Niektórzy ludzie potrzebują więcej snu niż inni, a nowe badania wykazały, że nasze osobiste wymagania dotyczące snu mogą sprowadzać się do naszych genów. W końcu nie jesteś leniwy – to wina twojego DNA.
Niektórzy ludzie mogą doskonale funkcjonować w ciągu zaledwie kilku godzin snu, podczas gdy inni potrzebują dobrych 10 godzin dziennie, aby pozostać rozdrabniaczem. Sławny Donald Trump twierdzi, że potrzebuje tylko 3-4 godzin w łóżku każdej nocy.
Oczywiście nie jest to nowina; różnice te są dobrze udokumentowane. Jednak do niedawna niewiele wiadomo było, dlaczego takie zmiany istnieją.
Niedawne badania miały na celu wyjaśnienie, dlaczego niektóre osoby wydają się być w stanie spalić świecę na obu końcach, podczas gdy inni muszą spędzić połowę swojego życia pod prześcieradłem.
Po co w ogóle spać?
Ogólnie rzecz biorąc, sen jest wciąż stosunkowo tajemniczą bestią. Mimo że spędzamy około jednej trzeciej naszego życia w drzemce, jego dokładna rola wciąż się psuje.
Wiemy, że bierze udział w konsolidacji pamięci i prawdopodobnie daje komórkom i tkankom szansę na odpoczynek, regenerację i oczyszczenie z gromadzenia się metabolicznych śmieci.
Brak snu również wydaje się zaburzać układ immunologiczny, więc może być w to zaangażowany. Naprawdę nie znamy jednak pełnych insynuacji snu.
Kiedy myślisz, że kiedy na wolności zwierzęta muszą leżeć nieprzytomne w ciemności, otoczone przez potencjalnych drapieżników, zdajesz sobie sprawę, jak ważny jest sen. Ale jest sprzeczka, że leżenie w ciszy i spokoju może być lepszym sposobem uniknięcia stania się czyjąś przekąską niż poruszaniem się przez całą noc.
Tak czy inaczej, fakt, że tak wiele naszego życia poświęca się snu, oznacza, że musi być bardzo cholernie ważne.
Najnowsze badania nad zagadką snu pochodzą z National Heart, Lung and Blood Institute (NHLBI). Ich odkrycia zostały opublikowane w tym tygodniu w czasopiśmie.
Senne muchy
W tym badaniu zespół chciał uzyskać mechanizmy, które uzasadniają, dlaczego niektórzy potrzebują więcej snu niż inni. Naukowcy mieli nadzieję, że odkrycia mogą dostarczyć wskazówek dotyczących dwóch stanów na każdym końcu skali: bezsenności lub braku zdolności snu i narkolepsji, która jest schorzeniem charakteryzującym się inwazyjnymi «atakami snu».
Naukowcy wiedzą, że rytmy dobowe, czyli codzienne cykle snu i czuwania, są zaangażowane w nasze indywidualne schematy snu. Cykle te są pod kontrolą genetyczną, więc wydaje się rozsądne, że geny również odgrywają rolę w czasie snu.
Obecne badania miały na celu odkrycie nieuchwytnych genów, które mogą mieć wpływ na tę odmianę. Badacze – kierowani przez dr Susan Harbison, badacz w Laboratorium Genetyki Systemów w NHLBI – wykorzystali model muszki owocowej. Tak, może się to wydawać dziwne, ale muszki owocowe mają swoją własną wersję snu.
W rzeczywistości, wszystkie zwierzęta, które były badane do tej pory, doświadczają czegoś co najmniej trochę przypominającego sen, co jest kolejnym dowodem na znaczenie snu.
Selektywnie wyhodowali 13 pokoleń muszek owocowych, aby wytworzyć albo długie śpiochy (18 godzin dziennie) albo krótkie podkłady (3 godziny dziennie), Donald Trumps z królestwa much. I tak bez dodawania, odejmowania lub mieszania się z genetycznym kodem muchy, byli w stanie wytwarzać szczepy o bardzo różnych nawykach w czasie snu.
«Co jest szczególnie interesujące w tym badaniu, to że stworzyliśmy muchy długie i krótkie śpiące, używając materiału genetycznego występującego w przyrodzie, w przeciwieństwie do inżynierskich mutacji lub transgenicznych much, których używa wielu badaczy w tej dziedzinie.»
Susan Harbison, Ph.D.
«Do tej pory,» dodaje, «nie wiadomo, czy sen w tak ekstremalnym długim lub krótkim czasie może istnieć w naturalnych populacjach.»
Następnie porównali genomy dwóch szczepów, szukając genów, które się między nimi różniły.
W sumie 126 różnic w 80 genach zostało odkrytych. Geny te były zaangażowane w wiele istotnych szlaków rozwojowych i szlaków komórkowych, a niektóre z nich są zaangażowane w rozwój mózgu, pamięć i uczenie się.
Według autorów badania, fakt, że wydaje się, że tak wiele genów jest zaangażowanych «sugeruje, że na długość snu w naturalnych populacjach może mieć wpływ wiele różnych procesów biologicznych, co może być powodem, dla którego cel snu był tak nieuchwytny.»
Dobrą wiadomością jest to, że ani długo-, ani krótkoocy nie zauważyli skrócenia długości życia – co szczególnie dobrze jest wiedzieć.
Chociaż jest to tylko niewielka część bardzo dużej układanki, jest to szczególnie interesująca część. Dodatkowe badania wykorzystujące ludzkie populacje mogą dać więcej wglądu w dziwne zjawisko, które nazywamy snem.
Nowe badania i odkrycia w 2024 roku
W 2024 roku badania nad snem zyskały nowy wymiar, wskazując na znaczenie genów związanych z długością snu. Naukowcy z Uniwersytetu w Kalifornii przeprowadzili badania, które potwierdzają, że różnice w genach związanych z melatoniną mogą być kluczowe w określaniu, jak długo śpimy. Uczestnicy z różnymi wariantami genów doświadczali różnic w jakości snu, co sugeruje, że geny mogą wpływać nie tylko na długość snu, ale także na jego głębokość.
W innym badaniu opublikowanym w «Nature», zespół badaczy odkrył, że osoby z określonymi wariantami genów miały wyższe ryzyko rozwoju zaburzeń snu, takich jak bezsenność i narkolepsja. Te nowe odkrycia mogą mieć znaczenie kliniczne, pomagając lepiej zrozumieć, które osoby są bardziej narażone na problemy ze snem, a tym samym umożliwić wcześniejsze interwencje.
Najnowsze dane sugerują również, że styl życia i czynniki środowiskowe mogą współdziałać z genetyką, wpływając na nasze potrzeby snu. Naukowcy wskazują na konieczność dalszych badań w tym kierunku, aby zrozumieć, jak poprawić jakość snu w populacjach z predyspozycjami genetycznymi.
