Monolauryna to substancja chemiczna pozyskiwana z kwasu laurynowego, który naturalnie występuje w tłuszczu kokosowym oraz mleku matki.
Często określana jako monolaurynian glicerolu lub laurynian gliceryny, monolaurynę wykorzystuje się w kosmetykach oraz jako dodatek do żywności. Wiele osób przyjmuje ją także w formie suplementu diety.
Badania wykazały, że monolauryna posiada działanie przeciwbakteryjne oraz antywirusowe, które zostały potwierdzone w testach in vitro. Obecnie naukowcy badają jej potencjał w kontekście zastosowań klinicznych.
W artykule tym przedstawiamy możliwe korzyści zdrowotne oraz skutki uboczne związane z monolauryną.
Korzyści
Choć badania nad monolauryną są wciąż na wczesnym etapie, wstępne wyniki sugerują, że związek ten może mieć wiele pozytywnych właściwości.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
Przeciwbakteryjny
Monolauryna wykazuje aktywność przeciwbakteryjną względem wielu szczepów bakterii, w tym tych odpornych na antybiotyki, takich jak Staphylococcus aureus.
Według badań z 2013 roku, monolauryna okazała się skuteczna zarówno w badaniach in vitro, jak i w badaniach przeprowadzonych na żywych organizmach, skutecznie eliminując niektóre szczepy zakażeń Staphylococcus.
Pomimo że badanie nie obejmowało ludzi, monolauryna wykazała zdolność do zwalczania infekcji bakteryjnych u myszy.
Inne badania sugerują, że monolauryna może również hamować aktywność innych rodzajów bakterii, takich jak Escherichia coli i Salmonella.
W 2007 roku opublikowane badanie porównujące monolaurynę oraz sześć popularnych antybiotyków w leczeniu infekcji skórnych wykazało, że monolauryna miała «statystycznie istotną wrażliwość szerokiego spektrum in vitro» na bakterie odpowiedzialne za te infekcje. Większość badanych szczepów nie wykazała oporności na monolaurynę.
W obliczu rosnącego problemu oporności na antybiotyki, monolauryna wydaje się być obiecującą alternatywą, mającą niskie ryzyko skutków ubocznych oraz korzystny koszt.
Przeciwwirusowe
W badaniach wykazano, że monolauryna hamuje wiele wirusów osłoniętych lipidami, które atakują ludzi i zwierzęta, w tym:
- wirus cytomegalii
- wirus odry
- wirus grypy
- wirus HIV
- wirus Epstein-Barr
- wirus pneumonowirusa
Ostatnie badania na kobietach z naczelnymi sugerują, że regularne stosowanie żelu dopochwowego monolauryny może zmniejszyć ryzyko zakażenia SIV, będącym odpowiednikiem HIV u naczelnych.
Przeciwgrzybicze
Monolauryna oraz olej kokosowy, który jest bogaty w kwas laurynowy, są znane ze swoich właściwości przeciwgrzybiczych.
Grzyb Candida może powodować infekcje u ludzi w obszarach takich jak skóra, narządy płciowe, gardło i usta.
Badania wykazały, że monolauryna może skutecznie zwalczać infekcje grzybicze, jednocześnie kontrolując prozapalną odpowiedź organizmu.
Dodatkowo, monolauryna może inaktywować inne grzyby oraz mikroskopijne organizmy, w tym niektóre gatunki grzybów oraz pasożytów.
Możliwe zastosowania
Biorąc pod uwagę wymienione wcześniej właściwości, monolauryna może mieć kilka sugerowanych zastosowań.
Mimo że badania nad wpływem monolauryny na ludzi są ograniczone, potencjalne korzyści obejmują:
- zapobieganie i leczenie zakażeń bakteryjnych, grzybiczych oraz wirusowych
- wsparcie w leczeniu niektórych chorób skóry
- pomoc w zwalczaniu infekcji odpornych na antybiotyki
- wzmacnianie układu odpornościowego
Monolauryna ma również zastosowanie w przemyśle spożywczym oraz kosmetycznym. Obecnie wykorzystuje się ją w produkcji:
- margaryny
- makaronów
- dezodorantów
- kosmetyków
- detergentów
- insektycydów
Formy i dawkowanie
Monolauryna jest dostępna w formie suplementu diety.
Organizm może także przekształcać kwas laurynowy w monolaurynę. Najbogatszym źródłem kwasu laurynowego jest olej kokosowy, który zawiera niemal 50% kwasu laurynowego.
Jednakże, nie ma jeszcze pewności, jak szybko organizm przekształca kwas laurynowy w monolaurynę, ani jaka ilość kokosa jest potrzebna do uzyskania terapeutycznej dawki monolauryny.
Kwas laurynowy występuje głównie w:
- suplementach diety
- oleju kokosowym
- kremie kokosowym
- świeżym kokosie
- mleku kokosowym
- mleku matki
Choć monolauryna ma status GRAS (ogólnie uznawana za bezpieczną) przyznany przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA), nie została dotąd oceniona jako forma leczenia jakiejkolwiek choroby.
W związku z tym nie ma ustalonych wytycznych dotyczących dawkowania, a ograniczona liczba badań nie pozwala na formułowanie odpowiednich dawek.
Odpowiednia dawka monolauryny może zależeć od licznych czynników, takich jak:
- wiek
- stan zdrowia
- obecność innych chorób
Dla osób przyjmujących olej kokosowy jako źródło kwasu laurynowego, optymalna dawka może również zależeć od zdolności organizmu do przekształcania kwasu w monolaurynę.
Zagrożenia i skutki uboczne
Monolauryna jest uważana za bezpieczną do spożycia w ilościach powszechnie występujących w żywności. Nie ma jednak pewnych informacji na temat bezpieczeństwa stosowania jej w dużych dawkach medycznych.
Największe ryzyko związane z monolauryną dotyczy alergii na produkty kokosowe.
Osoby uczulone na orzechy kokosowe powinny unikać stosowania oleju kokosowego oraz suplementów zawierających monolaurynę.
Obecnie nie ma innych znanych zagrożeń lub działań niepożądanych związanych z przyjmowaniem monolauryny w formie suplementów, ale nie oznacza to, że suplementy są całkowicie bezpieczne. Nie wiadomo również, czy monolauryna może wchodzić w interakcje z innymi lekami.
Zaleca się, aby przed zastosowaniem monolauryny skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem, szczególnie w przypadku:
- ciąży
- karmienia piersią
- przyjmowania jakichkolwiek leków
- diagnozowania jakichkolwiek schorzeń
Osoby stosujące suplementy monolauryny powinny ściśle przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania zamieszczonych na opakowaniu.
Na wynos
Aktualne badania naukowe dotyczące monolauryny są ograniczone.
Większość badań koncentruje się na wpływie monolauryny na wirusy, bakterie i grzyby w warunkach laboratoryjnych. Niemniej jednak wyniki są obiecujące, a dalsze badania dotyczące zastosowań klinicznych są w toku.
W obliczu globalnych zmartwień związanych z opornością na antybiotyki, monolauryna oraz kwas laurynowy mogą stać się realną opcją terapeutyczną w przyszłości.
Obecnie anegdotyczne dowody sugerują, że suplementy monolauryny, jak również kwas laurynowy z oleju kokosowego, mogą być pomocne w zapobieganiu lub leczeniu niektórych schorzeń. Teoretycznie działanie antymikrobiologiczne monolauryny może także stymulować układ odpornościowy.
Z uwagi na niskie ryzyko związane z przyjmowaniem monolauryny oraz dostępność naturalnych źródeł w diecie, warto rozważyć wprowadzenie jej do codziennego jadłospisu. Należy jednak pamiętać, że FDA nie monitoruje suplementów diety, co może wiązać się z pewnym ryzykiem związanym z ich stosowaniem.
