Zespół Wolffa-Parkinsona-White’a (WPW) występuje, gdy droga elektryczna między górną częścią serca, przedsionkiem, a dolną częścią, czyli komorą, jest nienormalna. To zaburzenie prowadzi do odbicia sygnału elektrycznego, który porusza się zbyt szybko od przedsionka do komory i z powrotem, co powoduje, że serce bije zbyt szybko. Ta szybka akcja serca jest określana mianem tachykardii.
Osoba z zespołem WPW rodzi się z dodatkową ścieżką elektryczną, a objawy mogą wystąpić w każdym wieku. Okresy częstoskurczu mogą wywoływać ból w klatce piersiowej, duszność, zawroty głowy czy omdlenia. W rzadkich przypadkach może to prowadzić do zatrzymania akcji serca, ale niektórzy pacjenci z WPW nigdy nie doświadczają żadnych objawów.
Przyczyny
Ludzkie serce składa się z dwóch górnych komór, czyli lewego i prawego przedsionka, oraz dwóch dolnych komór, lewej i prawej komory. Układ elektryczny serca sygnalizuje, kiedy serce ma się skurczyć. Dodatkowe połączenie elektryczne w sercu działa jak zwarcie, co prowadzi do nienormalnego bicia serca, które może być zbyt szybkie lub nieregularne.
W przypadku osób z WPW występuje problem z komunikacją między przedsionkami a komorami serca. Sygnał elektryczny krąży wokół normalnego centrum elektrycznego serca, przez co komora bije szybciej, niż powinna. Zespół WPW dotyka około 1 do 3 na 1000 osób.
Przyczyny rozwoju dodatkowego szlaku elektrycznego nie są do końca jasne, ale niewielki procent pacjentów z WPW ma mutację genetyczną. Inni mogą mieć wrodzone wady serca. U niemowląt z WPW około 2 na 10 ma anomalię Ebsteina, która wpływa na zastawkę trójdzielną po prawej stronie serca.
Objawy
Zespół WPW jest zazwyczaj obecny przy urodzeniu, ale nie wszystkie niemowlęta wykazują objawy. U niemowląt, które mają objawy, mogą wystąpić gwałtowne oddechy, brak aktywności, słaby apetyt, apatia oraz szybkie bicie serca.
Często objawy choroby WPW ujawniają się dopiero w późniejszym wieku, na przykład w okresie dorastania lub w wieku dwudziestu lat. Niektórzy pacjenci mogą nigdy nie zauważyć żadnych objawów.
Objawy mogą obejmować:
- Zawroty głowy i omdlenia
- Kołatanie serca
- Słabą wytrzymałość oraz łatwe męczenie się podczas wysiłku
Okresy częstoskurczu mogą rozpoczynać się nagle, trwając krócej niż minutę, lub mogą utrzymywać się przez kilka godzin.
W cięższych przypadkach pacjent może doświadczyć:
- Uczucia szczelności w klatce piersiowej
- Problemy z oddychaniem
- Ból w klatce piersiowej
- Nagłej śmierci.
Niektórzy pacjenci mogą nie odczuwać żadnych dolegliwości i nie zdają sobie sprawy z istnienia problemu. Często dowiadują się o WPW przypadkowo, podczas konsultacji medycznej w innej sprawie.
Rodzaj nieprawidłowego, szybkiego rytmu serca, który rozwija się u osób z WPW, determinuje sposób jego leczenia. Niektóre szybkie rytmy nie stanowią zagrożenia dla życia, podczas gdy inne mogą być niebezpieczne.
Leczenie
Gdy tętno pacjenta przyspiesza, celem leczenia jest przywrócenie normy oraz zapobieganie nawrotom. Czasami szybkie bicie serca ustępuje samoistnie.
W takich przypadkach pomocne mogą być różne manewry fizyczne, takie jak unoszenie nóg, masowanie boków szyi nad tętnicą szyjną, przykładanie zimnego kompresu do twarzy, wywoływanie odruchu wymiotnego lub intensywne kaszlenie. Te techniki, znane jako manewry błędne, wpływają na nerw błędny.
Nerw błędny przechodzi przez ciało od brzucha do mózgu i ma gałąź biegnącą do serca. Stymulacja nerwu błędnego może wywoływać różne efekty, w zależności od zaangażowanego organu. Gdy serce bije zbyt szybko, stymulacja ta działa jak hamulec, spowalniając akcję serca.
Jeśli manewry nerwu błędnego nie przynoszą efektu, lekarze mogą zastosować leki antyarytmiczne, aby przywrócić normalne bicie serca.
Innym sposobem interwencji jest kardiowersja, polegająca na zastosowaniu wstrząsu elektrycznego do serca w celu przywrócenia prawidłowego rytmu. Ten rodzaj leczenia jest stosowany u pacjentów, którzy nie zareagowali na manewry nerwu błędnego lub leki.
Czasami konieczne są bardziej inwazyjne procedury, aby zapobiec przyszłym epizodom. Kardiolog może wprowadzić cewnik przez naczynia krwionośne do serca, wyposażony w elektrody, które po podgrzaniu mogą uszkodzić lub zniszczyć dodatkową ścieżkę elektryczną, co zapobiega zbyt szybkiemu biciu serca. Procedura ta nazywa się ablacja częstotliwością radiową (RFA).
Niektóre leki mogą być również przepisywane w celu zapobiegania kolejnym epizodom. Osoby, które nie chcą lub nie mogą przejść RFA, mogą korzystać z farmakoterapii.
Obecnie RFA stała się pierwszorzędowym leczeniem dla pacjentów z WPW, zastępując operację, co jest mniej inwazyjne i wiąże się z mniejszym ryzykiem. Jeśli pacjent wymaga operacji serca z innego powodu, lekarz może jednocześnie usunąć dodatkową ścieżkę elektryczną.
Osoby z WPW, które nie mają objawów, zwykle nie wymagają leczenia. Ważne jest, aby monitorować stan zdrowia i regularnie konsultować się z lekarzem, aby ocenić ewentualne zmiany w przebiegu choroby.
Nowe badania i wnioski na 2024 rok
Nowe badania nad zespołem Wolffa-Parkinsona-White’a koncentrują się na zrozumieniu mechanizmów genetycznych i elektrycznych, które prowadzą do tego schorzenia. Badania wykazują, że istnieje związek między niektórymi mutacjami genetycznymi a występowaniem WPW, co może pomóc w opracowywaniu bardziej skutecznych strategii diagnostycznych i terapeutycznych.
Ponadto, nowe techniki obrazowania serca, takie jak rezonans magnetyczny, mogą umożliwić lepsze zobrazowanie układu elektrycznego serca, co pozwala na bardziej precyzyjne diagnozy i interwencje. Wprowadzenie nowoczesnych technologii w ablacji częstotliwością radiową również przynosi obiecujące wyniki, zwiększając bezpieczeństwo i skuteczność zabiegów.
Edukacja pacjentów oraz ich rodzin na temat objawów i leczenia WPW staje się kluczowym elementem zarządzania tym schorzeniem. Zwiększona świadomość społeczna może prowadzić do szybszej diagnozy i lepszych wyników leczenia. Warto zwrócić uwagę na znaczenie regularnych badań kontrolnych dla osób z rodzinami obciążonymi chorobami serca, aby wczesne wykrycie WPW mogło przyczynić się do skuteczniejszej terapii.
