Empatia i hojność, które wzbudza, są istotnymi cechami ludzkimi. Chociaż naukowcy dokładnie zbadali te zachowania, mechanizmy neuronowe, które leżą u ich podstaw, wciąż nie są w pełni zrozumiane. Przełomowe badania dostarczają nowych wskazówek.
Ludzie to złożone istoty żyjące w skomplikowanym świecie. Każdego dnia nasz mózg dokonuje tysięcy decyzji, które pomagają nam radzić sobie z wyzwaniami społecznymi.
Czasami działamy dla własnej korzyści; innym razem podejmujemy decyzje, które przynoszą korzyści innym.
Przekształciliśmy się w społeczne zwierzęta, a w grupach ludzkich jednostki, które tylko dbają o siebie, nie przetrwają. Osoba musi działać tak, aby przetrwać, lecz niezbędna jest również hojność.
Bycie hojnym to zdolność rozumienia potrzeb drugiego człowieka; wymaga to empatii – umiejętności postawienia się w sytuacji innych.
Okazywanie empatii i działanie w jej duchu to kluczowe aspekty człowieczeństwa.
Jednak niektórzy ludzie – na przykład ci z psychopatią lub innymi zaburzeniami osobowości – nie mają wrodzonej zdolności i chęci do pomagania innym.
Zrozumienie zachowań prospołecznych
Niedawno naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego w Zjednoczonym Królestwie postanowili pogłębić zrozumienie tak zwanych zachowań prospołecznych oraz zbadać neurologiczne podstawy empatii i hojności.
Dr Patricia Lockwood opublikowała swoją pracę w tym tygodniu w czołowym czasopiśmie naukowym.
«Chociaż ludzie mają niezwykłą tendencję do angażowania się w zachowania prospołeczne, występują znaczne różnice między poszczególnymi osobami.
Empatia, zdolność do pośredniego doświadczania i rozumienia uczuć innych, została zaproponowana jako kluczowy czynnik motywujący do zachowań prospołecznych. Chcieliśmy jednak sprawdzić, dlaczego i jak te zjawiska są ze sobą powiązane.»
Dr Patricia Lockwood
Aby zbadać tę ludzką cechę, badacze skanowali uczestników za pomocą rezonansu magnetycznego podczas wykonywania zadań. Zadania opierały się na sprawdzonych modelach, które testują, w jaki sposób ludzie uczą się wykorzystywać dostępne informacje. Uczestnicy musieli opracować symbole, które musieli nacisnąć, aby uzyskać największą nagrodę.
Dodatkowo, w ramach klasycznego eksperymentu, uczestnicy musieli także dowiedzieć się, które symbole mogą przynieść innym nagrodę.
Nie jest zaskoczeniem, że wyniki pokazały, iż ludzie nauczyli się wykorzystywać symbole szybciej, niż nauczyli się pomagać innym. Używając skanera MRI, zespół zidentyfikował region mózgu, który był aktywowany podczas działań pomagających innym.
Przedgeniczna kora obręczy przedniej
Kora obręczy przedniej (ACC) to obszar mózgu, który bierze udział w regulacji wielu automatycznych procesów, takich jak kontrola ciśnienia krwi i częstości akcji serca. Uważa się również, że odgrywa kluczową rolę w funkcjach wyższego rzędu, takich jak przewidywanie nagród, kontrola impulsów, podejmowanie decyzji oraz zarządzanie emocjami.
Kiedy uczestnicy uczyli się pomagać innym, aktywowała się specyficzna część ACC, zwana subgenalną przednią korą obręczy (sgACC); ten region był jedynym obszarem, który świecił na skanach mózgu i nie był aktywowany podczas uczenia się działań, które faworyzowały jednostkę.
To sugeruje, że sgACC jest szczególnie dostrojony do monitorowania i kontrolowania hojności.
Co ciekawe, zespół odkrył również, że sgACC nie był aktywny w równym stopniu we wszystkich przeskanowanych mózgach. Uczestnicy, którzy zgłosili wyższy poziom empatii, wykazywali wyższą aktywność tego regionu, podczas gdy osoby, które nie aktywowały go tak chętnie, oceniały siebie jako mniej empatyczne.
Chociaż wcześniejsze badania uwypukliły pewne wspólne obszary mózgu związane z empatią i zachowaniami prospołecznymi, to badanie wprowadza nowy poziom szczegółowości.
«To pierwszy raz, kiedy ktoś pokazał konkretny proces mózgowy związany z nauką zachowań prospołecznych oraz możliwy związek między empatią a nauką pomagania innym.
Zrozumienie, co dzieje się w mózgu, gdy robimy coś dla innych, a także interpersonalne różnice w tej zdolności, pozwala nam lepiej pojąć, co dzieje się nie tak u tych, których problemy psychologiczne charakteryzują się aspołecnym lekceważeniem innych.»
Dr Patricia Lockwood
Te odkrycia są interesujące same w sobie, ale mają również potencjał dla przyszłych interwencji psychiatrycznych. Ponieważ niektóre zaburzenia psychiczne są związane z utratą empatii, zrozumienie, które obszary mózgu mogą być dotknięte, może pomóc w projektowaniu bardziej ukierunkowanych terapii w przyszłości.
Nowe kierunki badań w dziedzinie empatii
W miarę jak badania nad empatią i jej wpływem na zachowania prospołeczne postępują, rośnie zainteresowanie, jak różne czynniki mogą modulować te zjawiska. Na przykład, badania wykazały, że czynniki środowiskowe, takie jak wychowanie, mogą znacząco wpływać na poziom empatii jednostki. W 2024 roku zwrócono szczególną uwagę na rolę kultury i jej wpływ na empatię, co może mieć kluczowe znaczenie w zrozumieniu, jak różne społeczeństwa rozwijają różne podejścia do hojności.
Dodatkowo, badacze zaczynają badać, w jaki sposób technologie, takie jak media społecznościowe, mogą wpływać na naszą zdolność do empatii. Czy cyfrowa interakcja zmienia naszą percepcję emocji innych ludzi? Jakie są długoterminowe konsekwencje życia w takiej rzeczywistości? To pytania, które zyskują na znaczeniu.
Wszystkie te badania mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia empatii oraz jej mechanizmów, co w przyszłości może prowadzić do bardziej efektywnych interwencji w zakresie zdrowia psychicznego oraz budowania bardziej empatycznych społeczeństw.
