Ooforektomia jest zabiegiem chirurgicznym mającym na celu usunięcie jednego lub obu jajników kobiety. Operacja jest zwykle wykonywana w celu zapobiegania lub leczenia pewnych stanów, takich jak rak jajnika lub endometrioza.
Ooforektomia wiąże się z ryzykiem i powikłaniami, więc przed zabiegiem należy zawsze omówić z lekarzem różne opcje.
Operacja trwa tylko kilka godzin, ale czas powrotu do zdrowia może być różny. Samoopieka jest ważnym elementem zdrowienia i ważne jest, aby przedyskutować z lekarzem wcześniejsze leczenie, aby uniknąć niepożądanych powikłań.
Co to jest wycięcie jajnika?
Termin „wycięcie jajnika” stosuje się do opisania chirurgicznego usunięcia jednego lub obu jajników. Jest również nazywany wycięciem jajników.
Operacja może po prostu usunąć jajniki lub może być częścią histerektomii, czyli usunięcie macicy i ewentualnie niektórych otaczających struktur.
Istnieją różne przyczyny usunięcia jajników, w tym:
- leczenie nieprawidłowego wzrostu tkanki z endometriozy
- obniżenie ryzyka ciąży pozamacicznej
- leczenie zapalenia narządów miednicy mniejszej (PID)
- usunięcie torbieli jajnika, ropni lub komórek rakowych w jajnikach
- usunięcie źródła estrogenu, które może stymulować niektóre nowotwory, takie jak rak piersi
Kobiety, które niosą geny BRCA1 lub BRCA2 mogą częściej doświadczać pewnych rodzajów raka i mogą zdecydować się na ooforektomię, jako środek zapobiegawczy.
Rodzaje ooforektomii
Ooforektomia jest szerokim terminem dla procedury medycznej, która usuwa jeden lub oba jajniki, ale są różne rodzaje wycięcia jajowodów, które można wykonać.
- Jednostronne usunięcie jajników: usunięcie jednego jajnika, zwykle wykonywane, gdy kobieta nadal chce zajść w ciążę.
- Obustronne usunięcie jajników: usunięcie obu jajników, aby zapobiec zaburzeniom lub rozprzestrzenianiu się komórek nowotworowych.
- Wycięcie jajowodów: usunięcie jajowodu wraz z jajnikiem, często w celu leczenia nowotworów lub innych zaburzeń.
- Oaforektomia profilaktyczna: nazywana również prewencyjną ooforektomią, ta procedura ma na celu zmniejszenie ryzyka przyszłych chorób.
Czego oczekiwać
Zawsze należy omówić z lekarzem, czego się spodziewać podczas zabiegu i po operacji.
Przed zaplanowaniem operacji można użyć kilku testów, w tym:
- egzaminy fizyczne
- badania krwi
- testy moczu
- tomografia komputerowa (CT)
- ultradźwięk
Ooforektomia jest wykonywana przy użyciu otwartej chirurgii jamy brzusznej lub operacji laparoskopowej. Obie operacje nie powinny zająć więcej niż kilka godzin, ale mogą wymagać jednej lub kilku nocy w szpitalu.
Otwarta operacja brzucha
W otwartym zabiegu chirurgicznym jamy brzusznej chirurg wykonuje nacięcie w jamie brzusznej, a następnie ostrożnie rozdziela mięśnie brzucha.
Naczynia krwionośne zostaną tymczasowo związane, aby zapobiec krwawieniu. Chirurg usunie jajnik lub jajniki, a następnie zamknie nacięcie.
Chirurgia laparoskopowa
Podczas operacji laparoskopowej cienki, podobny do sznurka instrument umieszcza się w niewielkim nacięciu w pobliżu pępka. Niewielki aparat pozwala chirurgowi zobaczyć i usunąć jajnik lub jajnik.
Proces ten może pozostawiać mniej zauważalne blizny i mieć krótszy czas powrotu do zdrowia niż otwarta operacja brzucha.
Po operacji
Pomocne jest, aby ktoś inny doprowadził kobietę do domu i opiekował się nią w ciągu pierwszych kilku dni po operacji.
Większość zabiegów będzie wymagała co najmniej 2-3 tygodni przerwy w pracy. Regularne kontrole pozwalają lekarzom monitorować i modyfikować proces regeneracji, w razie potrzeby.
Jak długo trwa odzyskiwanie?
Odzyskiwanie z ooforektomii będzie się różnić w zależności od kilku różnych czynników, w tym rodzaju operacji. Chirurgia laparoskopowa może wymagać tylko 1 dnia w szpitalu, ale otwarta operacja brzucha będzie zwykle wymagać 2 lub więcej dni w szpitalu.
Zalecenia dotyczące odzyskiwania różnią się w zależności od osoby, ale niektóre ogólne wskazówki dotyczące odzyskiwania obejmują:
- odpoczynek przed operacją i podczas rekonwalescencji
- biorąc zrelaksowane, głębokie oddechy
- unikanie podnoszenia ciężkich przedmiotów lub ćwiczeń fizycznych
- powstrzymanie się od stosunku seksualnego
- unikanie używania tamponów podczas odzyskiwania
- wprowadzanie zmian w diecie i przyjmowanie leków na zaparcia w razie potrzeby
- unikanie ryzyka infekcji, takiego jak kąpanie się i noszenie ciasnych lub syntetycznych ubrań
Lekarze będą również instruować swoich pacjentów, jak dbać o miejsce ich nacięcia, w tym regularne czyszczenie, utrzymywanie suchej powierzchni i monitorowanie pod kątem oznak infekcji.
Zagrożenia i powikłania
Chociaż często wykonuje się ooforektomię, aby pomóc w leczeniu lub zapobieganiu chorobom, może stanowić zagrożenie dla innych kobiet.
Poważne powikłania są rzadkie, ale osoby palące, cierpiące na otyłość lub cierpiące na cukrzycę mogą być bardziej narażone na powikłania chirurgiczne.
Kobiety, które przeszły operację miednicy lub poważne infekcje w przeszłości, mogą być bardziej narażone na powikłania.
Kobiety, które usuną oba jajniki, nie będą mogły zajść w ciążę. Kobieta, która chce zajść w ciążę lub rozważa ciążę w przyszłości powinna przedyskutować z lekarzem alternatywne sposoby leczenia jajowodów.
Oznaki komplikacji
Konieczne jest jak najszybsze zgłoszenie lekarzowi wszelkich oznak komplikacji. Te objawy obejmują:
- gorączka
- nienormalna ilość krwi lub wydzielina
- zaczerwienienie i obrzęk w pobliżu nacięcia
- skóra w pobliżu nacięcia jest bardzo ciepła
- nudności i wymioty przez więcej niż kilka dni
- trudności z oddawaniem moczu
- przewlekły ból brzucha
- duszność lub ból w klatce piersiowej
- wahania nastroju
- depresja
Ryzyko chirurgiczne
Sama operacja wiąże się również z pewnym ryzykiem, w tym:
- nadmierne krwawienie lub zakrzepy krwi
- infekcja
- tkanka bliznowata
- uszkodzenie nerwów
- pęknięcie guza
- uszkodzenie dróg moczowych lub innych narządów
- przepuklina z powodu osłabienia mięśni brzucha
W rzadkich przypadkach po znieczuleniu mogą wystąpić problemy z oddychaniem lub sercem.
Zmiany hormonalne
Kobiety, które usuną oba jajniki przed osiągnięciem menopauzy, zazwyczaj przyjmują hormony, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów menopauzy lub innych zaburzeń. Leczenie hormonalne ma jednak skutki uboczne, takie jak wahania nastroju, nudności i bóle głowy.
Kobieta może zdecydować się na przejście menopauzy bez przyjmowania hormonów zastępczych. Najlepiej omówić potencjalne zmiany hormonalne z lekarzem przed ooforektomią. Niektóre kobiety będą leczone hormonami, ale nie wszystkie są dobrymi kandydatami.
Osteoporoza
Obustronna wycięcie jaj może również zwiększyć ryzyko rozwoju osteoporozy, co powoduje osłabienie i łamliwość kości. To dlatego, że organizm nie będzie już produkować dużo estrogenu.
Osteoporoza może zwiększać ryzyko złamania kości, szczególnie w wyniku upadków lub innych obrażeń.
Długość życia
Kobiety, które utrzymują swoje jajniki do co najmniej 50. roku życia, mogą dłużej żyć niż kobiety po obustronnym usunięciu jajników.
W jednym z badań zauważono, że chociaż obustronna wycinanka jajników zmniejsza ryzyko zgonu z powodu raka jajnika i raka piersi w niektórych przypadkach, może zwiększyć ryzyko śmierci ze wszystkich innych przyczyn.
Jednak operacja może nadal być najlepszą opcją dla kobiet, które są nosicielami BRCA1 lub BRCA2.
W przeglądzie zauważono, że kobiety z tymi genami, które mają usunięte jajniki, mają 80-procentowe zmniejszenie ryzyka zgonu z powodu określonych nowotworów i 77-procentowe zmniejszenie ryzyka śmierci ze wszystkich przyczyn.
Istotne jest, aby przed podjęciem decyzji ooforektomii osoba przedyskutowała swoją historię osobistą i wszystkie opcje z lekarzem.
Perspektywy
Ooforektomia może być w wielu wypadkach procedurą ratującą życie. Jednak kobiety z prawidłowo zdrową macicą i jajnikami powinny dokładnie omówić swoje możliwości z lekarzem, ponieważ operacja wiąże się z pewnym ryzykiem.
Kobiety powinny poświęcić dużo czasu na powrót do zdrowia po operacji, ponieważ czas powrotu do zdrowia może być różny. Kobieta może chcieć rozważyć pomoc w domu przez pierwsze kilka dni, aby pomóc jej wstać i przygotować posiłki.
Kobiety, które miały jeden jajnik usunięty, ale nadal mają macicę, mogą zauważyć bardzo niewielkie zmiany, ponieważ ich hormony i miesiączka pozostaną względnie takie same. Kobiety, które usunęły oba jajniki, zauważą największą zmianę.
Lekarze mogą pomóc ludziom w zbadaniu możliwości wyleczenia i dać im więcej informacji na temat symptomów, jakich można spodziewać się po usunięciu jajników.
