Chlorochina i hydroksychlorochina są lekami stosowanymi w leczeniu malarii, ale nowa ocena sugeruje, że mogą mieć inny cel: leczenie raka.
Badanie, w którym dokonano przeglądu ponad 190 badań dotyczących wpływu chlorochiny (CQ) i hydroksychlorochinonu (HCQ) na komórki nowotworowe – opisuje, w jaki sposób leki przeciw malarii mogą zwiększać wrażliwość nowotworu na istniejące metody leczenia raka.
Opierając się na ich odkryciach, autorka pierwszej analizy Ciska Verbaanderd z Uniwersytetu w Leuven w Belgii i jej koledzy twierdzą, że leki „zasługują na dalsze badania kliniczne w kilku rodzajach raka”.
Recenzja została niedawno opublikowana w czasopiśmie.
Podczas gdy Stany Zjednoczone odnotowały spadek wskaźników zgonów z powodu raka w ostatnich latach, choroba nadal stanowi znaczne obciążenie dla zdrowia publicznego. W zeszłym roku w USA zdiagnozowano ponad 1,6 miliona nowych przypadków raka i ponad 595 000 zgonów z powodu raka.
Biorąc pod uwagę, że rak staje się coraz bardziej odporny na istniejące terapie, istnieje rozpaczliwa potrzeba odkrywania nowych sposobów walki z chorobą.
Verbaanderd i jego współpracownicy uważają, że leki CQ i HCQ mogą pomóc w tej walce.
CQ i HCQ jako terapia nowotworowa
CQ i HCQ to leki stosowane w zapobieganiu i leczeniu malarii. Mogą być również stosowane w leczeniu tocznia i reumatoidalnego zapalenia stawów. Wiele badań sugeruje jednak, że leki te mogą mieć również właściwości przeciwnowotworowe.
W celu dokonania przeglądu, Verbaanderd i współpracownicy przeanalizowali wyniki ponad 190 badań na zwierzętach i ludziach, które oceniały wpływ CQ i HCQ na różne typy raka.
Zdaniem naukowców celem ich przeglądu było „poinformowanie dalszych badań i prób ponownego zastosowania CQ i HCQ jako czynników przeciwnowotworowych”.
Zespół odkrył dowody sugerujące, że CQ i HCQ mogą być skuteczne w leczeniu wielu nowotworów, w tym glioblastoma – który jest śmiertelnym rakiem mózgu – rak płuc i rak trzustki.
„CQ i HCQ badano w wielu przedklinicznych modelach nowotworowych,” piszą autorzy „i wykazali aktywność na kilku szlakach wspierających nowotwór iw połączeniu z szeroką gamą innych terapii.”
„[…] Większość z tych badań dowiodła poprawy skuteczności terapeutycznej w porównaniu z monoterapią z istniejącymi lekami przeciwnowotworowymi” – dodają.
Przegląd wskazuje również, że oba leki są „bezpieczne i tolerowane” jako terapia przeciwnowotworowa, chociaż aktualne dowody wskazują, że HCQ może powodować mniej skutków ubocznych.
W jaki sposób CQ i HCQ mogą zwalczać raka?
Zdaniem zespołu, ich przegląd podkreśla szereg mechanizmów, dzięki którym CQ i HCQ mogą pomóc w leczeniu raka.
Po pierwsze, istnieją dowody sugerujące, że leki mogą hamować autofagię, czyli proces, w którym komórki pożerają własne uszkodzone lub niepotrzebne składniki.
„Właściwości autofagiczne, takie jak recykling składników odżywczych, mogą wspierać przeżycie komórek nowotworowych” – zauważają autorzy. „Co więcej, kluczowe regulatory wzrostu komórek mogą ulec degradacji, a reakcja na uszkodzenie DNA może zostać zahamowana dzięki zwiększonej autofagii.”
„Dlatego hamowanie autofagii może być ciekawą strategią przeciwnowotworową, gdy komórki nowotworowe zaczynają uzależniać się od autofagii w celu przeżycia.”
Przegląd ujawnił również, że CQ i HCQ mogą blokować szlak sygnałowy CXCL12 / CXCR4, które poprzednie badania wiązały się z progresją nowotworu.
Dodatkowo istnieją dowody na to, że CQ może stabilizować białko zwane p53, które jest znanym supresorem guza, i może również pomóc w normalizacji dysfunkcji naczyń krwionośnych w nowotworach.
„Korzyści z normalizacji naczyń obejmują zmniejszenie niedotlenienia guza, zmniejszenie ilości przypadków inwazji komórek rakowych i przerzutów oraz zwiększenie dostarczania i odpowiedzi na chemioterapię” – wyjaśniają autorzy.
Narkotyki mogą oferować „znaczącą korzyść kliniczną”
Ogólnie rzecz biorąc, Verbaanderd i jego współpracownicy są przekonani, że ich badania uwidoczniły potencjalne korzyści CQ i HCQ jako leczenia raka, a także mechanizmy ich właściwości przeciwnowotworowych.
„Wyniki badania skłaniają nas do przekonania, że leki przeciwmalaryczne mogą przynieść znaczące korzyści kliniczne niektórym pacjentom z nowotworami, szczególnie w połączeniu ze standardowymi terapiami przeciwnowotworowymi, co powinno zostać potwierdzone dodatkowymi wynikami klinicznymi.”
Ciska Verbaanderd
Zespół zauważa, że istnieje 30 badań klinicznych, w których bada się wpływ CQ i HCQ na różne typy raka.
Na podstawie przeprowadzonej analizy naukowcy stwierdzili, że badania te powinny skupiać się na skuteczności tych leków, a także najlepszych dawkach i sposobach podawania.