Choroba afektywna dwubiegunowa typu II to jedna z form zaburzenia psychiatrycznego znanego jako zaburzenie dwubiegunowe. Wszelkie formy zaburzeń afektywnych dwubiegunowych powodują niezwykłe wahania nastroju oraz zmiany poziomu energii i aktywności.
Choroba afektywna dwubiegunowa typu II charakteryzuje się cyklami epizodów depresyjnych, które przeplatają się z okresami hipomaniakalnymi. Hypomania to stan, w którym nastrój i zachowanie są wyższe niż w normalnych warunkach, ale nie osiągają tak ekstremalnych poziomów jak w przypadku manii.
Zaburzenie dwubiegunowe typu II w kontekście zaburzenia dwubiegunowego I
Główna różnica między zaburzeniem dwubiegunowym I a zaburzeniem dwubiegunowym typu II dotyczy intensywności epizodów maniakalnych.
Choroba afektywna dwubiegunowa I charakteryzuje się przynajmniej jednym epizodem manii, który może wystąpić przed lub po epizodzie hipomanii lub epizodzie dużej depresji. W przypadku zaburzenia dwubiegunowego I, epizody maniakalne mogą prowadzić do poważnych problemów, w tym do epizodów psychotycznych, gdzie osoba traci kontakt z rzeczywistością.
Natomiast osoby z zaburzeniem dwubiegunowym typu II nie doświadczają pełnoprawnych epizodów maniakalnych, które powodowałyby znaczące problemy w pracy lub w relacjach społecznych, a także nie prowadzą do psychozy. Mimo to, zaburzenie dwubiegunowe typu II nie jest mniej poważne niż jego forma I, ponieważ epizody depresyjne bywają tak samo intensywne i mogą znacząco zakłócać codzienne życie pacjenta przez dłuższy czas.
Objawy
Osoby cierpiące na zaburzenie dwubiegunowe typu II doświadczają zarówno okresów hipomanii, jak i epizodów depresyjnych.
Choć normalne są wahania nastroju – okresy radości i smutku – to w przypadku osób z zaburzeniem dwubiegunowym te zmiany są znacznie bardziej ekstremalne.
W okresach hipomanii można zaobserwować kombinację następujących objawów:
- wzrost energii oraz uczucie większego pobudzenia
- większy optymizm oraz poczucie, że można wszystko
- zwiększona pewność siebie
- zmniejszona potrzeba snu lub trudności ze snem
- myśli wyścigowe
- przemawianie zbyt szybko lub mówienie znacznie więcej niż zwykle
- lekkomyślne zachowania, takie jak nadmierne wydawanie pieniędzy, picie alkoholu czy używanie narkotyków
- trudności w podejmowaniu decyzji
Aby sklasyfikować te okresy jako prawdziwe epizody hipomanii, muszą one trwać co najmniej 4 dni i wykazywać co najmniej trzy z powyższych objawów.
Osoby doświadczające hipomanii mogą czuć się doskonale w tych okresach i nie zdawać sobie sprawy z tego, że coś jest nie tak. Niemniej jednak bliscy, obserwując ich zachowanie, mogą dostrzegać nieprawidłowe zmiany podczas epizodów hipomanii.
Kiedy osoby z zaburzeniem dwubiegunowym II nie są w stanie hipomanii, mogą znajdować się w stanie głębokiej depresji. Objawy poważnych epizodów depresyjnych obejmują:
- uczucia smutku, pustki lub beznadziejności
- utrata zainteresowania różnymi działaniami
- trudności z zasypianiem lub nadmierna senność
- zmniejszona energia
- poczucie bezwartościowości i winy
- trudności z koncentracją
- przyrost lub utrata masy ciała bez zmiany diety
- myśli lub tendencje samobójcze
Inne objawy przedmiotowe i subiektywne zaburzeń dwubiegunowych typu II mogą wystąpić zarówno podczas hipomanii, jak i w czasie epizodów depresyjnych. Mogą to być:
- niepokój
- melancholia
- intensywne przejścia między stanami emocjonalnymi
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka zaburzeń dwubiegunowych typu II nie są do końca poznane, choć niektóre badania sugerują, że może istnieć komponent genetyczny.
Posiadanie krewnego pierwszego stopnia z zaburzeniem dwubiegunowym typu II może zwiększać ryzyko zdiagnozowania tego samego lub podobnego stanu.
Diagnoza
Zaburzenie dwubiegunowe typu II może być trudne do zidentyfikowania i często bywa mylnie zdiagnozowane jako poważne zaburzenie depresyjne, ponieważ objawy hipomanii są łagodne i często nie są dostrzegane przez pacjenta.
Podczas diagnozowania zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu II lekarz przeprowadzi badanie fizykalne i może zalecić badania krwi, aby wykluczyć fizyczne przyczyny objawów.
Jeżeli lekarz nie znajdzie żadnych fizycznych przyczyn objawów, takich jak zaburzenia hormonalne, może zlecić ocenę psychiatryczną lub skierować pacjenta do psychiatry w celu dalszej diagnozy.
Leczenie
Leczenie zaburzeń dwubiegunowych typu II jest zazwyczaj nadzorowane przez psychiatrę i ma charakter wieloaspektowy, obejmując zarówno farmakoterapię, jak i psychoterapię.
Leki stosowane w leczeniu zaburzeń dwubiegunowych typu II mogą obejmować:
- stabilizatory nastroju
- leki przeciwpsychotyczne
- leki przeciwdepresyjne
Czasami znalezienie optymalnej kombinacji leków oraz ich dawek może zająć nieco czasu. Ważne jest, aby pacjent informował lekarza o tym, jak leki wpływają na jego nastrój oraz czy występują jakiekolwiek działania niepożądane.
Psychoterapia obejmuje różne formy doradztwa, koncentrując się na omówieniu emocji oraz problemów związanych z zaburzeniem dwubiegunowym oraz innymi wyzwaniami życiowymi. Może również obejmować zarządzanie zachowaniem, takie jak opracowywanie planów działania dotyczących postępowania w okresach zmiany nastroju.
W pewnych przypadkach hospitalizacja lub programy stacjonarne mogą być konieczne, aby kontrolować epizody depresyjne lub leczyć współistniejące problemy, takie jak uzależnienia.
Perspektywy
Choroba afektywna dwubiegunowa typu II to schorzenie przewlekłe, które może się zmieniać z upływem czasu. W niektórych przypadkach osoby mogą zauważyć zmniejszenie objawów w miarę starzenia się.
Wiele osób z zaburzeniem dwubiegunowym typu II zmaga się także z innymi chorobami, co może komplikować lub zaostrzać objawy. Osoby z wieloma diagnozami mogą mieć trudności z utrzymaniem relacji oraz zatrudnienia.
Znalezienie leczenia, które skutecznie działa w przypadku zaburzeń dwubiegunowych typu II, może być długim procesem pełnym prób i błędów. Potrzeby pacjenta mogą się zmieniać w miarę upływu czasu. Dzięki skutecznemu leczeniu można jednak zminimalizować objawy.
Terapia może pomóc osobom z zaburzeniem dwubiegunowym typu II w radzeniu sobie z hipomanią i epizodami depresji w konstruktywny sposób.
Utrzymanie zdrowego stylu życia, zrozumienie oraz unikanie znanych czynników wyzwalających, a także trzymanie się skutecznego planu leczenia, mogą przyczynić się do złagodzenia objawów zaburzeń dwubiegunowych typu II.
Nowe badania i aktualne informacje na rok 2024
W najnowszych badaniach nad zaburzeniem dwubiegunowym typu II, które ukazały się w 2024 roku, zwrócono uwagę na znaczenie wczesnej diagnozy i interwencji terapeutycznych. Badania sugerują, że osoby, które otrzymają diagnozę w młodszym wieku, mają lepsze perspektywy długoterminowe. Identyfikacja symptomów już w adolescencji może prowadzić do skuteczniejszego leczenia, co pozwala na lepsze zarządzanie objawami w dorosłym życiu.
Dodatkowo, z badań wynika, że podejścia takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT) oraz terapie grupowe wykazują większą skuteczność w łagodzeniu objawów hipomanii i depresji. Wzrost zainteresowania terapią opartą na uważności (mindfulness) również przynosi obiecujące wyniki, pomagając pacjentom w zarządzaniu stresem i emocjami.
Statystyki wskazują na wzrost dostępności terapii i wsparcia w społeczności, co przyczynia się do lepszego zrozumienia zaburzeń dwubiegunowych. Coraz więcej osób decyduje się na leczenie i poszukuje wsparcia, co może zmniejszyć stygmatyzację związaną z tym schorzeniem.
Warto również zwrócić uwagę na badania dotyczące genetyki i neurobiologii zaburzenia dwubiegunowego, które dostarczają nowych informacji o potencjalnych mechanizmach patologicznych. Współczesne podejścia do leczenia, takie jak farmakoterapia celowana, mogą w przyszłości otworzyć nowe możliwości terapeutyczne.
