ADHD oznacza zaburzenie nadpobudliwości psychoruchowej i jest czasami określane jako ADD, zazwyczaj gdy osoba z zaburzeniem nie wykazuje objawów nadpobudliwości.
Chociaż istnieje kilka różnych dominujących zespołów symptomów, które ludzie mogą doświadczyć, diagnoza wciąż jest ADHD.
ADHD jest jednym z najczęstszych zaburzeń zdrowotnych dotykających dzieci. Szacuje się, że około 11 procent dzieci w wieku od 4 do 17 lat w Stanach Zjednoczonych ma ADHD, co odpowiada około 6,4 miliona dzieci. Jednak dorośli mogą również mieć ADHD.
W tym artykule wyjaśniono trzy różne typy ADHD.
Rodzaje ADHD
ADHD często rozpoznaje się po raz pierwszy u dzieci w wieku szkolnym. Kluczowym znakiem jest sytuacja, gdy ich zachowanie staje się destrukcyjne i wykazują oznaki:
- nie będąc w stanie skupić się
- podejmowanie impulsywnych decyzji
- być nadpobudliwym
ADHD występuje częściej u chłopców niż u dziewcząt.
Istnieją trzy główne typy ADHD, które różnią się w zależności od najczęściej występujących objawów. Te trzy typy to:
- ADHD, połączona prezentacja: jest to najczęstszy rodzaj ADHD. Osoba będzie wykazywać zachowania impulsywne i nadpobudliwe, a także łatwo się rozpraszać i walczyć o utrzymanie uwagi.
- ADHD, przeważnie impulsywny / nadpobudliwy: jest to najmniej powszechny typ. Osoba ta będzie wykazywać oznaki nadpobudliwości i potrzebę ciągłego poruszania się, a także wykazywania zachowań impulsywnych. Nie wykazują oznak rozproszenia lub nieuwagi.
- ADHD, głównie nieuważny: Ludzie z tego typu ADHD nie wykazują objawów nadpobudliwości lub impulsywności. Zamiast tego osoba łatwo się rozprasza i trudno jest zwrócić na nią uwagę.
Typ głównie nieuważny to ten, który często określa się jako ADD (oznaczający zaburzenie deficytu uwagi), ponieważ termin ten nie zawiera słowa „nadaktywność”.
Zaburzenie to zostało opisane jako ADD zanim słowo „nadaktywność” zostało dodane w 1987 roku. Zasadniczo ADD jest obecnie przestarzałym sposobem odniesienia się do ADHD.
ADHD u dorosłych
Kiedyś uważano, że dzieci z ADHD wyrosły z zaburzeń w okresie dojrzewania, ponieważ nadaktywność jest często zmniejszana, gdy dzieci stają się nastolatkami.
Jednak dorośli mogą również mieć ADHD i często nawet nie zdają sobie sprawy, że go mają. Chociaż prawdą jest, że nadpobudliwość jest mniejszym problemem u osób dorosłych z ADHD, często inne objawy mogą się pogarszać. Obejmują one:
- zachowanie impulsywne
- słaba koncentracja
- podejmowanie ryzyka
Podczas gdy większość osób, u których zdiagnozowano ADHD jako osoby dorosłe, przypomina sobie podobne problemy jak dziecko, nie zawsze tak jest i możliwe, że objawy rozwinęły się w późniejszym okresie życia.
Objawy
Niektóre małe dzieci w naturalny sposób wykazują niektóre objawy ADHD. Obejmują one:
- wysoki poziom aktywności
- trudności w zatrzymaniu się
- niezdolność do zwrócenia uwagi przez długi czas
Takie zachowanie staje się problemem, jeśli powoduje problemy w domu, w szkole lub z rodziną i przyjaciółmi.
Istnieją pewne kluczowe objawy ADHD, które można podzielić na trzy główne typy.
Nieuwaga
Znaki, które sugerują, że ktoś jest nieuważny, obejmują:
- problemy z koncentrowaniem się na zadaniach lub działaniach
- szybko znudzi się zadaniem lub działaniem i stara się go ukończyć
- wydaje się, że nie słucha się, gdy się do nich mówi
- mając trudności z przestrzeganiem instrukcji
- oznaki zapomnienia i popełnianie prostych błędów
- kłopoty z organizacją i planowanie z wyprzedzeniem
- często tracąc lub zagubiąc rzeczy
- nie cieszą się studiowaniem lub długimi okresami wysiłku umysłowego
Impulsywność
Oznaki, że ktoś doświadcza impulsywności obejmują:
- mając trudności z czekaniem na swoją kolej
- często przerywając innym
- wyrzucanie odpowiedzi lub niewłaściwych rzeczy, zamiast czekania na to, aby usłyszeć pytanie lub zostać wezwanym
- problemy z kontrolowaniem potężnych emocji, które mogą prowadzić do problemów z gniewem
- podejmowanie ryzyka i niezrozumienie konsekwencji swoich działań
Nadpobudliwość
Jeśli ktoś ma objawy nadaktywności, może wykazywać oznaki:
- nieustannie wiercąc się lub wijąc
- mając trudności z siadaniem i pozostaniem w bezruchu
- mówić cały czas
- nieustannie się przemieszcza, w tym bieganie i wspinanie
Diagnoza
Często dzieci nie mają zdiagnozowanego ADHD, dopóki nie uczęszczają do szkoły. W rzeczywistości Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca, aby lekarze nie diagnozowali dzieci do ukończenia co najmniej 4 lat.
Tylko dlatego, że dziecko wykazuje oznaki nieuwagi, impulsywności lub nadpobudliwości, nie oznacza to, że mają ADHD. Niektóre inne schorzenia, warunki psychiczne lub zdarzenia życiowe mogą powodować podobne objawy, takie jak:
- trudności w uczeniu się lub problemy z czytaniem, pisaniem i językiem
- traumatyczne przeżycia, takie jak przeprowadzka lub szkoła, zastraszanie, rozwód rodziców lub śmierć bliskiej osoby
- zaburzenia psychiczne, takie jak lęk lub depresja
- zaburzenia zachowania
- choroby, w tym problemy ze snem, epilepsja i problemy z tarczycą
Nie ma konkretnych testów, które mogłyby zdiagnozować ADHD, więc wykwalifikowany pracownik służby zdrowia musi zebrać wiele informacji, zanim będzie mógł postawić diagnozę.
Rodzice, opiekunowie i nauczyciele często muszą szczegółowo opisywać zachowania dziecka. Lekarz będzie również obserwował zachowanie dziecka i może zalecać testy psychoedukacyjne, które są wykorzystywane do identyfikacji i oceny potencjalnych trudności w uczeniu się.
Leczenie
Nie ma lekarstwa na ADHD, ale istnieje wiele metod leczenia, które mogą pomóc w opanowaniu tego zaburzenia.
Rodzaj zalecanego leczenia zależy od wielu czynników, w tym:
- preferencje osobiste
- wiek osoby
- nasilenie objawów
- czy wcześniej przeszli oni inne leczenie
Lek
Leki są często wykorzystywane do pomocy w radzeniu sobie z objawami poprzez równoważenie substancji chemicznych w mózgu, które są odpowiedzialne za uwagę i kontrolowanie impulsów.
Najczęściej stosowane leki na ADHD to:
- metylofenidat
- dekstroamfetamina
- amfetaminy
- atomoksetyna
- lisdeksamfetamina
Leki te mogą powodować działania niepożądane, w tym:
- zmniejszony apetyt
- problemy ze snem
- bóle głowy
- bóle brzucha
- niepokój
W przypadku wystąpienia działań niepożądanych należy omówić je z lekarzem.
Terapia
Wiele rodzajów terapii stara się rozwiązać wszelkie problemy społeczne, behawioralne i emocjonalne, których może doświadczyć dana osoba.
Ta forma leczenia może obejmować pracę w małych grupach lub jeden-na-jeden, aby pomóc osobie rozwinąć umiejętności społeczne, które pomogą im w interakcji z innymi.
Często można podjąć terapię w ramach programu szkolnego dla dzieci z ADHD, więc przedyskutuj tę opcję z lekarzem i ze szkołą, aby dowiedzieć się, jak najlepiej postępować.
Perspektywy
Mimo, że ADHD może być zarządzany, nie rozwiązanie go może prowadzić do poważnych problemów, dlatego ważne jest, aby zwrócić się o pomoc, jeśli dotyczy.
Niektóre rzeczy można zrobić w domu, aby pomóc w takiej sytuacji, jak:
- zapewnienie właściwego ćwiczenia i snu
- ustanowienie rutyny dla dzieci z ADHD i trzymanie się jej
- obserwowanie i słuchanie dziecka z ADHD, aby wyszukać wyzwalacze
- organizowanie codziennych zadań i dzielenie ich na łatwiejsze w obsłudze kroki
Niektórzy ludzie zauważyli związek między nadaktywnością a spożywaniem pokarmów zawierających dużo cukru. W takim przypadku należy ograniczyć ilość słodkich pokarmów, które dziecko je.
Istnieje wiele pozytywnych aspektów ADHD, szczególnie gdy zaburzenie jest prawidłowo zarządzane. Na przykład ludzie z ADHD są często kreatywni, entuzjastycznie nastawieni i mają dużo energii i energii.
