Nowe badanie przeprowadzone u bliźniąt – które pozwoliło badaczom kontrolować wpływ wspólnych czynników środowiskowych i genetycznych – analizowało wpływ zastraszania na małe dzieci i to, czy te efekty są długotrwałe czy nie.
Między 1 a 3 i 1 na 4 uczniów donosi, że byli prześladowani w środowisku szkolnym w Stanach Zjednoczonych.
Bycie ofiarą znęcania się może mieć bardzo poważne konsekwencje dla dobrostanu dziecka i zdrowia psychicznego, więc zrozumienie, w jaki sposób ten rodzaj nękania dotyka dzieci, jak również ich trwały wpływ, jest kluczowe, aby określić, jakie interwencje są niezbędne.
Zespół naukowców z różnych instytucji akademickich w Wielkiej Brytanii – kierowany przez dr Jean-Baptiste Pingault z University College London – postanowił odpowiedzieć na te dwa pytania, analizując dane zebrane od dużej kohorty bliźniąt.
Wyniki badań zostały opublikowane w tym tygodniu w.
Wpływ przemocy: Ciężki, ale nietrwały
Dr Pingault i jego zespół zgromadzili swoje dane za pomocą Wczesnego Badania Twins Twins, które jest dużym badaniem populacyjnym, wykorzystującym stanowe rejestry urodzeń w Anglii i Walii w latach 1994-1996.
Wszystkie dane zebrano w latach 2005-2013, w tym 11 108 bliźniąt. Przeciętnie w momencie pierwszej oceny osoby te miały 11 lat, a po ostatniej ocenie – 16 lat.
Oceniano poziomy lęku, nadpobudliwość, impulsywność i depresję, a także brak uwagi, problemy z prowadzeniem i doświadczenia podobne do psychotycznego (np. myśli paranoidalne lub chaotyczne) w wieku 11 i 16 lat.
W wieku 11 i 14 lat zostały one również ocenione w celu ustalenia, czy doświadczają zastraszania przy użyciu wielowymiarowej skali peer-Victimization.
Po przeprowadzeniu analizy danych naukowcy potwierdzili, że bycie zastraszanym w młodym wieku prowadzi do objawów lęku i depresji, a także do doświadczeń podobnych do psychotycznych. Jednak zauważono również, że efekty te zmniejszały się lub całkowicie znikały z czasem.
Na przykład objawy lęku utrzymywały się przez okres do 2 lat, ale zniknęły po 5 latach. Myśli paranoidalne i dezorganizujące były trwalsze, ale miały tendencję do rozpraszania się po 5-letnim okresie.
Dr Pingault i jego zespół badali pary bliźniąt, ponieważ mieli nadzieję, że jakiekolwiek kontrasty między objawami zdrowia psychicznego bliźniąt pozwolą im użyć jednego bliźniaka jako «kontroli» w każdej parze.
W ten sposób wyjaśnili, że będą w stanie uwzględnić wszelkie wspólne czynniki środowiskowe i genetyczne, które wpływają na zdrowie psychiczne bliźniąt – zwłaszcza monozygotycznych lub identycznych.
Jednak naukowcy przyznają, że ich badanie napotykało pewne ograniczenia, między innymi z uwagi na to, że projekt «bliźniaczych różnic» nie uwzględniałby zmiennych zakłócających, które nie byłyby dzielone między rodzeństwem.
Również dr Pingault i jego współpracownicy ostrzegają, że istnieją pewne skutki dla zdrowia psychicznego, które nie były kontrolowane i które mogą mieć długotrwałe skutki.
Zwiększenie odporności u dzieci zagrożonych
W swoim artykule analitycznym naukowcy wyjaśniają, że ze względu na fakt, że negatywne skutki zastraszania, takie jak lęk, zmniejszają się lub zanikają z czasem, pomocne może być rozważenie pracy z dziećmi w celu poprawy ich odporności na potencjalne nękanie rówieśników.
«Nasze odkrycie, że ten bezpośredni wkład [zastraszania do negatywnych skutków dla zdrowia psychicznego] zanikał lub zmniejszał się w czasie», piszą autorzy, «podkreśla potencjał odporności u dzieci narażonych na zastraszanie.»
Naukowcy podsumowują, że oprócz podstawowych interwencji mających na celu ograniczenie zachowań agresywnych w szkołach, warto także opracować interwencje wtórne skoncentrowane na strategiach odpornościowych u dzieci zagrożonych.
«Oprócz prewencji pierwotnej mającej na celu powstrzymanie narażania się na zastraszanie, wtórne interwencje profilaktyczne u dzieci narażonych na zastraszanie powinny odnosić się do wcześniejszych słabości, takich jak problemy ze zdrowiem psychicznym, jeśli mamy osiągnąć długoterminowy wpływ na zdrowie psychiczne.»
Najnowsze badania i ich znaczenie
W 2024 roku nowe badania potwierdziły, że zastraszanie w dzieciństwie może prowadzić do długotrwałych problemów zdrowotnych, które nie zawsze są widoczne od razu. W badaniach przeprowadzonych na dużej próbie dzieci, stwierdzono, że ofiary zastraszania wykazywały wyższy poziom zaburzeń lękowych i depresyjnych w późniejszych latach życia. Eksperci podkreślają, że ważne jest wczesne rozpoznawanie i interweniowanie w takich przypadkach, aby zminimalizować długoterminowe skutki.
Dodatkowo, nowe metody terapeutyczne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna, wykazały znaczną skuteczność w redukcji objawów lęku i depresji u dzieci, które doświadczyły zastraszania. Wprowadzenie programów wsparcia psychologicznego w szkołach staje się niezbędne, aby zapewnić dzieciom odpowiednią pomoc.
Statystyki pokazują, że dzieci, które uczestniczyły w programach wsparcia psychologicznego, wykazywały znacznie lepsze wyniki w zakresie zdrowia psychicznego w porównaniu do tych, które nie miały dostępu do takich interwencji. Naukowcy apelują o większe inwestycje w programy wsparcia dla dzieci zagrożonych, aby zminimalizować skutki zastraszania i promować zdrowie psychiczne wśród młodszych pokoleń.
