Lekarze często błędnie diagnozują niedobór cynku, co potwierdza audyt kliniczny w Szkocji, a w rezultacie prowadzą do przypadków niedoboru miedzi. Niewłaściwie zastosowane leczenie skutkuje nadmiernym spożyciem cynku, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne.
Wyniki opublikowane w badaniach pochodzą z analizy notatek dotyczących 70 pacjentów, którym przepisywano suplementy cynku w szpitalach w Glasgow w latach 2000-2010. Badanie ujawniło, że aż 62% pacjentów otrzymało cynk w dawkach, które mogły prowadzić do niedoboru miedzi.
«Te odkrycia podkreślają brak świadomości dotyczącej niedoboru miedzi indukowanego przez cynk» – zauważają autorzy badania. Dodają, że:
«Cynk, jako istotny pierwiastek śladowy, często jest postrzegany przez klinicystów jako bezpieczny składnik odżywczy, a nie jako substancja o potencjalnym ryzyku.»
Badanie dostarcza przekonujących dowodów na to, że jatrogenny niedobór miedzi może być nieświadomie wywołany przez przepisanie wysokich dawek cynku. Autorzy wskazują, że zapotrzebowanie na cynk u dorosłych wynosi mniej niż 10 mg na dobę. Tymczasem najczęściej przepisywana dawka wynosi aż 135 mg na dobę – co nie znajduje potwierdzenia w dostępnych badaniach naukowych.
«U wielu pacjentów cynk był przepisywany po błędnej diagnozie niedoboru, co wynikało z niewłaściwej interpretacji niskiego stężenia cynku w osoczu» – podkreślają naukowcy.
Nadmierne spożycie cynku w suplementach diety może zaburzać wchłanianie miedzi, co prowadzi do problemów neurologicznych oraz niedokrwistości. Cynk jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym, a codzienne zapotrzebowanie dla mężczyzn wynosi od 5,5 do 9,5 mg, zaś dla kobiet 4-7 mg. Suplementy cynku są często dostępne w preparatach o dawce 45 mg lub 50 mg, jednak zalecany maksymalny limit to 40 mg na dobę.
Krótkoterminowa suplementacja cynku może być względnie bezpieczna, zdaniem badaczy, ale długotrwałe stosowanie stwarza już poważne ryzyko. Autorzy zauważają:
«Badanie to wskazuje na potencjalne ryzyko wystąpienia niedoboru miedzi indukowanego cynkiem w wyniku takiego przepisywania.»
Problemy z nerwami obejmowały ból i mrowienie
W analizie dokumentacji pacjentów badacze przyjrzeli się:
- Powodom przepisania cynku
- Czy lekarze rodzinni zostali poinformowani o potencjalnych skutkach wysokich dawek cynku
- Czasowi trwania leczenia
- Rozwojowi niedokrwistości lub objawów neurologicznych.
Wyniki testów laboratoryjnych porównano, gdzie to było możliwe, dla poziomów cynku, miedzi, albuminy i białka C-reaktywnego (CRP). (Niski poziom cynku często wiąże się z niskim poziomem albuminy i wysokim poziomem CRP.)
Informacje na temat suplementów cynku wykazały, że 21 przypadków (43% z 52 pacjentów, którzy dostarczyli dane) dotyczyło korekty niedoboru cynku.
Poziom cynku został zmierzony przed przepisaniem w ponad połowie wszystkich badanych przypadków – niestety poziom miedzi oceniano tylko u dwóch pacjentów, a 60% pacjentów było przepisywanych cynkiem w dawkach dziennych wynoszących od 90 mg do 180 mg, co budzi poważne obawy wśród naukowców.
Tylko jeden z przypadków pokazał, że lekarz został ostrzeżony o potencjalnych skutkach długotrwałego stosowania cynku.
Naukowcy zidentyfikowali problemy typowo związane z niedoborem miedzi indukowanym cynkiem: niedokrwistość, neutropenię (niską liczbę białych krwinek) oraz objawy neurologiczne u 13 pacjentów.
Przykładowe problemy obejmowały neuropatię (ból nerwu obwodowego), parestezję (mrowienie palców), ataksję (trudności z równowagą i koordynacją) oraz ból nerwu nogi.
Nowe badania i zalecenia na rok 2024
W 2024 roku pojawiły się nowe badania, które jeszcze bardziej podkreślają znaczenie odpowiedniego monitorowania poziomów minerałów w organizmie. Ostatnie analizy wskazują, że niewłaściwe dawkowanie cynku staje się coraz bardziej powszechne, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym nieodwracalnych uszkodzeń neurologicznych.
Dzięki zwiększonej świadomości wśród lekarzy i pacjentów, zaleca się, aby lekarze dokładnie oceniali potrzeby pacjentów przed przepisaniem suplementów cynku. Nowe wytyczne sugerują, że rutynowe badania poziomu miedzi powinny stać się standardem w praktyce klinicznej, szczególnie w przypadkach, gdzie stosuje się wyższe dawki cynku.
Dodatkowo, badania z 2024 roku wykazały, że suplementacja miedzi może być kluczowa dla pacjentów przyjmujących cynk, a niski poziom miedzi może prowadzić do wzrostu ryzyka poważnych schorzeń, w tym chorób serca i problemów z układem odpornościowym.
Podsumowując, konieczne jest, aby zarówno lekarze, jak i pacjenci byli świadomi potencjalnych skutków ubocznych związanych z suplementacją cynku i podejmowali świadome decyzje dotyczące leczenia.
