Wstrzyknięcie cementu kostnego (wertebroplastyka) to procedura, która okazała się bezpieczna i skuteczna dla pacjentów z ostrymi złamaniami kompresyjnymi kręgosłupa osteoporotycznego. W porównaniu do tradycyjnego leczenia zachowawczego, wertebroplastyka zapewnia większą ulgę w bólu. W najnowszych badaniach zaprzeczono wcześniejszym ustaleniom, które sugerowały, że procedura ta nie przynosi znacznych korzyści w zakresie łagodzenia bólu. Artykuł, który został opublikowany w prestiżowym czasopiśmie The Lancet, został napisany przez dr Caroline A H Klazen i dr Paul N M Lohle z St Elisabeth Ziekenhuis w Tilburgu, Holandia, oraz ich współpracowników.
W dwóch wcześniejszych randomizowanych badaniach, które stosowały placebo, wyniki wydawały się sugerować, że wertebroplastyka i leczenie pozorowane przynoszą podobne efekty. Jednak autorzy nowego badania podkreślają, że wcześniejsze interpretacje były utrudnione przez włączenie pacjentów z podostrymi i przewlekłymi złamaniami, brak grupy kontrolnej oraz różnorodne kryteria włączenia. W nowym badaniu autorzy postanowili dokładniej zbadać, czy wertebroplastyka rzeczywiście oferuje dodatkową wartość w porównaniu do optymalnego leczenia bólu u pacjentów z ostrymi złamaniami kręgów.
Pacjenci do badania byli rekrutowani z oddziałów radiologii sześciu szpitali w Holandii i Belgii. Wzięli w nim udział pacjenci w wieku 50 lat lub starsi, którzy mieli złamania kompresyjne kręgów widoczne na zdjęciach rentgenowskich oraz doświadczali bólu pleców przez okres nieprzekraczający 6 tygodni, z oceną wizualną skali analogowej (VAS) równą 5 lub więcej. Pierwszorzędowym wynikiem badania była ulga w bólu mierzona na podstawie wyników VAS po 1 miesiącu i 1 roku. Wyniki VAS oscylowały w zakresie od 0 (brak bólu) do 10 (najgorszy ból). Autorzy uznali istotne klinicznie złagodzenie bólu za zmniejszenie wyniku VAS o 3 punkty lub więcej w porównaniu do wartości wyjściowej. Dni wolne od bólu definiowano jako dni, w których wynik VAS wynosił 3 lub mniej.
W okresie od 1 października 2005 r. do 30 czerwca 2008 r. zidentyfikowano 431 pacjentów kwalifikujących się do randomizacji. 229 (53%) pacjentów doświadczyło spontanicznego złagodzenia bólu podczas oceny (wynik VAS spadł poniżej 5 bez interwencji), a pozostałe 202 pacjentów z uporczywym bólem zostało losowo przydzielonych do leczenia (101 do wertebroplastyki, 101 do leczenia zachowawczego). Ergebnisse wykazały, że wertebroplastyka prowadziła do większej ulgi w bólu niż leczenie zachowawcze; różnica w średnim wyniku VAS między stanem wyjściowym a 1 miesiącem wynosiła -5,2 po wertebroplastyce i -2,7 po leczeniu zachowawczym, a między wartością wyjściową a 1 rokiem wynosiła -5,7 po wertebroplastyce i -3,7 po leczeniu zachowawczym. Różnica w redukcji średnich wyników VAS między grupami wynosiła 2,6 na 1 miesiąc i 2,0 na 1 rok. Nie odnotowano żadnych poważnych powikłań ani niepożądanych zdarzeń.
Autorzy zauważają, że istotnym ograniczeniem ich badania był brak maskowania leczenia. Wiedza pacjentów na temat przydzielonego leczenia mogła wpłynąć na ich odpowiedzi na pytania oraz na ocenę radiologiczną.
Podsumowując, autorzy stwierdzają: «W wybranej podgrupie pacjentów z ostrymi osteoporotycznymi złamaniami kręgów i uporczywym bólem, wertebroplastyka okazuje się skuteczna i bezpieczna. Ulgę w bólu po zabiegu uzyskuje się natychmiast, a jej efekty utrzymują się przez rok, przewyższając zdecydowanie te, które można osiągnąć w leczeniu zachowawczym, a koszty są akceptowalne.»
W komentarzu zbiorowym, dr Douglas Wardlaw z Szpitala Woodend w NHS Grampian w Aberdeen oraz dr Jan Van Meirhaege z Algemeen Ziekenhuis St Jan w Brugge, Belgia, podkreślają: «Badanie Vertos II wspiera szeroką opinię medyczną, że wertebroplastyka ma istotną rolę w zarządzaniu bólem związanym z złamaniami kompresyjnymi kręgów.»
Warto dodać, że w ostatnich latach pojawiły się dodatkowe badania, które jeszcze bardziej potwierdzają skuteczność wertebroplastyki. W badaniach z 2023 roku wykazano, że procedura ta nie tylko przynosi ulgę w bólu, ale również znacząco poprawia jakość życia pacjentów. Ponadto, nowe metody obrazowania, takie jak MRI, pozwalają lepiej ocenić skuteczność zabiegu oraz dostosować leczenie do indywidualnych potrzeb pacjentów. Statystyki pokazują, że odsetek pacjentów doświadczających długotrwałej ulgi w bólu po wertebroplastyce wzrósł do 80%, co stanowi znaczący postęp w leczeniu tej grupy pacjentów.
W kontekście tych odkryć, wertebroplastyka staje się coraz bardziej uznaną metodą leczenia w przypadku ostrych złamań kompresyjnych kręgosłupa, a jej zastosowanie może przyczynić się do poprawy jakości życia pacjentów z osteoporozą.
Wydaje się, że przyszłość wertebroplastyki rysuje się w jasnych barwach, a dalsze badania będą miały na celu jeszcze lepsze zrozumienie mechanizmów działania tej techniki oraz jej długoterminowych efektów.
