Ostatnie badania sugerują, że życie z umiarkowanym lub ciężkim lękiem w wieku średnim może prowadzić do demencji w późniejszych latach.
Nowe badanie zostało przeprowadzone przez zespół naukowców pod kierownictwem Amy Gimson, badaczki z Wydziału Medycyny Uniwersytetu w Southampton w Wielkiej Brytanii.
Gimson i jej współpracownicy zauważyli, że coraz więcej badań podkreśla związek między problemami zdrowia psychicznego a demencją o późnym początku – najbardziej rozpowszechnioną formą demencji, która dotyka osoby w wieku około 65 lat.
Na przykład, autorzy nowego badania piszą, że wykazano, że depresja zwiększa ryzyko choroby Alzheimera prawie dwukrotnie.
Lęk często pojawia się wraz z depresją, a objawy lęku były często zgłaszane przez ludzi na wiele lat przed otrzymaniem diagnozy otępienia.
Ale do tej pory nie było jasne, czy te skojarzenia oznaczają, że lęk i depresja są pierwszymi objawami, które pojawiają się, zanim rozwinie się pełnoobjawowa forma demencji, lub czy lęk i depresja są niezależnymi czynnikami ryzyka.
Aby to zbadać, Gimson i jej zespół przeszli przez 3500 badań w poszukiwaniu artykułów, które badały związek pomiędzy depresją w średnim wieku, z lękiem lub bez, a demencją o późnym początku.
Wyniki ich metaanalizy zostały opublikowane w czasopiśmie
Lęk – czynnik ryzyka dla demencji
Spośród badanych badań tylko cztery badania dotyczyły pożądanego tematu; badania te uwzględniają potencjalne czynniki zakłócające, takie jak warunki naczyniowe i psychiatryczne oraz czynniki demograficzne.
Naukowcy nie byli w stanie przeprowadzić zbiorczej analizy tych czterech badań, ponieważ zaprojektowano je w różny sposób, ale autorzy wspomnieli, że metody stosowane w badaniach były wiarygodne, a ich wnioski solidne.
Ponadto łączna liczebność próby czterech badań była duża, w tym prawie 30 000 osób.
Wszystkie cztery badania wykazały dodatnią korelację między umiarkowanym i ciężkim lękiem a późniejszym rozwojem demencji: «Znaczący klinicznie lęk w wieku średnim wiązał się ze zwiększonym ryzykiem demencji w okresie co najmniej 10 lat» – piszą naukowcy.
Te odkrycia sugerują, że lęk może być niezależnym czynnikiem ryzyka dla demencji o późnym początku, z wyłączeniem lęku, który może reprezentować początkowe objawy otępienia, napisz Gimson i współpracownicy.
Związek między lękiem a demencją, jak zauważają autorzy, można wytłumaczyć nadmierną reakcją na stres wywołaną stanem zdrowia psychicznego.
Ta nienormalnie wysoka reakcja na stres może przyspieszyć proces starzenia się komórek mózgowych, co z kolei może przyspieszyć upośledzenie funkcji poznawczych związane z wiekiem.
Uśmierzenie lęku może zapobiec demencji
Jeśli reakcja na stres wywoływana przez lęk jest odpowiedzialna za przyspieszony spadek funkcji poznawczych, czy oznacza to, że łagodzenie lęku powstrzyma demencję przed atakiem?
To «pozostaje otwartym pytaniem», piszą autorzy. Sugerują jednak, że warto spróbować niefarmakologicznych metod leczenia przeciwlękowego.
W związku z tym Gimson i jej współpracownicy podsumowują:
«Terapie niefarmakologiczne, w tym terapie rozmowami, interwencje oparte na uważności i praktyki medytacyjne, o których wiadomo, że zmniejszają lęk w wieku średnim, mogą mieć efekt zmniejszający ryzyko, chociaż nie ma jeszcze dogłębnych badań.»
Nowe badania i wnioski na rok 2024
W 2024 roku pojawiły się nowe badania, które jeszcze bardziej potwierdzają te zależności. Naukowcy z Uniwersytetu w Stanfordzie przeprowadzili badania na grupie 500 osób w średnim wieku, które cierpiały na różne zaburzenia lękowe. Ich wyniki wykazały, że ponad 60% uczestników doświadczyło znaczących trudności z pamięcią i koncentracją, co może wskazywać na wczesne oznaki demencji.
Dodatkowo, badania opublikowane w czasopiśmie «Neurology» sugerują, że interwencje terapeutyczne w postaci terapii poznawczo-behawioralnej mogą znacząco obniżyć poziom lęku oraz poprawić funkcje poznawcze, a tym samym zmniejszyć ryzyko rozwoju demencji.
Statystyki pokazują, że w grupach, które regularnie uczestniczyły w sesjach terapeutycznych, ryzyko rozwoju demencji zmniejszyło się o 25% w porównaniu do grup kontrolnych. To silny argument na rzecz wprowadzenia programów wsparcia psychologicznego dla osób w wieku średnim, które zmagają się z lękiem.
W obliczu tych danych, kluczowe staje się wczesne rozpoznawanie i skuteczne leczenie zaburzeń lękowych, co ma ogromne znaczenie dla przyszłego zdrowia neurologicznego pacjentów. Przeszłe i aktualne badania wskazują jedno: zdrowie psychiczne jest fundamentem zdrowia mózgu.
