Zbyt duża ilość soli w diecie może prowadzić do deficytów poznawczych, co potwierdza nowatorskie badanie opublikowane w renomowanym czasopiśmie. Na szczęście te negatywne skutki mogą być odwrócone, a nowe badania rzucają światło na to, jak to osiągnąć.
Powszechnie wiadomo, że nadmiar soli w naszej diecie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia oraz nadciśnienia tętniczego.
Jednak mniej znane są powiązania pomiędzy dietą bogatą w sól a problemami neurologicznymi, takimi jak choroba naczyniowo-mózgowa, udar mózgu oraz różnorodne zaburzenia poznawcze.
Autorzy nowego badania wskazują, że jednym z mechanizmów, które mogą odpowiadać za te negatywne skutki, są komórki śródbłonka, które wyściełają naczynia krwionośne w mózgu.
Komórki te są kluczowe dla regulacji napięcia naczyniowego, jednak wysokie spożycie soli w diecie prowadzi do ich dysfunkcji.
Choć wiadomo, że dysfunkcja śródbłonka może przyczyniać się do rozwoju wielu przewlekłych schorzeń, dotychczas nie było jasne, jak wpływa ona na funkcjonowanie mózgu w dłuższej perspektywie.
Jest to szczególnie istotne, biorąc pod uwagę, że mózg potrzebuje stałego i efektywnego dopływu tlenu, aby prawidłowo funkcjonować. W badaniach prowadzonych przez Costantino Iadecola z Weill Cornell Medicine w Nowym Jorku, naukowcy podkreślają znaczenie tego zagadnienia.
W artykule Iadecola i jego zespół przedstawiają, w jaki sposób nadmiar soli w diecie wpływa na jelita, układ odpornościowy, a ostatecznie na nasz mózg.
Jak nadmierna sól wpływa na oś jelita-mózg
Iadecola i jego zespół przeprowadzili eksperyment, karmiąc grupę myszy dietą o wysokiej zawartości soli przez 12 tygodni.
Po kilku tygodniach zaobserwowano u myszy dysfunkcję śródbłonka oraz zmniejszenie przepływu krwi do mózgu. Dodatkowo, testy behawioralne ujawniły spadek zdolności poznawczych wśród gryzoni.
Co ciekawe, ciśnienie krwi pozostało na niezmienionym poziomie.
Ważnym odkryciem było zwiększenie liczby białych krwinek TH17 w jelicie. Wysoka liczba tych komórek prowadziła do wzrostu poziomu prozapalnej cząsteczki zwanej interleukiną-17 (IL-17).
Naukowcy zidentyfikowali także ścieżkę molekularną, dzięki której wyższe poziomy IL-17 we krwi wpływały na negatywne skutki poznawcze oraz zaburzenia naczyniowe.
By sprawdzić, czy ich odkrycia są również obecne w ludzkich komórkach, naukowcy poddali ludzkie komórki śródbłonka działaniu IL-17 i uzyskali podobne rezultaty.
Jak podkreślił Iadecola i jego współpracownicy:
«Wyniki odkrywają oś jelitowo-mózgową, która pokazuje, jak czynniki środowiskowe związane z dietą prowadzą do adaptacyjnej odpowiedzi immunologicznej w jelicie, promując […] rozregulowanie nerwowo-naczyniowe i upośledzenie funkcji poznawczych».
Zmiany w diecie mogą odwrócić negatywne skutki
Dobrą wiadomością jest to, że negatywne efekty diety bogatej w sól wydają się być odwracalne. Po 12 tygodniach, kiedy myszy powróciły do normalnej diety, wyniki były obiecujące.
«Szkodliwe działanie diety wysokosłodzonej zostało zniwelowane poprzez powrót do normalnego żywienia, co sugeruje odwracalność dysfunkcji naczyniowej oraz upośledzenia funkcji poznawczych» – stwierdzili autorzy badania.
Dodatkowo, w przeprowadzonych eksperymentach zastosowano lek, który również przyczynił się do odwrócenia skutków nadmiaru soli. Aminokwas L-arginina miał zbliżony korzystny wpływ na myszy, jak przywracanie ich do normalnej diety.
Odkrycia sugerują, że zmiany w stylu życia, bądź nowa klasa leków, mogą pomóc w zrównoważeniu negatywnych skutków diety o wysokiej zawartości soli.
Nowe badania i ich implikacje
W 2024 roku nowe badania potwierdzają te wcześniejsze wyniki, zwracając uwagę na znaczenie interakcji pomiędzy dietą a mikrobiomem jelitowym. Badania pokazują, że nadmiar sodu może wpływać na skład mikrobioty jelitowej, co z kolei może prowadzić do stanów zapalnych w organizmie, a te związane są z upośledzeniem funkcji poznawczych.
Najnowsze dane sugerują, że dieta bogata w błonnik, w której ogranicza się sól, może korzystnie wpływać na zdrowie mózgu i poprawiać zdolności poznawcze. Również badania nad suplementacją probiotyków wykazały, że mogą one wspierać zdrowie neurologiczne poprzez poprawę równowagi mikrobioty jelitowej.
Jak widać, świadome wybory żywieniowe nie tylko wpływają na nasze zdrowie fizyczne, ale także na funkcje poznawcze naszego mózgu. Dlatego warto zwrócić uwagę na to, co jemy, aby zachować sprawność umysłową na dłużej.
