Ponad 15 milionów ludzi na całym świecie cierpi na udar każdego roku, co prowadzi do niemal 6 milionów zgonów. Nowe badania przeprowadzone przez Imperial College London w Wielkiej Brytanii ujawniają, że niedobór żelaza może znacznie zwiększać ryzyko udaru mózgu, poprzez wpływ na lepkość krwi.
To odkrycie jest zgodne z niedawno opublikowanymi wynikami badań w renomowanym czasopiśmie.
Zespół badawczy, kierowany przez dr Claire Shovlin z National Heart and Lung Institute w Imperial College London, stwierdza, że wcześniejsze badania wykazały, iż niedobór żelaza jest czynnikiem ryzyka udaru niedokrwiennego, który występuje, gdy małe skrzepy krwi przerywają przepływ krwi do mózgu, zarówno u dorosłych, jak i dzieci.
Aby zrozumieć mechanizmy tego zjawiska, naukowcy przeanalizowali poziomy żelaza u 497 pacjentów z dziedziczną krwotoczną teleangiektazją (HHT) – rzadką chorobą, która może prowadzić do powiększenia naczyń krwionośnych w płucach.
Zespół badawczy wyjaśnia, że zdrowe naczynia krwionośne zazwyczaj filtrują małe skrzepy krwi, zanim krew dotrze do tętnic. W przypadku HHT naczynia krwionośne mogą pozwalać małym skrzepom krwi dotrzeć do mózgu, co zwiększa ryzyko udaru.
Niskie ryzyko «podwójnego ryzyka» w przypadku poziomu żelaza
Badacze odkryli, że pacjenci z umiarkowanie niskim poziomem żelaza (6 mikromoli na litr) mają podwójne ryzyko udaru w porównaniu z osobami, u których poziom żelaza mieści się w normie (7-27 mikromoli na litr).
Dalsze analizy wykazały, iż niedobór żelaza zwiększa lepkość płytek krwi, co prowadzi do ich sklejania się i w konsekwencji do krzepnięcia.
Komentując wyniki badań, dr Shovlin mówi:
«Ponieważ płytki krwi sklejają się bardziej przy niedoborze żelaza, myślimy, że to może wyjaśniać, dlaczego niedobór żelaza prowadzi do udarów mózgu, jednak potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić to powiązanie».
Dodatkowo, zespół planuje zbadać, czy leczenie niedoboru żelaza u pacjentów wysokiego ryzyka może zmniejszyć ryzyko udaru, a konkretnie, czy wpłynie na obniżenie lepkości płytek krwi.
«Istnieje wiele dodatkowych etapów od momentu powstania zakrzepu do wystąpienia udaru, dlatego wciąż nie jest jasne, jak istotne są lepkie płytki krwi w całym tym procesie» – dodaje dr Shovlin.
Naukowcy mają nadzieję, że przyszłe badania pozwolą lepiej zrozumieć związek pomiędzy lepkimi płytkami krwi a udarem.
Korzyści z żelaza
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ponad 30% światowej populacji cierpi na anemię, głównie w wyniku niedoboru żelaza.
Niedobór żelaza może być spowodowany utratą krwi, niewłaściwą dietą lub trudnościami w wchłanianiu odpowiednich ilości żelaza z pokarmów, co jest częstym problemem u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna lub celiakią.
Zgodnie z danymi amerykańskiego Narodowego Instytutu Serca, Płuc i Krwi (NHLBI), najlepszymi źródłami żelaza są mięso, drób, ryby oraz wzbogacone produkty spożywcze. Osoby, które nie spożywają regularnie tych pokarmów lub nie przyjmują suplementów żelaza, są bardziej narażone na niedokrwistość z niedoboru żelaza.
W ubiegłym roku opublikowano badanie sugerujące, że suplementacja żelaza przynosi korzyści kognitywne i fizyczne dzieciom z anemią, podczas gdy inne badania wskazują, że produkty bogate w żelazo mogą zmniejszać ryzyko demencji.
Nowe spostrzeżenia na temat niedoboru żelaza w 2024 roku
W 2024 roku pojawiły się nowe badania, które podkreślają znaczenie monitorowania poziomu żelaza w organizmie, zwłaszcza u osób z grupy ryzyka, takich jak pacjenci z chorobami przewlekłymi. W badaniach tych uwzględniono również, że niedobór żelaza może wpływać na funkcje poznawcze oraz ogólną jakość życia. Dane z badań pokazują, że osoby z niskim poziomem żelaza wykazują większe problemy z koncentracją i pamięcią, co może prowadzić do obniżenia wydajności w codziennym życiu.
Dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym lekarze mogą teraz skuteczniej oceniać poziom żelaza oraz prowadzić odpowiednie leczenie. Warto również zauważyć, że w ostatnich latach rozwinęły się nowe formy suplementacji żelaza, które są lepiej wchłaniane przez organizm i mają mniejszą liczbę skutków ubocznych.
Podsumowując, zrozumienie roli żelaza w organizmie oraz jego wpływu na zdrowie układu krążenia i funkcje mózgu jest kluczowe dla zapobiegania udarom i innych poważnych schorzeniom. Regularne badania i odpowiednia dieta mogą znacznie obniżyć ryzyko związane z niedoborem tego niezbędnego pierwiastka.
