Od czasu do czasu wszyscy doświadczamy niepokoju, ale co tak naprawdę dzieje się w naszym mózgu, gdy pojawia się to przerażające uczucie? Nowe badania w tej dziedzinie pomagają odpowiedzieć na to pytanie, odkrywając mechanizmy lęku.
W badaniu przeprowadzonym na małpach, dr Ilya Monosov z Departamentów Neuronauki i Inżynierii Biomedycznej na Washington University w St. Louis, MO, zidentyfikował specyficzne komórki w mózgu, które są aktywowane w odpowiedzi na uczucia lęku.
Naukowiec opublikował niedawno swoje wyniki w renomowanym czasopiśmie naukowym, co stanowi istotny krok naprzód w zrozumieniu tego złożonego zjawiska.
Lęk można najprościej opisać jako uczucie zmartwienia, nerwowości lub strachu przed sytuacjami, które mogą prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji, jak na przykład rozmowa kwalifikacyjna czy egzamin.
Dla niektórych osób te uczucia mogą szybko ustąpić, podczas gdy u innych mogą rozwijać się w poważniejsze zaburzenia lękowe, w których lęk staje się chroniczny lub nasila się z czasem.
Według Stowarzyszenia Lęków i Depresji w Ameryce, zaburzenia lękowe dotykają około 40 milionów dorosłych w Stanach Zjednoczonych, co podkreśla wagę zrozumienia tego problemu.
Dr Monosov uważa, że jego odkrycia mogą otworzyć nowe możliwości w leczeniu zaburzeń lękowych, poprzez zidentyfikowanie grupy komórek mózgowych odpowiedzialnych za uczucia lęku.
Niepewność wyzwala określoną aktywność mózgu
W swoich badaniach dr Monosov skupił się na przedniej obręczy kory mózgowej (ACC), regionie kory przedczołowej, który, jak wykazały wcześniejsze badania, odgrywa kluczową rolę w zachowaniach związanych z niepewnością, co jest istotnym czynnikiem związanym z lękiem.
W eksperymencie, dr Monosov wyszkolił dwie małpy, aby powiązały trzy różne wzory geometryczne z trzema różnymi wynikami. Jeden wzór wiązał się z pewnym wynikiem, gdzie małpy otrzymywały drażniący obłoczek powietrza w twarzy, drugi z 50-50 prawdopodobieństwem otrzymania tego obłoczka, a trzeci nie wiązał się z żadnym wynikiem.
Podczas prezentacji wzorów geometrycznych, dr Monosov wykorzystał obrazowanie rezonansem magnetycznym (MRI) do pomiaru aktywności neuronów w ACC mózgów małp.
Naukowiec zidentyfikował komórki mózgowe w ACC, które aktywowały się w odpowiedzi na wzory geometryczne związane z niepewnym wynikiem. Natomiast w przypadkach, gdy małpy były wystawione na wzory związane z pewnym wynikiem lub brakiem wyniku, te komórki nie wykazywały żadnej aktywności.
«Znaleźliśmy populację neuronów, które aktywowały się szczególnie wtedy, gdy małpy uznawały, że mogą doświadczyć czegoś nieprzyjemnego – jak obłok powietrza na twarz – ale nie wtedy, gdy były pewne, że nic takiego się nie wydarzy» – tłumaczy dr Monosov.
Wyniki mogą napędzać nowe metody leczenia
W innym eksperymencie dr Monosov wytrenował małpy, aby rozpoznały dwa geometryczne wzory związane z pewnością lub możliwością otrzymania łyka soku, co stanowiło pozytywny wynik.
Wyniki były podobne do tych z pierwszego eksperymentu: gdy małpy doświadczały niepewnego wyniku, aktywowano specyficzną grupę komórek mózgowych w ACC, które nie były aktywowane w przypadku pewnego wyniku.
Według dr Monosova, odkrycia te nie tylko przyczyniają się do zrozumienia mechanizmów mózgowych leżących u podstaw lęku, ale mogą również utorować drogę do nowoczesnych metod leczenia lęku i innych zaburzeń zachowania.
«Teraz, gdy wiemy, które komórki są aktywne, gdy zwierzę staje w obliczu niepewności związanej z negatywnym doświadczeniem, możemy próbować zakłócać ich działanie, co otwiera nowe możliwości badań, które potencjalnie mogą prowadzić do innowacyjnych metod leczenia zaburzeń, takich jak lęk czy depresja.» – podsumowuje Ilya Monosov, Ph.D.
Nowe badania w 2024 roku
W 2024 roku nowe badania poszerzają nasze zrozumienie lęku, koncentrując się na interakcjach między różnymi obszarami mózgu oraz ich wpływie na zachowanie. Badania pokazują, że neuroprzekaźniki, takie jak serotonina i dopamina, odgrywają kluczową rolę w regulacji lęku i nastroju. Ponadto, nowe techniki obrazowania mózgu umożliwiają naukowcom szczegółową analizę aktywności neuronów w czasie rzeczywistym, co otwiera nowe możliwości w terapii lęków i depresji.
W miarę postępu badań, coraz więcej dowodów wskazuje na znaczenie terapii behawioralnych oraz farmakologicznych w leczeniu zaburzeń lękowych. Współczesne podejścia terapeutyczne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna, zaczynają być wzbogacane o techniki neurofeedbacku, co może prowadzić do lepszych rezultatów w leczeniu pacjentów. Oczekuje się, że te innowacyjne metody przyniosą ulgę wielu osobom zmagającym się z lękiem i innymi zaburzeniami emocjonalnymi.
