przypadki mogą prowadzić do bólu oraz utraty wzroku. Silne podrażnienie może prowadzić do rozwoju owrzodzeń rogówki, które mogą ulec zakażeniu.
Jeśli istnieje ryzyko dla zdrowia oka, lekarz zaleci zabieg chirurgiczny.
Po wyleczeniu infekcji lub aktywnego stanu zapalnego, powieka zazwyczaj przestaje się składać do wewnątrz i wraca do normalnej pozycji.
Jeśli tak się nie stanie, a powieka nadal sprawia problemy, konieczna może być operacja.
Gdy operacja nie jest możliwa lub pacjent nie chce jej przeprowadzać, można zastosować terapie tymczasowe.
Przezroczysta taśma ze skóry
Przezroczysta taśma do skóry przyklejana jest do powieki, aby zapobiec jej złożeniu do wewnątrz. Jeden koniec znajduje się blisko dolnych rzęs, a drugi przylega do górnego policzka. Pacjent musi nauczyć się tej techniki.
Szwy
Dookoła powieki umieszcza się do trzech szwów, które wymuszają jej obrót na zewnątrz.
Po usunięciu szwów powieka zazwyczaj pozostaje w tej pozycji przez kilka miesięcy.
Szwy można zakładać w gabinecie lekarskim w znieczuleniu miejscowym, ale są to rozwiązania tymczasowe.
Botox
Lekarz może wstrzyknąć botoks do dolnej powieki, co zazwyczaj powoduje rozluźnienie mięśni powiek i zapobiega ich kurczeniu się do wewnątrz. Działa to szczególnie w przypadku spazmów mięśniowych.
Wymagana jest seria iniekcji.
Pozytywne efekty są tymczasowe i zazwyczaj nie trwają dłużej niż 6 miesięcy. Pacjenci z czasowym entropionem mogą preferować tę procedurę, ponieważ do czasu, gdy botoks przestaje działać, problem z entropionem także może ustąpić.
Chirurgia
Istnieje kilka rodzajów chirurgii skutecznych w leczeniu entropionu. Wybór odpowiedniej metody zależy od przyczyny, stanu otaczającej tkanki oraz wieku i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Jeśli stan jest spowodowany starzeniem się oraz rozluźnieniem mięśni, więzadeł i ścięgien, chirurg może usunąć niewielką część dolnej powieki, co doprowadzi do zaciśnięcia ścięgien i mięśni. Po zabiegu pacjent będzie miał kilka szwów w zewnętrznym kąciku oka lub tuż pod dolną powieką.
Gdy przyczyną są blizny lub wcześniejszy zabieg chirurgiczny, chirurg może pobrać skórę z okolic za uchem lub górnej powieki i przeszczepić ją na dolnej powiece.
Po zabiegu pacjent będzie musiał nosić opaskę na oko przez około 24 godziny.
Lekarz przepisuje antybiotyki, aby zapobiec infekcjom pooperacyjnym oraz sterydy, aby zmniejszyć stany zapalne. Pomocne mogą być również produkty acetaminofenowe, takie jak Tylenol lub paracetamol, które łagodzą dyskomfort i obrzęk. Delikatne nałożenie zimnego kompresu na obszar może przynieść ulgę.
Około 7 dni po operacji szwy zostaną usunięte. Cała operacja trwa około 45 minut.
Powikłania entropionu
Rogówka może ulec podrażnieniu i uszkodzeniu. Może rozwinąć się wrzód rogówki, który w przypadku braku szybkiego leczenia może prowadzić do poważnej utraty wzroku.
Mogą wystąpić otarcia rogówki oraz utrata powierzchni nabłonkowej warstwy rogówki.
Smarowanie maściami oraz stosowanie kropli do oczu może pomóc w zmniejszeniu podrażnienia i uszkodzeń, gdy pacjent oczekuje na operację.
Nowe badania i podejścia w leczeniu entropionu w 2024 roku
Rok 2024 przynosi nowe podejścia do diagnozowania i leczenia entropionu, z naciskiem na minimalnie inwazyjne techniki. Ostatnie badania sugerują, że wykorzystanie technologii laserowej może znacznie poprawić wyniki operacyjne, zmniejszając czas rekonwalescencji oraz ból pooperacyjny. W jednym z badań przeprowadzonych w 2023 roku wykazano, że pacjenci, którzy przeszli zabieg lasera, mieli o 30% mniejszą częstość powikłań w porównaniu do tradycyjnych metod chirurgicznych.
Dodatkowo, nowe formy terapii biologicznej oraz zastosowanie komórek macierzystych w regeneracji tkanek powiek obiecują zredukowanie ryzyka nawrotów entropionu. Badania wykazują, że te innowacyjne metody mogą zwiększyć zdolność tkanek do regeneracji i poprawić ogólną funkcję powiek.
Warto również zwrócić uwagę na znaczenie wczesnej interwencji. Dwie nowe analizy wskazują, że pacjenci, którzy zostali zdiagnozowani i poddani leczeniu w początkowych stadiach entropionu, doświadczają znacznie lepszych wyników zdrowotnych oraz dłuższego okresu bezobjawowego. Edukacja pacjentów na temat objawów oraz skutków entropionu jest kluczowa dla zwiększenia świadomości i wczesnej diagnozy.
