Tęgoryjec to pasożyt, który kryje się za milionami infekcji na całym świecie. Ten pasożyt jelitowy może powodować wiele powikłań u osób w każdym wieku. Warto zrozumieć, jak uniknąć zakażeń oraz jakie są objawy i metody leczenia.
Tęgoryje zakażające ludzi obejmują dwa główne gatunki: Ancylostoma duodenale oraz Necator americanus.
Te przenoszone przez glebę robaki występują w tropikalnych i subtropikalnych miejscach i rozwijają się w wilgotnym, gorącym klimacie. Jednak tęgoryjce można znaleźć w wielu krajach i kontynentach, w tym w Stanach Zjednoczonych, Afryce, Azji, obu Amerykach, na Bliskim Wschodzie, w Australii i na południu Europy.
Według Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorób (CDC), 576 do 740 milionów ludzi na całym świecie cierpi na tęgoryjce, co stanowi poważny problem zdrowotny, szczególnie w krajach rozwijających się.
Transmisja
Larwy tęgoryjeczka są przenoszone przez skórę po zakażeniu ludzkim kałem. Często zdarza się to poprzez chodzenie boso po glebie lub spożywanie cząstek gleby, które zostały skażone larwami.
Zanieczyszczenie może wystąpić, gdy osoba zarażona tęgoryjcem wypróżnia się w glebie lub gdy ludzki kał jest używany jako nawóz.
Po połknięciu lub przeniknięciu przez skórę larwy tęgory trafiają do krwioobiegu i naczyń limfatycznych. Przenoszone są do płuc i ostatecznie do jamy ustnej.
Po strawieniu dojrzałe tęgoryjce przyczepiają się do jelita cienkiego i odżywiają się ludzką krwią. W niektórych przypadkach może to prowadzić do niedokrwistości z powodu utraty krwi przez tęgoryjce.
Jelito cienkie jest również miejscem, w którym dochodzi do krycia, a tysiące jaj może zostać uwolnionych do ludzkich odchodów. Pomimo obecności tęgoryjca w odchodach, kontakt osobisty nie jest metodą przenoszenia. Jaja muszą dojrzeć do larw w glebie.
Istnieją pewne grupy ludzi, którzy są bardziej narażeni na zarażenie pasożytem. Te grupy obejmują:
- Ludzie, którzy żyją w ciepłych, tropikalnych lub subtropikalnych obszarach
- Osoby narażone na złe zarządzanie higieną i higienę, szczególnie jeśli chodzą boso lub stykają się ze skórą
- Kobiety w ciąży i kobiety w wieku rozrodczym
- Małe dzieci narażone na skażoną glebę lub piaskownice
- Ludzie, którzy mają kontakt ze skażoną glebą, zwłaszcza rolnicy, hydraulicy, elektrycy i eksterminatorzy
- Ludzie, którzy opalają się na skażonym piasku
Inne zawody o wyższym ryzyku obejmują te, które wymagają czołgania się pod podniesionymi budynkami. Ryzyko wzrasta, gdy stosuje się «nocną glebę» lub nawóz sztuczny z ludzkiego odchodów.
Objawy
Osoby zarażone tęgorytami mogą wykazywać następujące objawy:
- Wysypka skórna w jednym miejscu, które jest zazwyczaj czerwone, podniesione i swędzące
- Utrata masy ciała
- Utrata apetytu
- Powikłania oddechowe, takie jak świszczący oddech i kaszel
- Gorączka
- Ból brzucha
- Biegunka
- Ekstremalne zmęczenie i słabość
- Niedokrwistość z niedoboru żelaza lub niedożywienie
- Fizyczne i problemy z rozwojem myśli u dzieci z powodu ciężkiej niedokrwistości
- Niewydolność serca i rozległy obrzęk tkanek w następstwie ciężkiej niedokrwistości
Diagnoza i leczenie
Aby zdiagnozować tęgoryjca i jego skutki, pracownicy służby zdrowia mogą zażądać pewnych testów, w tym:
- Próbka kału do sprawdzenia jaj tęgoryjców
- Próbki krwi w celu sprawdzenia obecności anemii lub braku pewnych składników odżywczych
Niektóre leki są zalecane w leczeniu infekcji tęgoryjcem, zwykle podawanym przez 1 do 3 dni. Leki takie jak albendazol lub mebendazol mogą być stosowane w leczeniu infekcji pasożytniczych, a suplementacja żelaza może być wymagana u osób z wtórną niedokrwistością.
Leki wymienione powyżej mają ostrzeżenia dotyczące ciąży. Ludzie powinni ujawnić swój status ciążowy dostawcom usług medycznych, aby można było omówić odpowiednie opcje leczenia.
Raport CDC wskazuje, że czasami konieczne jest leczenie profilaktyczne dla niektórych grup wysokiego ryzyka. Te grupy mogą obejmować:
- Ludzie żyjący w krajach rozwijających się o wyższym niż przeciętne poziomie ryzyka zarażenia się tęgoryjcem
- Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym
- Kobiety w wieku rozrodczym
- Kobiety w ciąży w drugim i trzecim trymestrze ciąży
- Kobiety laktacyjne
- Osoby wykonujące zawody wysokiego ryzyka
Zapobieganie
Istnieją pewne środki zapobiegawcze w celu uniknięcia zarażenia się tęgorytem, w tym:
- Noszenie butów, szczególnie w zabrudzonych miejscach o wysokim ryzyku zanieczyszczenia
- Używanie bariery zapobiegającej dotknięciu ziemi przez skórę, gdy siedzisz na ziemi
- Unikanie pożerania gleby, która może być skażona tęgoryjcem
- Nie przechodzi stolca w glebie lub na zewnątrz
- Nie używać nawozu z ludzkiego odchodów
- Obejmujące piaskownice dla dzieci
- Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, takich jak noszenie rękawic i butów podczas prac ogrodowych
- Pokrycie wilgotnego gruntu wymagającego częstego kontaktu z wodoodporną wkładką
- Leczenie domowych psów i kotów na tęgoryjce
Tęgoryje i zwierzęta domowe
Tęgoryje mogą być obecne u zwierząt domowych, w tym psów i kotów. Szczep zwierzęcy może być w niektórych przypadkach przenoszony na ludzi.
Rada ds. Pasożytnictwa zwierząt towarzyszących (CAPC) zaleca badania kału u kotów i psów, z częstszymi testami w grupach kotów i szczeniąt.
Zalecane testy obejmują co najmniej cztery testy pasożytów jelitowych w pierwszym roku i co najmniej dwa kolejne rok później. Podobnie jak w przypadku każdego badania profilaktycznego, zdrowie zwierząt i niektóre czynniki ryzyka wskażą, jak często potrzebne są badania.
Aby zapobiec infekcjom pasożytniczym, CAPC zaleca całoroczne zwalczanie pasożytów o szerokim spektrum działania, a także zaleca szybkie usuwanie odchodów zwierzęcych z kuwet i stajni.
Inne środki bezpieczeństwa publicznego, które można podjąć w celu zmniejszenia przenoszenia tęgoryjców to:
- Zgodnie z przepisami dotyczącymi smyczy
- Utrzymywanie psów pod kontrolą
- Odradzanie
Dodatkowe informacje na temat zakażeń tasiemcami kotów i psów można znaleźć na stronie internetowej CAPC.
Ludzie, którzy myślą, że mogą być narażeni na ryzyko zarażenia się tęgoryjcem lub mają objawy zakażenia powinni porozmawiać z lekarzem. Aby uzyskać zalecenia dotyczące badania tęgoryjców i leczenia psa lub kota, należy porozmawiać z lekarzem weterynarii.
Nowe Badania i Wnioski na Rok 2024
W 2024 roku badania nad tęgoryjcami wciąż dostarczają nowych informacji. Ostatnie analizy pokazują, że zmiany klimatyczne mogą wpływać na rozprzestrzenianie się tych pasożytów. W regionach, gdzie wcześniej występowały niskie temperatury, zaczynają być notowane przypadki zakażeń, co wskazuje na potrzebę monitorowania i dostosowywania strategii zapobiegania.
Wzrosła także świadomość na temat skuteczności różnych metod leczenia. Badania porównawcze wykazują, że kombinacja albendazolu i suplementacji żelaza prowadzi do szybszej regeneracji pacjentów z niedokrwistością. Warto również zauważyć, że programy edukacyjne dotyczące higieny w krajach o wysokim ryzyku zarażenia przynoszą pozytywne efekty, zmniejszając liczbę nowych zakażeń.
Podsumowując, wiedza na temat tęgoryjcow, ich objawów, sposobów przenoszenia oraz metod leczenia i zapobiegania jest kluczowa, aby skutecznie walczyć z tym problemem zdrowotnym. W miarę jak zmienia się świat, musimy być na bieżąco z najnowszymi badaniami, aby chronić siebie i nasze społeczności.
