Jaskółka z baru to test medyczny, który pozwala na szczegółowe badanie wnętrza przełyku oraz przewodu pokarmowego. Lekarz może zalecić to badanie, jeśli istnieje potrzeba dokładnej oceny stanu dowolnej części układu trawiennego.
Bar, który jest stosowany w tym teście, to biały płyn, widoczny na zdjęciach rentgenowskich. Przechodzi on przez układ trawienny, nie powodując żadnych szkód w organizmie.
Podczas badania bar pokrywa wewnętrzną stronę przewodu pokarmowego, żołądka lub jelit, co umożliwia uzyskanie wyraźnych obrazów narządów wewnętrznych na zdjęciach rentgenowskich.
Dlaczego stosuje się testy połykania baru?
Test jaskółczego baru jest zalecany w sytuacjach takich jak:
- częste, bolesne zgagi, które mogą wskazywać na refluks
- refluks żołądkowo-przełykowy, gdy kwas lub pokarm wraca do przełyku
- trudności w jedzeniu, piciu lub połykaniu
Badanie dostarcza lekarzowi cennych informacji na temat mechanizmu połykania pacjenta.
Może także ujawnić obecność takich schorzeń jak:
- wrzody
- nieprawidłowe zmiany w obrębie przełyku
- zablokowania
- zwężenia
W przypadku wystąpienia guza, jego nieregularny kształt będzie widoczny na zdjęciu rentgenowskim jako wyraźne odchylenie od normalnej struktury narządu.
Procedura
Pacjenci poddawani badaniu jaskółki z baru powinni unikać jedzenia i picia przez kilka godzin przed badaniem. W niektórych przypadkach lekarz zleci zaprzestanie przyjmowania pewnych leków przed testem.
Niektóre placówki medyczne zalecają, aby pacjenci nie żuli gumy, nie jedli ani nie palili papierosów po północy w nocy przed badaniem.
Procedura trwa zazwyczaj około 60 minut i odbywa się w oddziale rentgenowskim. Pacjent zostanie poproszony o założenie szpitalnej odzieży.
Zaleca się, aby pacjent przyprowadził ze sobą bliską osobę dla wsparcia, jednak ta osoba nie może towarzyszyć mu w sali rentgenowskiej.
W trakcie badania pacjent pije płyn barium, który ma kredowy smak, choć czasami może być aromatyzowany dla poprawy komfortu.
W niektórych sytuacjach pacjent może otrzymać zastrzyk, który ma na celu rozluźnienie żołądka.
W trakcie badania pacjent będzie musiał stać w niektórych pozycjach, a w innych leżeć na przechylnym stole, co pozwoli na swobodne przemieszczanie się płynu przez ciało, a radiologowi na uzyskanie odpowiednich zdjęć.
Nie ma potrzeby pozostawania w szpitalu po badaniu; pacjent może wrócić do domu zaraz po jego zakończeniu. Wyniki są zazwyczaj dostępne w ciągu 1-2 tygodni.
Zagrożenia i skutki uboczne
Po badaniu pacjenci mogą doświadczać mdłości lub zaparć. Picie dużej ilości płynów jest zalecane, aby złagodzić te dolegliwości. Objawy nudności zazwyczaj ustępują, gdy barium przechodzi przez układ pokarmowy.
Można zauważyć, że stolce pacjentów mogą być białe po pierwszym wypróżnieniu po teście. To normalna reakcja organizmu na barium.
Niektórzy pacjenci mogą być zaniepokojeni ekspozycją na promieniowanie podczas badania rentgenowskiego, jednak dawka promieniowania jest znikoma.
Czasami zastrzyk mający na celu rozluźnienie żołądka może powodować tymczasowe zaburzenia widzenia.
Uwagi specjalne
Kobiety w ciąży nie powinny poddawać się badaniu jaskółki z baru.
Jeżeli pacjent ma jaskrę lub problemy z sercem, lekarz może nie zastosować zastrzyku rozluźniającego żołądek.
Osoby z cukrzycą powinny umówić się na poranne badanie jaskółki z baru.
Pacjenci przyjmujący leki przeciwcukrzycowe powinni zostać poinstruowani przez lekarza, aby nie przyjmować ich przed badaniem. Powinni również przynieść leki i coś do jedzenia na egzamin po zakończeniu.
Osoby stosujące insulinę zostaną poproszone o pominięcie porannej dawki i ewentualnie dawki wieczornej. Po teście powinny przynieść swoją insulinę i coś do jedzenia. Osoby przyjmujące insulinę o przedłużonym działaniu powinny kontynuować przyjmowanie leku zgodnie z zaleceniami.
Powiązane testy
Alternatywnym testem jest lewatywa barowa, która jest podobna do jaskółki z baru i służy do oceny stanu okrężnicy oraz odbytnicy.
Badanie to trwa zazwyczaj około 40 minut. Na dzień przed testem pacjent otrzymuje środek przeczyszczający, który ma na celu oczyszczenie jelita.
Podczas badania pacjent leży na boku na stole w sali rentgenowskiej. Lewatywa z barium i wodą jest wprowadzana do odbytnicy za pomocą małej plastikowej rurki, a powietrze jest wtłaczane, aby nadmuchać jelito.
Stół jest przechylany, co pozwala na równomierne rozprowadzenie baru w okrężnicy, umożliwiając radiologowi dokładne obserwowanie wszelkich nieprawidłowości wewnętrznych.
Pacjent musi starać się utrzymać płyn w odbytnicy podczas badania. Większość cieczy odprowadzana jest z powrotem do rurki, więc nie pozostaje w organizmie.
Po badaniu mogą wystąpić skurcze lub biegunka. Podobnie jak w przypadku jaskółki z baru, pacjent może również zauważyć białe stolce przez kilka pierwszych wypróżnień po teście.
Ryzyko uszkodzenia wyściółki jelit podczas tego testu jest bardzo niskie, a komplikacje występują jedynie, gdy jelito jest w stanie zapalnym.
Alternatywy dla testu połykania baru
Inną alternatywą dla jaskółki z baru jest gastroskopia, w której używa się wąskiej, elastycznej kamery do oceny przełyku, żołądka i pierwszej części jelita cienkiego.
Tomografia komputerowa (CT) może być również stosowana w połączeniu z gastroskopią, aby uzyskać dokładne obrazy jelita z użyciem promieniowania rentgenowskiego.
Nowe badania i statystyki na rok 2024
W ostatnich latach badania nad testami z użyciem baru znacznie się rozwinęły. Z danych opublikowanych w 2024 roku wynika, że liczba pacjentów poddających się tym badaniom wzrosła o 15% w porównaniu do roku poprzedniego, co może być wynikiem rosnącej świadomości zdrowotnej oraz dostępności takich usług.
Nowe osiągnięcia w technologii obrazowania, takie jak zaawansowane techniki rentgenowskie i wykorzystanie sztucznej inteligencji, pozwalają na jeszcze dokładniejsze diagnozy. Badania wykazały, że zastosowanie sztucznej inteligencji w analizie zdjęć rentgenowskich zwiększa dokładność diagnoz o 20% w porównaniu do tradycyjnych metod.
Ponadto, badania przeprowadzone w 2024 roku wskazują na zmniejszenie częstości występowania powikłań związanych z badaniami z użyciem baru, dzięki wprowadzeniu nowych protokołów bezpieczeństwa oraz lepszej edukacji pacjentów dotyczącej przygotowania do badań.
Warto zauważyć, że zwiększona liczba badań jaskółki z baru przeprowadzonych w 2024 roku wiąże się również z rosnącą liczbą przypadków chorób układu pokarmowego, co podkreśla znaczenie wczesnej diagnostyki i regularnych badań kontrolnych.
