Herpes simplex virus type 2, znany jako wirus opryszczki pospolitej typu 2 (HSV2), jest jedną z form wirusa opryszczki, który może być przenoszony drogą płciową. Infekcja tym wirusem prowadzi do powstawania nieprzyjemnych zmian na skórze, takich jak rany i pęcherze.
Wirus HSV2 rozprzestrzenia się przez kontakt skórny ze skórą i może być przenoszony nawet wtedy, gdy nie ma widocznych objawów. Choć zakażenie HSV2 podczas seksu oralnego zdarza się rzadziej, to nie jest niemożliwe, szczególnie u osób z osłabionym układem odpornościowym.
W artykule tym omówimy sposób przenoszenia wirusa herpes simplex oraz przedstawimy kroki, które można podjąć, by ograniczyć ryzyko zakażenia wirusem HSV.
Rodzaje wirusa opryszczki
Wyróżniamy dwie główne postacie wirusa opryszczki pospolitej: wirus opryszczki typu 1 (HSV1) oraz wirus opryszczki typu 2 (HSV2). Przypadki opryszczki doustnej, znane również jako opryszczka lub pęcherze na gorączkę, są głównie powodowane przez HSV1 i dotykają ponad połowy dorosłych obywateli USA.
Z kolei opryszczka narządów płciowych jest skutkiem zakażenia wirusem HSV2. Amerykańskie Stowarzyszenie Zdrowia Seksualnego szacuje, że 1 na 6 osób w wieku 14-49 lat w USA jest zakażonych HSV2. Warto zauważyć, że wiele z tych osób nie zdaje sobie sprawy ze swojego zakażenia, ponieważ objawy mogą być łagodne lub przypisywane innym stanom zdrowotnym.
Zarówno HSV1, jak i HSV2 mogą występować w okolicach jamy ustnej i narządów płciowych. Posiadanie jednego typu wirusa nie oznacza jednak, że dana osoba z pewnością zakaźni się drugim typem. Oba wirusy są genetycznie podobne, co sprawia, że organizm zakażonej osoby wytwarza przeciwciała, co może zmniejszać ryzyko zarażenia się innym typem wirusa.
Transmisja wirusa
Aby doszło do transmisji HSV2, konieczny jest kontakt skórny. Wirus nie przenosi się przez nasienie, ani poprzez dotykanie przedmiotów publicznych, czy korzystanie z gorących wanien.
HSV2 przenosi się, gdy zainfekowane obszary skóry mają kontakt z błonami śluzowymi lub otwartymi ranami osób niezakażonych. Błony śluzowe znajdują się w takich miejscach jak pochwa, odbytnica czy usta.
Po zakażeniu HSV2 objawy zazwyczaj pojawiają się w ciągu dwóch tygodni. To tzw. pierwotna epidemia, która często jest bardziej intensywna i trwa dłużej niż późniejsze nawroty.
Kiedy wirus jest aktywny, replikuje się w zainfekowanej skórze lub błonie śluzowej, co prowadzi do pojawienia się ran i zmian. Wówczas wirus może być łatwo przeniesiony na inną osobę.
Następnie wirus przemieszcza się do zwojów krzyżowych w dolnej części kręgosłupa, gdzie przez pewien czas pozostaje uśpiony, aż do kolejnej aktywacji.
Warto podkreślić, że objawy nie zawsze występują, nawet gdy wirus jest aktywny, co oznacza, że HSV2 może być przenoszony w tym czasie.
HSV2 a seks oralny
Najczęściej wirus HSV2 jest przenoszony poprzez stosunek pochwowy lub analny, a transmisja wirusa przez seks oralny jest znacznie rzadsza. Mimo to, usta, jako obszar pokryty błonami śluzowymi, mogą być miejscem przeniesienia wirusa.
Jeśli osoba jest zakażona HSV2 w okolicy narządów płciowych, a wirus dostanie się do jamy ustnej innej osoby, może spowodować infekcję jamy ustnej. Z kolei osoba zarażona HSV2 w jamie ustnej ma możliwość przeniesienia wirusa na narządy płciowe innej osoby poprzez seks oralny.
Szczególnie narażone na ryzyko zakażenia wirusem HSV2 przez seks oralny są osoby z osłabionym układem immunologicznym, takie jak osoby z HIV lub AIDS, pacjenci poddawani chemioterapii, biorcy przeszczepów oraz osoby z chorobami autoimmunologicznymi, w tym toczeń.
HSV1 i transmisja ustna
Wirus HSV1 zazwyczaj przenosi się poprzez pocałunki oraz dzielenie się napojami i sztućcami. Większość ludzi z wirusem HSV1 została nim zakażona w dzieciństwie, często w wyniku kontaktów nie-seksualnych z członkami rodziny i przyjaciółmi.
Rzadziej HSV1 może być przenoszony z jamy ustnej na okolice narządów płciowych podczas seksu oralnego. Może również przechodzić przez odbieranie seksu oralnego, stosunek pochwowy, analny oraz używanie zabawek erotycznych.
Objawy zakażenia
Objawy zakażeń wirusami HSV1 i HSV2 są zasadniczo podobne. Osoby zakażone mogą nie mieć żadnych objawów, mieć bardzo łagodne objawy lub mylić je z innymi stanami. Brak objawów nie oznacza jednak, że wirus nie może być przeniesiony.
Osoby, które doświadczają objawów, mogą odczuwać:
- swędzenie, mrowienie lub pieczenie wokół ust, jamy ustnej lub w okolicach narządów płciowych
- bolesne, czerwone rany
- podrażnioną skórę
- małe pęcherze, które mogą pękać lub krwawić
Zapobieganie zakażeniom
Nie ma lekarstwa na wirusy HSV1 ani HSV2, dlatego niezwykle ważne jest, aby podjąć działania mające na celu zminimalizowanie ryzyka zakażenia lub przeniesienia wirusa. Oto kilka sposobów na zmniejszenie transmisji HSV:
- stosowanie prezerwatyw lub matek dentystycznych podczas wszelkich form aktywności seksualnej
- regularne wykonywanie testów na choroby przenoszone drogą płciową i upewnienie się, że partnerzy seksualni są regularnie testowani
- ograniczenie liczby partnerów seksualnych
- utrzymywanie długotrwałego związku monogamicznego z osobą niezainfekowaną
- unikanie aktywności seksualnej podczas nawrotów wirusa opryszczki
- przyjmowanie codziennie leków przeciwwirusowych, jeżeli jeden z partnerów jest nosicielem wirusa
- powstrzymywanie się od aktywności seksualnej w czasie trwania objawów
Warto pamiętać, że wirus opryszczki może być aktywny i przenoszony, nawet gdy objawy nie są obecne. Używanie prezerwatywy lub tamy dentystycznej nie gwarantuje, że wirus nie zostanie przeniesiony, ponieważ bariera nie pokryje wszystkich zainfekowanych obszarów.
Podsumowanie
Wirus opryszczki pospolitej jest powszechnym problemem. Zarówno HSV1, jak i HSV2 mogą być przenoszone podczas aktywności seksualnej – zarówno analnej, jak i pochwej, a w niektórych przypadkach także przez seks oralny. Nawet w braku objawów, wirus może być przekazywany pomiędzy partnerami seksualnymi.
Ponieważ nie ma na HSV skutecznego lekarstwa, konieczne jest podjęcie kroków w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia. Możliwe jest jednak życie z HSV oraz cieszenie się zdrowym życiem seksualnym i relacjami. Każda osoba, która podejrzewa, że mogła nabawić się HSV2, powinna skontaktować się z lekarzem, aby uzyskać porady dotyczące zarządzania wirusem, zmniejszenia liczby oraz nasilenia objawów epidemii i ograniczenia transmisji na innych.
Nowe badania i informacje na rok 2024
W 2024 roku, badania nad wirusem opryszczki pospolitej, w tym HSV2, zyskały nowy wymiar. Nowe terapie i leki przeciwwirusowe są na etapie badań klinicznych, które mogą skuteczniej ograniczać transmisję wirusa. Zgodnie z najnowszymi danymi, około 20% populacji doświadczyło przynajmniej jednego epizodu objawowego zakażenia HSV2, co podkreśla znaczenie wczesnego wykrywania i leczenia.
Ponadto, badania pokazują, że edukacja w zakresie bezpieczniejszych praktyk seksualnych oraz regularne testowanie na obecność wirusa wśród populacji wysokiego ryzyka znacząco wpływa na redukcję rozprzestrzenienia się wirusa. Warto zatem być świadomym zagrożeń i podejmować kroki w celu ochrony siebie i innych.
