Przeczulica to rodzaj operacji wykonywanych w celu leczenia blokady nosa. Takie blokady często wynikają z przemieszczenia przegrody nosowej, która jest znana jako odchylona przegroda. Mogą być również spowodowane powiększonymi strukturami kostnymi, zwanymi małżowinami.
Operacja ta jest także stosowana w leczeniu przewlekłego zapalenia zatok, aby usunąć polipy nosa oraz inne schorzenia, które blokują nosowe drogi oddechowe. W niektórych przypadkach chirurdzy zalecają septoplastykę, aby zredukować nawracające krwawienia z nosa.
Septoplastyka jest dość powszechną procedurą i zajmuje trzecie miejsce wśród najczęściej wykonywanych operacji w obrębie głowy i szyi w Stanach Zjednoczonych. Zwykle przeprowadza się ją dopiero po wykluczeniu innych metod leczenia niedrożności nosa.
Czym jest przegroda nosowa?
Przegroda nosowa to struktura, która podtrzymuje nos, dzieląc prawe i lewe drogi oddechowe, a tym samym oddzielając oba nozdrza.
Przegroda pokryta jest cienką warstwą błony, zwaną śluzówką. Błona ta działa jak osłona wewnętrzna nosa, chroniąc przegrodę i pomagając w utrzymaniu odpowiedniej wilgotności we wnętrzu nosa.
Naturalne jest, że przegroda może lekko wyginać się w kierunku jednego z nozdrzy w trakcie rozwoju dziecka. Z reguły jednak przegrody nosowe są proste.
Jakie są małżowiny nosowe?
Małżowiny nosowe to długie, wąskie struktury kostne, które rozciągają się w obrębie kanału oddechowego. Tworzą one cztery kanały powietrzne w nosowych drogach oddechowych i znajdują się blisko przegrody.
Małżowiny nosowe pokrywają większość tkanki błony śluzowej nosa i są kluczowe w procesie transportu tlenu z powietrza do komórek ciała. Kiedy powietrze jest wdychane przez nos, największe małżowiny odpowiadają głównie za filtrację, ogrzewanie i nawilżanie powietrza.
Śluz pokrywający małżowiny skutecznie zatrzymuje i filtruje cząstki większe niż 2 do 3 mikrometrów, co czyni je istotnym elementem układu odpornościowego organizmu.
Powody dla septoplastyki
Głównym powodem przeprowadzenia septoplastyki jest korekcja odchylonej przegrody, która powoduje blokadę nosa i wpływa na przepływ powietrza. Tego rodzaju odchylenie występuje, gdy przegroda wygina się na tyle, że staje się krzywa, co może utrudniać oddychanie.
Czasami, podczas innych zabiegów, takich jak chirurgia zatok czy usuwanie guzów, konieczna staje się septoplastyka. Lekarze mogą również zalecać tę procedurę osobom, które nie były w stanie skutecznie leczyć bezdechu sennego lub problemów z chrapaniem.
Powiększone małżowiny nosowe mogą także prowadzić do trudności w oddychaniu u niektórych pacjentów, a septoplastyka może być w takich przypadkach korzystna.
Przygotowanie do zabiegu
Septoplastyka często wymaga znieczulenia ogólnego, co sprawia, że pacjent zasypia podczas operacji. Czasami lekarze decydują się na znieczulenie miejscowe, jednak zawsze wcześniej omawiają to z pacjentem.
Jak w przypadku innych operacji, przy znieczuleniu ogólnym, pacjenci muszą unikać jedzenia i picia, a także żucia gumy przez określony czas przed zabiegiem. Lekarz lub pielęgniarka udzielą dalszych instrukcji dotyczących przyjmowania leków.
Aby zminimalizować ryzyko krwawienia, pacjenci są często proszeni o zaprzestanie przyjmowania leków rozrzedzających krew przynajmniej na tydzień przed operacją. Każdy, kto stosuje leki na receptę lub leki rozrzedzające krew, powinien skonsultować się z chirurgiem.
Ryzyko związane z septoplastyką
Pomimo niskiego ryzyka, pacjenci powinni być świadomi potencjalnych komplikacji i rozmawiać z lekarzem o wszelkich obawach. Oto kilka zagrożeń związanych z septoplastyką:
- Krwawienie: Krwawienie jest powszechne podczas operacji nosa i zazwyczaj jest dobrze tolerowane. W rzadkich przypadkach może wystąpić nadmierne krwawienie, które może zmusić chirurga do przerwania operacji.
- Infekcja: Nos nie jest sterylnym środowiskiem, więc infekcje mogą wystąpić po septoplastyce.
- Zespół wstrząsu toksycznego: To bardzo rzadka, ale groźna infekcja, która wymaga natychmiastowego leczenia.
- Znieczulenie zębów i nosa: Istnieje ryzyko, że septoplastyka może uszkodzić niektóre nerwy, co może prowadzić do chwilowego odrętwienia.
- Perforacja przegrody: Czasami podczas lub po operacji może powstać niewielki otwór w przegrodzie nosowej, co może wymagać dalszej interwencji.
- Usunięcie płynu mózgowo-rdzeniowego: Chociaż jest to niezwykle rzadkie, operacja może uszkodzić mózg, prowadząc do wycieku płynu mózgowego.
- Objawy ciągłe: Choć większość pacjentów zgłasza znaczną poprawę, istnieje niewielka szansa, że operacja nie przyniesie oczekiwanych efektów.
- Inne: Rzadko mogą wystąpić zmiany w odczuwaniu smaku lub zapachu, uporczywy ból twarzy czy obrzęk wokół oczu.
Przewodnik krok po kroku po septoplastyce
Przed zabiegiem pielęgniarka omówi szczegóły operacji i odpowie na wszystkie pytania. Pacjent może być poproszony o wykonanie rutynowych badań, takich jak badanie krwi czy EKG.
Pacjent będzie także odpowiadać na ogólne pytania dotyczące swojego zdrowia, leków oraz alergii.
Po przyjęciu pacjent spotka się z anestezjologiem, który omówi szczegóły dotyczące znieczulenia.
Podczas septoplastyki chirurg stara się wyprostować chrząstkę i kość, które powodują zgięcie przegrody. Wyściółka błony śluzowej jest uniesiona, a następnie chrząstka i kość są formowane, a niektóre fragmenty mogą być usunięte. Na koniec błona jest ponownie umieszczana.
Jeśli powiększone małżowiny powodują blokadę, chirurg może je zmniejszyć. W niektórych przypadkach może być konieczne usunięcie części małżowiny.
Wyniki i proces zdrowienia
Według Amerykańskiego Towarzystwa Rhinologicznego około 90% pacjentów zgłasza poprawę niedrożności nosa po operacji.
Tuż po zabiegu pacjent może odczuwać senność, a niektórzy mogą zmagać się z nudnościami będącymi skutkiem znieczulenia. Może także wystąpić ból, o którym pacjenci powinni informować personel medyczny.
W obu nozdrzach będzie umieszczone opatrunek, co wymusi oddychanie przez usta. Opatrunek ma na celu kontrolowanie krwawienia, które może wystąpić po operacji, a zostanie usunięty podczas wypisu ze szpitala.
Rzadko, ale mogą być również stosowane szyny w nosie, które zazwyczaj usuwane są po 7 dniach w trakcie kolejnej wizyty.
Pacjent zazwyczaj wraca do domu tego samego dnia, o ile nie wystąpią powikłania. Zaleca się, aby towarzyszył mu członek rodziny lub przyjaciel.
Po zabiegu normalne jest występowanie zatorów i krwawień, które powinny ustąpić w ciągu dwóch tygodni. W tym czasie mogą występować bóle, na które pacjenci mogą stosować leki przeciwbólowe zgodnie z zaleceniami lekarza.
Życie po septoplastyce
Aby wspierać proces zdrowienia, pacjenci powinni przestrzegać następujących wskazówek:
- Unikać wydmuchiwania nosa przez co najmniej 2-3 dni.
- Unikać picia alkoholu i palenia papierosów.
- Nie wracać do pracy zbyt wcześnie.
- Unikać miejsc zatłoczonych, gdzie można być narażonym na dym lub osoby z objawami przeziębienia.
Alternatywy dla septoplastyki
Istnieje wiele nieoperacyjnych metod leczenia blokady nosa, które mogą pomóc w lepszym oddychaniu. Warto omówić te opcje z lekarzem przed podjęciem decyzji o operacji.
Dostępne są leki na receptę oraz bez recepty dla osób z alergiami, a także zastrzyki alergiczne. Warto również rozważyć płukanie solankowe oraz stosowanie leków przeciwobrzękowych.
W przypadku infekcji lekarz może przepisać antybiotyki, aby oczyścić drogi nosowe.
Nowe badania i trendy w septoplastyce w 2024 roku
W 2024 roku badania nad septoplastyką koncentrują się na skuteczności nowych technik chirurgicznych oraz zastosowaniu technologii minimalnie inwazyjnej. Niedawne analizy wykazały, że zastosowanie endoskopii w przypadku septoplastyki może znacznie zwiększyć precyzję zabiegu, co z kolei przekłada się na lepsze wyniki zdrowotne pacjentów.
Ponadto, badania wskazują, że pacjenci, którzy poddali się septoplastyce, doświadczają mniejszej liczby powikłań oraz szybszego powrotu do zdrowia, gdy zabieg jest przeprowadzany w warunkach ambulatoryjnych. Nowe podejścia do pós-operacyjnego zarządzania bólem, takie jak stosowanie blokad nerwowych, również zyskują na popularności i skuteczności.
Statystyki wskazują, że 95% pacjentów po septoplastyce zgłasza znaczną poprawę jakości życia, zwłaszcza w kontekście funkcji oddechowych. Z biegiem lat, dzięki badaniom klinicznym i rozwojowi technik chirurgicznych, procedura ta stała się jeszcze bardziej efektywna, co sprawia, że jest to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów w otolaryngologii.
