Naukowcy odkryli sposób, aby dotrzeć do czynników wzrostu, które sprzyjają rozwojowi torbieli w policystycznych chorobach nerek (PKD). To otwiera nowe możliwości wykorzystania istniejących leków w leczeniu tych zaburzeń genetycznych.
Zespół policystycznych chorób nerek (PKD) jest najczęstszą dziedziczną chorobą nerek na świecie, dotykającą około 12 milionów osób. Niestety, na chwilę obecną nie ma znanego skutecznego leku na tę chorobę.
W PKD rozwijają się i rosną w nerkach płynne, łagodne cysty. Gdy gromadzą płyn, stają się coraz większe, co prowadzi do zniszczenia zdrowej tkanki. Ostatecznie skutkuje to niewydolnością nerek, wysokim ciśnieniem krwi oraz innymi poważnymi powikłaniami.
Nowe badanie przeprowadzone przez zespół z University of California Santa Barbara (UCSB) dotyczy zastosowania przeciwciał terapeutycznych. Terapie biologiczne, w tym przeciwciała, są już szeroko stosowane w leczeniu różnych chorób, od nowotworów po zaburzenia autoimmunologiczne.
W przypadku PKD czynniki wzrostu, które napędzają rozwój torbieli, są uwięzione w ich wnętrzu, co uniemożliwia przeciwciałom IgG dotarcie do celu. Naukowcy z UCSB, kierowani przez profesora Thomasa Weimbsa, odkryli, że inna klasa przeciwciał, znana jako immunoglobulina A (IgA), jest w stanie przeniknąć przez ścianę torbieli i dotrzeć do jej wnętrza.
Badania pokazują, że IgA może wprowadzić torbiele PKD i tam pozostać
Trzy kluczowe informacje połączyły się, aby pobudzić to nowe odkrycie. Obejmują one wcześniejsze prace oraz obserwacje profesora Weimbsa, który od ponad 10 lat bada PKD.
Pierwsza informacja dotyczy sposobu, w jaki IgA może przechodzić przez warstwę komórek, wiążąc się z topolimerycznymi receptorami immunoglobulin (pIgR). Druga informacja wskazuje, że czynnik transkrypcyjny STAT6 jest nadaktywny w PKD. Trzecia informacja to przypomnienie profesora Weimbsa, że STAT6 jest odpowiedzialny za ekspresję IgGR w innych narządach.
Moment «aha» nadszedł, gdy profesor Weimbs połączył te trzy wątki:
«Pomyślałem, że jeśli STAT6 jest bardzo aktywny w policystycznych nerkach, może to również wyrażać wiele błędów – i tak się okazało. Przetestowaliśmy to w modelach myszy oraz w tkankach nerki z ludzkimi prątkami, a w obu przypadkach na wysokich poziomach pIgR występowały w nerkach.»
Po wstrzyknięciu IgA myszom z policystycznymi nerkami zespół odkrył, że około 7% wstrzykniętych IgA pozostało wewnątrz lumenów torbielowatych.
Profesor Weimbs wskazuje, że to sugeruje, iż część IgA została wchłonięta przez cysty i, ponieważ nie ma możliwości wydostania się, pozostaje w pułapce:
«Tak więc kończymy z wykorzystaniem systemu pIgR do celowania w te przeciwciała specyficznie do policystycznych nerek.»
Jednak kluczowym krokiem pozostaje przetestowanie, zanim metoda otworzy nowe możliwości leczenia PKD. Trzeba znaleźć sposób na przekształcenie przeciwciał IgG w IgA, aby mogły one dotrzeć do torbieli i celować w czynniki wzrostu.
Jeśli ten krok zakończy się sukcesem, według profesora Weimbsa:
«Nasza strategia pozwala na ponowne wykorzystanie tysięcy istniejących monoklonalnych przeciwciał, które zostały już opracowane, co otwiera zupełnie nową klasę leków, które wcześniej nie były stosowane w terapii PKD.»
Tymczasem inny zespół pracuje nad nowym sposobem leczenia PKD, celując w naczynia krwionośne otaczające torbiele, co również może przynieść obiecujące rezultaty.
Aktualne badania i przyszłość terapii PKD
Warto zaznaczyć, że ostatnie badania wskazują na znaczenie terapii ukierunkowanych, które mogą być znacznie bardziej skuteczne niż tradycyjne metody. W 2024 roku, pojawiły się doniesienia o kilku obiecujących badaniach klinicznych, które badają nowe terapie oparte na IgA, a także na modyfikowanych przeciwciałach. Również badania nad terapiami genowymi, które mogą bezpośrednio wpływać na mechanizmy molekularne choroby, są w toku. Te innowacje mogą wprowadzić rewolucję w leczeniu PKD, oferując pacjentom nadzieję na skuteczniejsze i mniej inwazyjne terapie. W miarę postępu badań, możemy spodziewać się dalszych odkryć, które przyczynią się do lepszego zrozumienia tej skomplikowanej choroby oraz możliwości jej leczenia.
