Ablacja cewnika w przypadku migotania przedsionków to zaawansowana procedura, która polega na zastosowaniu energii o częstotliwości radiowej w celu zniszczenia obszarów tkanki serca odpowiedzialnych za nieregularne rytmy. Dzięki temu, sygnały elektryczne, które prowokują nieprawidłowe bicie serca, mają szansę na swobodne przechodzenie przez zdrowe tkanki, generujące regularny rytm.
Oprócz migotania przedsionków, ablacja cewnika skutecznie leczy także inne zaburzenia rytmu serca, takie jak trzepotanie przedsionków. Procedurę wykonuje wykwalifikowany kardiolog, specjalizujący się w elektrycznej aktywności serca.
Co się dzieje podczas zabiegu?
Procedura ma miejsce w specjalistycznym laboratorium, które przypomina salę operacyjną, jednak wyposażone jest w zaawansowaną technologię obrazowania i monitorowania, umożliwiającą lekarzowi bieżące śledzenie pracy serca.
Pacjent otrzymuje leki przez linię dożylną. W zależności od stanu zdrowia, niektórzy mogą być poddawani znieczuleniu ogólnemu, podczas gdy inni oddychają samodzielnie. Takie podejście jest dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Lekarz wykonuje niewielkie nacięcia w pachwinie, aby wprowadzić specjalne przewody (żyły cewnika) do serca, co pozwala na monitorowanie aktywności elektrycznej i stworzenie dokładnej «mapy» serca. Mapa ta wskazuje obszary, które są nadmiernie aktywne i mogą być przyczyną migotania przedsionków.
Kiedy lekarz zlokalizuje odpowiednie miejsca, przewody cewnika są prowadzone do obszarów wymagających ablacji. Następnie dostarczana jest energia, która powoduje uszkodzenie tkanki w tych miejscach. Po zabiegu rytm serca pacjenta powinien powrócić do normy.
Czas trwania procedury wynosi zazwyczaj od 2 do 4 godzin. Po jej zakończeniu cewniki oraz ewentualna rurka oddechowa są usuwane, a lekarz kontroluje miejsca nacięcia, aby zapobiec krwawieniu.
Pacjent powinien leżeć przez kilka godzin w pozycji leżącej i ograniczyć ruch nóg, by zminimalizować ryzyko krwawienia. Większość pacjentów jest wypisana jeszcze tego samego dnia, ale z uwagi na podane leki, nie powinny prowadzić pojazdów.
Rodzaje ablacji
Szacuje się, że 90% pacjentów z napadowym migotaniem przedsionków, które nie jest stałe, ma objawy wynikające z defektów w obrębie żyły płucnej.
Żyły płucne transportują krew bogatą w tlen do górnej lewej komory serca, skąd krew jest pompowana do reszty organizmu. Najczęściej lekarz tworzy blizny w górnej części serca, aby zablokować sygnały, które mogą wywoływać migotanie przedsionków.
Czasami obszary problemowe mogą obejmować inne sekcje górnych komór serca, co sprawia, że ablacja staje się bardziej skomplikowana i mniej skuteczna.
Inny rodzaj ablacji to ablacja węzła AV z wszczepieniem rozrusznika serca. Rozruszniki serca to urządzenia, które pomagają utrzymać regularny rytm serca.
Ta procedura jest stosowana, gdy migotanie przedsionków nie jest skutecznie kontrolowane przez leki lub inne formy ablacji.
Poprzez zniszczenie węzła AV i zainstalowanie stymulatora, serce może powrócić do normalnego rytmu bez zakłócających sygnałów elektrycznych.
Dla kogo jest ablacja?
Ablacja cewnika jest zabiegiem inwazyjnym, dlatego lekarze zazwyczaj nie zalecają jej jako pierwszej opcji leczenia migotania przedsionków.
Zazwyczaj pacjenci muszą spełniać określone kryteria, zanim zostanie im zalecona ablacja. Przykłady obejmują:
- przyjmowanie leków przeciwarytmicznych, które nie przynoszą poprawy w przypadku migotania przedsionków
- niedostateczna tolerancja na skutki uboczne leków przeciwarytmicznych
- pogarszający się stan zdrowia z objawami niewydolności serca lub zmniejszoną wydolnością serca
Sportowcy mogą doświadczać migotania przedsionków z powodu zwiększonego obciążenia serca. W takich przypadkach lekarz może zalecić ablację jako pierwszą metodę leczenia.
Lekarz nie zaleci ablacji, jeśli pacjent po prostu nie chce stosować leków przeciwzakrzepowych w celu zmniejszenia ryzyka zakrzepów. Z racji, że ablacja jest procedurą inwazyjną, ryzyko może przewyższać korzyści. W większości przypadków lekarze wolą, aby pacjenci kontynuowali leczenie farmakologiczne zamiast decydować się na ablację.
Korzyści i ryzyko
Migotanie przedsionków zwiększa ryzyko udaru mózgu oraz innych powikłań związanych z zakrzepami krwi. Może również negatywnie wpływać na jakość życia oraz poziom aktywności pacjentów. Nieleczone migotanie przedsionków może prowadzić do niewydolności serca. Wczesne leczenie ma kluczowe znaczenie, aby spowolnić lub nawet zatrzymać postęp choroby.
Poprawiając przyczynę leżącą u podstaw migotania przedsionków, pacjenci mogą cieszyć się życiem bez obaw o kołatanie serca czy duszność.
Jak każda procedura medyczna, ablacja niesie ze sobą pewne ryzyko. Najważniejsze z nich to możliwość uszkodzenia naczyń krwionośnych podczas wprowadzania lub usuwania cewników. Może to dotyczyć również innych organów i struktur w pobliżu, takich jak przełyk.
Infekcja w miejscu wprowadzenia cewnika to kolejna możliwość, a pacjenci mogą również reagować negatywnie na leki znieczulające. Mimo to, ablacja migotania przedsionków jest uważana za procedurę «niskiego ryzyka», według American Heart Association.
Jak przygotować się do ablacji cewnika
Przed zabiegiem lekarz zleca różne badania serca, które mają na celu ocenę ogólnego stanu zdrowia serca. Te testy pozwalają ocenić szanse na skuteczną ablację oraz pomagają zlokalizować odpowiednie miejsca do przeprowadzenia zabiegu.
Przykłady badań to:
- Badania krwi, aby upewnić się, że poziom krzepnięcia jest odpowiedni.
- Tomografia komputerowa (CT), która umożliwia lekarzowi ocenę struktury serca oraz identyfikację ewentualnych nieprawidłowości.
- Elektrokardiogram, który mierzy aktywność elektryczną serca oraz jego rytm.
- Monitorowanie Holtera, które polega na noszeniu urządzenia rejestrującego rytm serca przez 24 godziny.
- Echokardiogram przezklatkowy, nieinwazyjna ocena funkcji zastawek serca oraz ilości krwi pompowanej do organizmu.
- Echokardiogram przezprzełykowy, który pozwala na dokładniejszy wgląd w komory serca poprzez wprowadzenie sondy przez gardło.
Pacjenci otrzymują również szczegółowe instrukcje dotyczące przygotowań do zabiegu, na przykład, aby nie jeść ani nie pić po północy przed dniem zabiegu. Mogą być również poproszeni o użycie specjalnych środków czyszczących, które zmniejszają ryzyko zakażeń.
Lekarz zaleca także, jakie leki należy przyjąć, a które należy odstawić przed ablacją.
Odzyskiwanie i perspektywy po zabiegu
Po ablacji migotania przedsionków wiele osób wraca do domu tego samego dnia. Lekarz zwykle zaleca unikanie podnoszenia ciężkich przedmiotów oraz intensywnych ćwiczeń przez około 3 dni. Pacjenci mogą zazwyczaj wznowić swoje codzienne aktywności, w tym powrót do pracy, następnego dnia po zabiegu.
Pacjenci powinni być czujni na wszelkie niepokojące objawy i natychmiast skontaktować się z lekarzem, jeśli wystąpią:
- obrzęk w miejscu wejścia, który szybko się powiększa
- ból w klatce piersiowej promieniujący na ramię, szyję lub szczękę
- drętwienie, zimno lub niebieskie zabarwienie stopy
- nagłe przyspieszenie lub nieregularność bicia serca
- trudności w oddychaniu lub duszność
Ablacje migotania przedsionków nie zawsze kończą się sukcesem. W jednym z badań wskaźnik skuteczności wynosił 73,6%, a niektórzy pacjenci nadal musieli stosować leki przeciwarytmiczne, aby zapobiec nawrotom.
Ponadto, efekty ablacji mogą być krótkotrwałe. W przypadku nawrotów procedura może być powtórzona, aby zlokalizować pozostałe obszary odpowiedzialne za nieprawidłowe sygnały elektryczne.
Jeśli ablacja nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, dostępne są inne inwazyjne metody leczenia, jednak często wiążą się z większym ryzykiem. Dzięki postępom w technikach ablacji, procedura ta staje się coraz bardziej skuteczna w przywracaniu prawidłowych rytmów serca.
