Wścieklizna jest wirusem, który zazwyczaj rozprzestrzenia się po ukąszeniu lub zadrapaniu zwierzęcia. Do czasu pojawienia się objawów, generalnie jest za późno na uratowanie pacjenta.
Jednak osoba, która mogła być narażona na wściekliznę, może być zazwyczaj skutecznie leczona, jeśli od razu szuka pomocy.
W Stanach Zjednoczonych od 1 do 3 osób rocznie wścieklizna. W latach 2008-2017 w Stanach Zjednoczonych odnotowano 23 przypadki zachorowań na ludzi, z czego osiem zostało zawartych poza granicami kraju. Postępy w zakresie medycyny, świadomości i programów szczepień zmniejszyły częstość występowania wścieklizny od lat 70. XX wieku.
Jednak na całym świecie nadal stanowi problem, a dziesiątki tysięcy zgonów wynikają z wścieklizny każdego roku, głównie na obszarach wiejskich w południowo-wschodniej Azji i Afryce. Ponad 95 procent zakażeń jest powodowanych przez psy.
Szybkie fakty dotyczące wścieklizny
- Wścieklizna jest chorobą wirusową, która jest prawie zawsze przenoszona przez zakażone ugryzienie zwierzęcia.
- Każdy, kto otrzymuje ugryzienie na obszarze geograficznym, na którym występuje wścieklizna, powinien natychmiast rozpocząć leczenie.
- Aby leczenie powiodło się, należy je podać przed pojawieniem się objawów.
- Objawy obejmują problemy neurologiczne i strach przed światłem i wodą.
- Po zaszczepieniu zwierzęta domowe pomagają zapobiegać wściekliźnie i ją kontrolować.
Czym jest wścieklizna?
Wścieklizna jest infekcją wirusową, która rozprzestrzenia się głównie przez ukąszenie zakażonego zwierzęcia. Jest to wirus RNA z rodziny rabdowirusów.
Bez wczesnego leczenia jest to zazwyczaj śmiertelne.
Wirus może wpływać na organizm na jeden z dwóch sposobów:
- Wnika do obwodowego układu nerwowego (PNS) i migruje do mózgu.
- Replikuje się w tkance mięśniowej, gdzie jest bezpieczny od układu odpornościowego gospodarza. Stąd wchodzi do układu nerwowego poprzez połączenia nerwowo-mięśniowe.
Wewnątrz układu nerwowego wirus wywołuje ostre zapalenie mózgu. Wkrótce następuje śpiączka i śmierć.
Istnieją dwa rodzaje wścieklizny.
Wściekłe lub wścieklizne wścieklizny: Występuje w 80 procentach przypadków u ludzi. Osoba ta częściej doświadcza nadpobudliwości i hydrofobii.
Paraliżująca lub „głupia” wścieklizna: dominującym objawem jest paraliż.
Transmisja
Wścieklizna występuje najczęściej w krajach, w których bezpańskie psy są obecne w dużych ilościach, szczególnie w Azji i Afryce.
Jest przekazywana przez ślinę. Wścieklizna może rozwinąć się, jeśli dana osoba otrzyma ugryzienie od zakażonego zwierzęcia lub ślinę od zakażonego zwierzęcia dostanie się do otwartej rany lub przez błonę śluzową, taką jak oczy lub usta. Nie może przejść przez nieuszkodzoną skórę.
W USA szopy, kojoty, nietoperze, skunksy i lisy są najbardziej narażone na rozprzestrzenianie się wirusa. Nietoperze niosące wściekliznę znaleziono we wszystkich 48 stanach, które graniczą ze sobą.
Każdy ssak może przenosić i przenosić wirusa, ale mniejsze ssaki, takie jak gryzonie, rzadko zarażają się lub przenoszą wściekliznę. Króliki najprawdopodobniej nie rozprzestrzeniają wścieklizny.
Objawy
Wścieklizna rozwija się w pięciu różnych etapach:
- inkubacja
- prodrome
- ostry okres neurologiczny
- śpiączka
- śmierć
Okres inkubacji
Jest to czas zanim pojawią się objawy. Zwykle trwa od 3 do 12 tygodni, ale może trwać zaledwie 5 dni lub więcej niż 2 lata.
Im bliżej mózgu jest bite, tym szybciej pojawią się efekty.
Do czasu pojawienia się objawów wścieklizna jest zazwyczaj śmiertelna. Każdy, kto mógł być narażony na kontakt z wirusem, powinien natychmiast zwrócić się o pomoc lekarską, nie czekając na objawy.
Prodrome
Wczesne objawy grypopodobne obejmują:
- gorączka 100.4 stopni Celsjusza lub wyższa
- bół głowy
- niepokój
- ogólne złe samopoczucie
- ból gardła i kaszel
- nudności i wymioty
- dyskomfort może wystąpić w miejscu ukąszenia
Mogą one trwać od 2 do 10 dni i pogarszają się z czasem.
Ostry okres neurologiczny
Objawy neurologiczne rozwijają się, w tym:
- zamieszanie i agresja
- częściowe porażenie, mimowolne skurcze mięśni i sztywne mięśnie karku
- drgawki
- hiperwentylacja i trudności w oddychaniu
- nadmierne zasolenie lub wytwarzanie dużej ilości śliny i ewentualnie spienianie w ustach
- strach przed wodą lub hydrofobią, z powodu trudności w połykaniu
- halucynacje, koszmary nocne i bezsenność
- priapizm lub trwała erekcja u mężczyzn
- światłowstręt lub strach przed światłem
Pod koniec tej fazy oddychanie staje się szybkie i niekonsekwentne.
Śpiączka i śmierć
Jeśli dana osoba zapadnie w śpiączkę, śmierć nastąpi w ciągu kilku godzin, chyba że są one podłączone do respiratora.
Rzadko, osoba może odzyskać zdrowie na tym późnym etapie.
Dlaczego wścieklizna powoduje strach przed wodą?
Wścieklizna była znana jako hydrofobia, ponieważ wydaje się wywoływać lęk przed wodą.
Intensywne skurcze w gardle są wyzwalane podczas próby przełknięcia. Nawet myśl o przełknięciu wody może wywołać skurcze. To stąd bierze się strach.
Nadmiar śliny, która występuje, jest prawdopodobnie spowodowany wpływem wirusa na układ nerwowy.
Jeśli osoba mogłaby łatwo pochłonąć ślinę, zmniejszyłoby to ryzyko rozprzestrzenienia wirusa na nowego gospodarza.
Diagnoza
W chwili ukąszenia zwykle nie można jednoznacznie stwierdzić, czy zwierzę jest wściekłe, czy przeszło przez infekcję.
Testy laboratoryjne mogą wykazywać przeciwciała, ale mogą one nie pojawić się później w rozwoju choroby. Wirus może być wyizolowany ze śliny lub przez biopsję skóry. Jednak zanim diagnoza zostanie potwierdzona, może być za późno na podjęcie działań.
Z tego powodu pacjent zwykle rozpoczyna leczenie profilaktyczne jednocześnie, nie czekając na potwierdzenie diagnozy.
Jeśli u człowieka wystąpią objawy wirusowego zapalenia mózgu po ukąszeniu zwierzęcia, należy je leczyć tak, jakby miały wściekliznę.
Leczenie
Jeśli dana osoba jest gryziona lub drapana przez zwierzę, które może mieć wściekliznę lub zwierzę wylizuje otwartą ranę, osoba ta powinna natychmiast umyć wszelkie ukąszenia i zadrapania przez 15 minut wodą z mydłem, jodkiem powidonu lub detergentem. To może zminimalizować liczbę cząstek wirusowych.
Następnie muszą natychmiast uzyskać pomoc medyczną.
Po ekspozycji i przed wystąpieniem objawów, seria zdjęć może zapobiec rozwojowi wirusa. Zwykle jest to skuteczne.
Strategie obejmują:
Szybko działająca dawka immunoglobuliny odpornej na wściekliznę: Dostarczona tak szybko, jak to możliwe, w pobliżu rany gryzącej, może to zapobiec zarażeniu wirusa przez osobnika.
Seria szczepionek przeciwko wściekliźnie: zostaną one wstrzyknięte do ramienia przez następne 2 do 4 tygodni. Będą ćwiczyć ciało do walki z wirusem, gdy tylko go znajdzie.
Zazwyczaj nie można ustalić, czy zwierzę ma wściekliznę czy nie. Najbezpieczniej jest założyć najgorsze i rozpocząć przebieg strzałów.
Niewielka liczba osób przeżyła wściekliznę, ale większość przypadków kończy się śmiercią, gdy objawy się rozwiną. Na tym etapie nie ma skutecznego leczenia.
Osoba z objawami powinna być tak wygodna, jak to tylko możliwe. Mogą potrzebować pomocy w oddychaniu.
Zapobieganie
Wścieklizna jest poważną chorobą, ale jednostki i rządy mogą i podejmują działania, aby kontrolować i zapobiegać, aw niektórych przypadkach całkowicie je likwidować.
Strategie obejmują:
- regularne szczepienia przeciwko wszystkim zwierzętom domowym i zwierzętom domowym
- zakazy lub ograniczenia dotyczące przywozu zwierząt z niektórych krajów
- szeroko rozpowszechnione szczepienia ludzi na niektórych obszarach
- informacje i świadomość edukacyjna
Na obszarach wiejskich w Kanadzie i USA agencje porzuciły przynęty zawierające doustną szczepionkę, aby zmniejszyć liczbę dzikich jenotów ze wścieklizną.
W Szwajcarii władze rozmieściły głowy kurczaka z zaszczepionymi szczepionkami w Alpach Szwajcarskich. Lisy uodporniły się na spożycie szczepionki, a kraj ten jest już prawie wolny od wścieklizny.
Indywidualne środki ostrożności
Osoby powinny przestrzegać pewnych zasad bezpieczeństwa, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na wściekliznę.
- Szczepić zwierzęta: Dowiedz się, jak często musisz zaszczepić swojego kota, psa, fretkę i inne domowe lub hodowlane zwierzęta, i zachowaj szczepienia.
- Chroń małe zwierzęta domowe: Niektóre zwierzęta nie mogą być zaszczepione, więc powinny być trzymane w klatce lub w domu, aby zapobiec kontaktowi z dzikimi drapieżnikami.
- Trzymaj zwierzęta w zamknięciu: Zwierzęta powinny być bezpiecznie zamknięte w domu i nadzorowane na zewnątrz.
- Zgłoś się do lokalnych władz: skontaktuj się z lokalnymi urzędnikami kontroli zwierząt lub departamentami policji, jeśli widzisz zwierzęta wędrujące
- Nie zbliżaj się do dzikich zwierząt: Zwierzęta ze wściekliźnie są prawdopodobnie mniej ostrożne niż zwykle i mogą częściej zwracać się do ludzi.
- Trzymaj nietoperze poza domem: pieczęć w domu, aby zapobiec gniazdowaniu nietoperzy. Zadzwoń do eksperta, aby usunąć wszystkie nietoperze, które już są obecne.
W 2015 roku kobieta zmarła na wściekliznę po ugryzieniu przez nietoperza w nocy. Nie zdawała sobie sprawy, że ją ugryziono.
Ludzie są zachęcani do poszukiwania pomocy medycznej po spotkaniu z dzikim zwierzęciem, nawet jeśli nie mają śladów ugryzienia lub innych zewnętrznych oznak obrażeń.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) nazywa wściekliznę „stuprocentową chorobą, której można zapobiegać przez szczepienie”. Zauważają, że co najmniej 70 procent psów na danym obszarze musi zostać zaszczepionych, aby przerwać cykl transmisji.
W Stanach Zjednoczonych szczepienia kontrolują wściekliznę u psów domowych. Niemniej jednak, od 30 000 do 60 000 osób szuka profilaktyki po wścieklizny co roku, po skontaktowaniu się z podejrzanymi zwierzętami. Setki tysięcy zwierząt przechodzą testy i obserwacje.
W USA od 60 do 70 psów i około 250 kotów odnotowuje wściekliznę każdego roku. Większość z nich nie była szczepiona i były one narażone na wirusa przez dzikie zwierzęta, takie jak nietoperze.
Podróżny
Częstość występowania wścieklizny jest bardzo zróżnicowana w różnych krajach. W krajach bez populacji dzikich psów stawki są znacznie niższe.
Wścieklizna występuje w 150 krajach i na wszystkich kontynentach, z wyjątkiem Antarktydy i Arktyki. Wyspy takie jak Nowa Zelandia, Australia, Mauritius i Seszele, pomagają im naturalna izolacja.
Afryka i Azja to kontynenty, w których wścieklizna jest najczęstsza. Indie mają największą liczbę przypadków.
W ostatnich latach częstość występowania wścieklizny w Ameryce Południowej i na Karaibach znacznie spadła z powodu programów zwalczania wścieklizny. Oficjalne dane pokazują, że w 1990 r. Było 250 przypadków, ale do 2010 r. Było ich mniej niż 10.
Każdy, kto podróżuje do miejsca, w którym wścieklizna jest przeważająca lub który bierze udział w działaniach, w których może wejść w kontakt z dzikimi zwierzętami, które mogą mieć wściekliznę, takimi jak jaskinie lub kempingi, powinien zapytać swojego lekarza o szczepienia.
