Zespół rzepkowo-udowy lub zespół bólu rzepkowo-udowego jest terminem używanym do opisania bólu wokół rzepki lub rzepki kolanowej i przedniej części kolana.
Znany również jako kolano lub kolano skoczka biegacza, często wpływa na sportowców i tych, którzy angażują się w bieganie, koszykówkę i inne sporty.
Jednak zespół rzepkowo-udowy może również wpływać na osoby nie będące sportowcami i często występuje u młodzieży, młodzieży, pracowników fizycznych i osób starszych.
Amerykańska Akademia Rodzinnych Lekarzy informuje, że zespół rzepkowo-udowy jest najczęstszą przyczyną bólu kolana w populacji. Przyczyną może być nadużywanie stawu kolanowego, uraz fizyczny lub niewspółosiowość rzepki.
Szybkie fakty dotyczące zespołu rzepkowo-udowego:
- Zespół bólu rzepkowo-udowego występuje, gdy nerwy w ścięgnach, tkance maziowej i kości wokół bólu zmysłu kolana.
- Najbardziej oczywistym objawem zespołu rzepkowo-udowego jest tępy ból w przedniej części kolana.
- Lekarz zazwyczaj diagnozuje zespół rzepkowo-udowy na podstawie badania fizykalnego i historii medycznej.
- Operacja jest ostatnią deską ratunku dla zespołu bólu rzepkowo-udowego. Stosuje się go tylko w bardzo ciężkich przypadkach i jeśli nie powiodły się inne nieinwazyjne metody leczenia.
Co to jest?
Początek zespołu rzepkowo-udowego może być stopniowy lub wynikać z pojedynczego incydentu. Może również występować stan znany jako rzepka chondromalacji.
Chondromalacja charakteryzuje się zużyciem i zmiękczeniem chrząstki wokół kolana, co prowadzi do stanu zapalnego i bólu.
Objawy
Kiedy dana osoba ma zespół rzepkowo-udowy, ból stawu kolanowego może się nasilić, gdy wykonają którykolwiek z następujących ruchów:
- klęczący
- przycupnięty
- schody rosnące lub zstępujące
- siedzenie przez długi czas
Inne objawy, które mogą mieć, to:
- łagodny obrzęk
- uczucie zgrzytania lub ścierania podczas zginania lub przedłużania nogi
- zmniejszenie siły mięśni uda, jeśli początkowe objawy nie są leczone
Przyczyny i czynniki ryzyka
Zespół rzepkowo-udowy ma miejsce, gdy tył kolana wchodzi w kontakt z kością udową. Dokładny powód takiego stanu nie jest całkowicie zrozumiały, ale jest powiązany z:
- Nadużywanie kolana: czynności polegające na bieganiu lub skakaniu powodują powtarzające się naprężenia stawu kolanowego, co może prowadzić do bólu rzepki.
- Nierównowaga mięśni: gdy niektóre mięśnie, takie jak biodra i kolana, są słabe, nie są w stanie prawidłowo przylegać do sąsiadujących części ciała, w tym rzepki. Może to ostatecznie doprowadzić do obrażeń.
- Uraz: Uraz na rzepkę lub operacja kolana może zwiększać ryzyko wystąpienia zespołu bólu rzepkowo-udowego.
Czynniki ryzyka
Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia choroby lub urazu są znane jako czynniki ryzyka.
Typowe czynniki ryzyka zespołu rzepkowo-udowego obejmują:
- Wiek: Młodzież i młodzi dorośli są najbardziej narażeni na zespół rzepkowo-udowy, chociaż może to również dotyczyć osób starszych.
- Płeć: kobiety są bardziej niż mężczyźni w stanie rozwinąć ten stan, prawdopodobnie ze względu na większe ryzyko nierównowagi mięśni i szerszy kąt miednicy kobiecej.
- Działania o dużym oddziaływaniu: Zaangażowanie w działania o dużym wpływie lub obciążające, w tym bieganie, skakanie lub przysiady, powoduje powtarzające się obciążenia stawów i zwiększa ryzyko obrażeń kolana.
- Płaskie stopy: Ludzie z płaskimi stopami mogą być bardziej narażeni na zespół rzepkowo-udowy, ponieważ obciążają stawów kolanami.
Diagnoza
Lekarz zapyta o objawy i może poprosić osobę o poruszanie nogami i kolanami w określony sposób, aby sprawdzić niestabilność i określić zakres ruchu.
W niektórych przypadkach badania obrazowe, takie jak zdjęcia rentgenowskie i badania MRI, mogą być zlecone w celu potwierdzenia diagnozy i wykluczenia innych warunków.
Leczenie
Istnieje kilka dostępnych terapii, gdy ktoś ma zespół rzepkowo-udowy, w tym:
Protokół RICE
W wielu przypadkach zespołu rzepkowo-udowego proste środki, takie jak odpoczynek i lód, mogą być wystarczające, aby złagodzić ból i obrzęk.
Protokół RICE, służący do odpoczynku, lodu, kompresji, wzniesienia, polega na odpoczynku nogi, regularnym stosowaniu okładów z lodu, przy użyciu bandaży uciskowych i uniesieniu kolana powyżej poziomu serca. Protokół RICE jest najskuteczniejszy, gdy zostanie użyty w ciągu 72 godzin od urazu.
Lek
Dostępne bez recepty leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak acetaminofen i ibuprofen, mogą pomóc w zmniejszeniu bólu i obrzęku związanego z zespołem rzepkowo-udowym. NLPZ nie powinny być przyjmowane długotrwale ze względu na ryzyko zaburzeń żołądkowo-jelitowych.
Fizykoterapia
Terapeuta może polecić:
- ćwiczenia i rozciąga
- klamra
- nacinanie rzepki
- masaż
Praca z wykwalifikowanym fizjoterapeutą może pomóc złagodzić objawy i przyspieszyć czas regeneracji.
Modyfikacja aktywności
Ponieważ nadużywanie kolana jest głównym czynnikiem przyczyniającym się do zespołu rzepkowo-udowego, modyfikacja aktywności jest jednym ze sposobów zmniejszenia dalszego uszkodzenia kolana i zapobiegania nawrotowi choroby.
Osoby, u których występuje zespół rzepkowo-udowy, mogą chcieć ograniczyć lub uniknąć działań obejmujących powtarzające się działania o dużym wpływie, takie jak:
- bieganie
- skoki
- klęczący
- przycupnięty
- skakanie
- wchodzenie po schodach i innych stromych pochyłościach
- siedzenie przez długi czas
Przykłady ćwiczeń o niskim wpływie, które powodują mniejsze obciążenie kolan obejmują:
- pływanie
- Jazda rowerem
- aerobik wodny
- używanie maszyn eliptycznych
Chirurgia
Operację przeprowadza się zazwyczaj za pomocą artroskopu, cienkiej rurki zawierającej aparat i światło. Zakres jest wprowadzany do kolana, a narzędzia chirurgiczne są używane do usuwania uszkodzonej chrząstki.
Ta minimalnie inwazyjna procedura może zwiększyć mobilność i zmniejszyć napięcie.
Ciężkie przypadki zespołu rzepkowo-udowego mogą obejmować operację kolana, aby zmienić kierunek, w którym rzepka przechodzi i ociera się o kość udową.
Zapobieganie
Zespół rzepkowo-udowy może być bolesny i wyniszczający.
Chociaż nie wszystkim można zapobiec, można podjąć pewne kroki, aby zmniejszyć ryzyko problemów z kolanem. Obejmują one:
- Zachowanie równowagi mięśniowej: Wzmocnienie mięśni w obrębie kolana i nogi może zmniejszyć ryzyko zaburzeń równowagi mięśniowej i przyczynić się do prawidłowego wyrównania kolana.
- Korygowanie płaskich stóp: noszenie obuwia wspomagającego i wkładek do butów może leczyć płaskie stopy i zmniejszać dodatkowe obciążenie stawów kolanowych.
- Zdrowa waga: Utrzymywanie zbyt dużej masy ciała powoduje obciążenie stawów, zwiększając ryzyko wystąpienia zespołu rzepkowo-udowego. Utrzymanie zdrowej wagi można osiągnąć, stosując zrównoważoną dietę i angażując się w regularną aktywność fizyczną.
- Rozgrzewka przed treningiem: Przed rozpoczęciem ćwiczeń osoba powinna zawsze rozciągać się i angażować w czynności świetlne. Może to promować elastyczność i zmniejszyć obrażenia.
- Zmiana programów treningowych stopniowo: Nagle zwiększenie intensywności, czasu trwania lub częstotliwości treningów może przyczynić się do bólu kolana.
- Unikanie stresu w stawie kolanowym: Wybranie aktywności o niskim wpływie, noszenie obuwia wspomagającego i używanie aparatów ortodontycznych podczas ćwiczeń może zmniejszyć wpływ na kolana i nogi.
Perspektywy
Czas powrotu do zdrowia jest różny u poszczególnych osób i zależy od czynników, które obejmują nasilenie objawów i zastosowane leczenie.
Jednak w większości przypadków leczenie nastąpi w ciągu kilku tygodni przy użyciu leków w domu i minimalnie inwazyjnych. Korzystanie z protokołu RICE i angażowanie się w działania o niskim wpływie na poprawę poprawia perspektywę dla wielu osób.
Całkowite wyleczenie może zająć do 5 miesięcy, zwłaszcza jeśli zespół rzepkowo-udowy został wywołany urazem fizycznym.
